Pomnik upamiętniający bitwę o wzgórza Seelow

Pomnik upamiętniający bitwę o wzgórza Seelow

Górny poziom pomnika od przodu
Państwo	Niemcy
Miejscowość	Seelow
Miejsce	Küstriner Straße 28a[1]
Projektant	Lew Kerbel[2]
Fundator	ZSRR
Całkowita wysokość	3,9[3] m
Data budowy	1945[2]–1945[2]
Data odsłonięcia	27 listopada 1945[2]
Ważniejsze przebudowy	1972 – Otwarcie muzeum bitwy o wzgórza Seelow 1985 – Rozbudowa muzeum 2003 – Przebudowa muzeum i budowa cerkwi[2]
Położenie na mapie Brandenburgii Pomnik upamiętniający bitwę o wzgórza Seelow
Położenie na mapie Niemiec Pomnik upamiętniający bitwę o wzgórza Seelow
52°32′08″N 14°23′29″E/52,535556 14,391389

Pomnik upamiętniający bitwę o wzgórza Seelow jest hołdem dla żołnierzy radzieckich, którzy walczyli w bitwie^[2]. Znajduje się przy Küstriner Straße 28a w Seelow^[1]. Zarówno sam pomnik jak i cmentarz otoczony jest opieką miasta Seelow i muzeum. Miejsce pamięci składa się z dwóch poziomów – na dolnym znajdują się groby, na górnym – rzeźba żołnierza.

Historia

Poziom dolny pomnika

Groby żołnierzy na wzgórzach Seelow. Z tyłu reflektor APM-90 użyty podczas ataku na wzgórza Seelow

Reflektor APM-90 z bliska

Jeden z obelisków

Pierwszy poziom pomnika

Groby poległych żołnierzy

Groby poległych żołnierzy

Groby poległych żołnierzy

Groby poległych żołnierzy (widok z góry)

W listopadzie 1945 wzdłuż drogi krajowej nr 1 odsłonięto 3 pomniki upamiętniające poległych żołnierzy radzieckich (11 listopada odsłonięto Pomnik Żołnierzy Radzieckich w Berlinie-Tiergarten, 17 listopada odsłonięto pomnik na Bastionie Pruskim König (Król) w Kostrzynie nad Odrą, a 27 listopada oficjalnie odsłonięto pomnik upamiętniający bitwę o wzgórza Seelow). Statuy odsłaniano przy udziale delegacji wojskowych czterech zwycięskich mocarstw^[2].

Monument został usytuowany na cmentarzu żołnierzy radzieckich w Seelow.

8 grudnia 1946 cmentarz na wzgórzach Seelow został oddany pod opiekę miasta^[2].

W 1972 władze NRD rozbudowały teren dookoła pomnika i otworzyły muzeum^[2]. W czasie budowy muzeum odrestaurowano cmentarz oraz statuę^[2].

W 1977 przy wejściu na cmentarz zamontowano reflektor APM-90, który był użyty podczas walk^[3].

W 1995 w budynku wystawowym odsłonięto pierwsze publikacje^[2].

W 2003 za pomnikiem została wybudowana rosyjska cerkiew prawosławna o bardzo prostej architekturze^[2]. We wnętrzu cerkwi znajduje się krzyż z napisem "Детям России от матери церкви", co oznacza "dla dzieci Rosji od Kościoła matki"^[4].

Od 2006 odbywa się tutaj cykliczna impreza Oldtimer- und Militärfahrzeugtreffen ("Spotkania Pojazdów Zabytkowych i Wojskowych").

Obecnie tereny muzeum zajmują powierzchnię 6 hektarów^[3].

Pomnik jest wciąż miejscem pamięci dla poległych żołnierzy. W rocznicę Dnia Zwycięstwa (9 maja) i rocznicę rozpoczęcia bitwy o wzgórza (16 kwietnia), jest miejscem pamięci dla weteranów wojennych głównie z krajów byłego Związku Radzieckiego (z Rosji i Białorusi) ale także z Polski i Niemiec^[2].

Wygląd i konstrukcja

Pomnik, zaprojektowany przez Lwa Kerbela, został wzniesiony w 1945 na rozkaz marszałka Żukowa, który powiedział że "trzeba upamiętnić ścieżkę wojenną". Pomnik jest hołdem dla żołnierzy Armii Czerwonej, którzy walczyli w bitwie^[2].

Pomnik zbudowany został z dwóch poziomów. Na poziomie dolnym zostało pochowanych 66 żołnierzy (60 grobów pojedynczych i 3 groby podwójne)^[2][3]. Na poziomie górnym znajduje się rzeźba żołnierza. Rzeźba czerwonoarmisty została wykonana z brązu (wykonano 20 odlewów)^[3], a reszta pomnika została wykonana z granitu, który pochodził z Fürstenbergu (Oder)^[2]. Pomnik ukazuje żołnierza radzieckiego z pepeszą na piersi, z dwoma granatami u boku, który patrzy na groby poległych towarzyszy (po lewej), pod rzeźbą żołnierza jest tablica na której widnieje rosyjskojęzyczny napis: "1941 - 1945 вечная слава героям павшим в боях с фашистскими эахватчнками Зa свободу неэависимост советското Союзa", co oznacza "1941 - 1945 wieczna chwała dla bohaterów, którzy zginęli w wojnie z faszystowskim najeźdźcą o wolność i niepodległość Związku Radzieckiego"^[2], natomiast po prawej stronie znajduje się wieżyczka czołgu (bez lufy). Pomnik waży około 1,5 tony^[3].

Przed wejściem na cmentarz postawione są dwa obeliski. Na obelisku po lewej stronie jest napisane (po przetłumaczeniu) "1941 Ku chwale ojczyzny" a na prawym "1945 Ojczyzna was nigdy nie zapomni"^[2].

Muzeum

Poziom górny pomnika

Fotografia zrobiona z dolnej części pomnika

Pomnik z bliska od boku

Rzeźba czerwonoarmisty z brązu w przybliżeniu

(c) Aquarius-BRE, CC-BY-SA-3.0

Fotografia zrobiona z dolnej części pomnika

Fotografia zrobiona z dolnej części pomnika

Znaczek pocztowy

Eksponaty

Katiusza wz. BM-13 z góry

Katiusza wz. BM-13 z boku

Czołg T-34/85 z góry

Czołg T-34/85 z boku

76 mm armata dywizyjna wz. 1942 (ZiS-3)

Moździerz wz. 1938

152 mm haubica wz. 1943 (D-1)

Muzeum składa się z: plenerowej wystawy sowieckiego sprzętu wojennego (Moździerz wz. 1938, 76 mm armata dywizyjna wz. 1942 (ZiS-3), Katiusza wz. BM-13, 152 mm haubica wz. 1943 (D-1),czołg T-34/85 oraz reflektor typu APM-90 użyty podczas ataku^[5]) i budynku wystawowego. W budynku wystawowym jest wiele publikacji, jedna z nich opisuje działania 1 Armii WP^[2]. Oprócz publikacji wystawione są mundury niemieckie i sowieckie, wyposażenie osobiste i fotografie^[5]. Można również obejrzeć dwa filmy dokumentalne opowiadające o bitwie: Schlachtfeld vor Berlin (film jest wyświetlany w języku niemieckim, angielskim, rosyjskim, francuskim oraz polskim) i Requiem für Millionen (wyświetlany tylko w języku niemieckim)^[5].

Muzeum po przebudowie w 1985 wygląda z zewnątrz jak siedziba Żukowa w Reitwein^[5].

Na terenach muzeum znajduje się także archiwum. W archiwum znajdują się publikacje, sprawozdania ze świadkami walk^[6].

Zobacz też

• Wzgórza Seelow
• Pomnik Żołnierzy Radzieckich w Berlinie (Treptower Park)

Przypisy

Bibliografia

• Oficjalna strona muzeum bitwy o wzgórza Seelow. gedenkstaette-seelower-hoehen.de. [dostęp 2010-04-17]. (niem.).
• Radziecki pomnik na wzgórzach Seelow. flickr.com. [dostęp 2010-04-17]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Oldtimer- und Militärfahrzeugtreffen. ostfahrzeugtreffen-oderbruch.de. [dostęp 2010-04-17]. (niem.).
• Oficjalna strona miasta Seelow. seelow.de. [dostęp 2010-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 lutego 2009)]. (niem.).