Pomocne

Artykuł

51°02'40"N 16°01'18"E

- błąd

39 m

WD

51°3'N, 16°2'E

- błąd

2313 m

Odległość

1081 m

Pomocne
wieś
Ilustracja
Kościół św. Marcina w Pomocnem
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

jaworski

Gmina

Męcinka

Wysokość

320-420 m n.p.m.

Liczba ludności (2013)

398[1]

Strefa numeracyjna

76

Kod pocztowy

59-400[2]

Tablice rejestracyjne

DJA

SIMC

0365693

Położenie na mapie gminy Męcinka
Mapa konturowa gminy Męcinka, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Pomocne”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomocne”
Położenie na mapie powiatu jaworskiego
Mapa konturowa powiatu jaworskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pomocne”
Ziemia51°02′40″N 16°01′18″E/51,044444 16,021667

Pomocne (niem. Pombsen) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Męcinka[3], na Pogórzu Kaczawskim (Pogórzu Złotoryjskim) w Sudetach.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Nazwa

Nazwa miejscowości nawiązuje do funkcji osiedla, której mieszkańcy pełnili posługi dla załogi leżącego nieopodal zamku na Górzcu oraz zobowiązani byli do „stróży”. Według Heinricha Adamy'ego nazwa wywodzi się od polskiego określenia "pomoc"[4]. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę wymienia Pomozin podając jej znaczenie "Dorf der Helfer (Gehulfen)" czyli w języku polskim "Wieś pomocników, pomocy"[4]. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Pombsen[4] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1203 roku gdzie wymieniana jest jako „Pomozin”. Z 1335 roku pochodzi natomiast informacja o kościele ecclesia de Poczin[5].

Położenie

Wieś położona jest na Pogórzu Kaczawskim (Pogórzu Złotoryjskim), rozciągnięta na długości 4 km wzdłuż potoku Wilcza, na wys. 320-420 m n.p.m., ok. 14 km na zachód od Jawora[5][6].

Budowa geologiczna

Podłoże zbudowane jest ze staropaleozoicznych skał metamorficznych należących do metamorfiku kaczawskiego. Są to fyllity, łupki serycytowe i łupki kwarcowe oraz zieleńce, łupki zieleńcowe. Utwory te przecięte są intruzjami trzeciorzędowych bazaltów, które budują m.in. wzgórza Czartowska Skała i Górzec oraz tworzą niewielkie wychodnie na północny wschód od wsi. Starsze skały przykryte są różnej grubości warstwą kenozoicznych glin i gleby. W dolinie Wilczy występują osady rzeczne[7].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[8]:

  • kościół par. pw. św. Marcina, z XIV w., przebudowany 1772 r., restaurowany 1963 r. Wnętrze barokowe m.in. obraz Michała Archanioła, stacje Drogi Krzyżowej[9]
  • cmentarz parafialny
  • aleja lipowa, do kościoła, z XVIII w.
  • dom nr 106, szachulcowy, z l. 1803-1827

Ochrona przyrody

Wieś położona jest w obrębie Parku Krajobrazowego Chełmy[6].

Przypisy

  1. ↑ Edward Wiśniewski, Tomasz Horoszko: Park Krajobrazowy Chełmy, Myślibórz, Wrocław 2013, ISBN 978-83-63166-06-9, s. 81
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 966 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-02].
  4. ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 83, OCLC 456751858 (niem.).
  5. ↑ a b Stanisław Jastrzębski: Jawor i okolice, Ossolineum, Wrocław 1973, s. 138
  6. ↑ a b Góry i Pogórze Kaczawskie, skala 1:40.000, mapa turystyczna, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004, wyd. II, ISBN 83-88049-02-X
  7. ↑ Park Krajobrazowy Chełmy, mapa geologiczna dla turystów, skala 1:50 000, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1995, ISBN 83-903704-1-7
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 32. [dostęp 2012-09-07].
  9. ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 368.

Bibliografia

  • Stanisław Jastrzębski: Jawor i okolice, Ossolineum, Wrocław 1973, s. 138
  • Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
  • Edward Wiśniewski, Tomasz Horoszko: Park Krajobrazowy Chełmy, Myślibórz, Wrocław 2013, ISBN 978-83-63166-06-9, s. 81-82
  • Góry i Pogórze Kaczawskie, skala 1:40.000, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004, wyd. II, ISBN 83-88049-02-X
  • Park Krajobrazowy Chełmy, mapa geologiczna dla turystów, skala 1:50 000, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1995, ISBN 83-903704-1-7
Gmina Męcinka
Wsie
Osady
Przysiółki
Osiedla
Miejscowości nieistniejące

POL gmina Męcinka COA.svg

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
SM Pomocne - kościół św Marcina (2) ID 591386.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pomocne, kościół par. p.w. św. Marcina, XIV, 1772, 1963