Pomorzanin Toruń (piłka nożna)

Pomorzanin Toruń

Pełna nazwa	Klub Sportowy Pomorzanin Toruń
Przydomek	Pomorek
Barwy
Data założenia	styczeń 1935
Liga	IV liga (grupa Kujawsko-Pomorska)
Państwo	Polska
Siedziba	Toruń
Adres	Szosa Chełmińska 75, 87-100 Toruń
Stadion	Stadion Miejski im. Grzegorza Duneckiego w Toruniu
Prezes	Jarosław Piórkowski
Trener	Łukasz Jankowski
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Strona internetowa

Pomorzanin Toruń - sekcja piłki nożnej wielosekcyjnego Klubu Sportowego Pomorzanin Toruń. Największe sukcesy drużyna odniosła w latach 40. i 50. XX wieku kiedy grała na I i II poziomie rozgrywek. Zespół zdobył także mistrzostwo Polski juniorów do lat 19 w 1953.

Historia

Sekcja piłki nożnej jest jedyną istniejącą od początku powstania klubu w 1935 do dnia dzisiejszego.

KPW

Przed połączeniem obu toruńskich ognisk Kolejowego Przysposobienia Wojskowego w KS Pomorzanin, ogniska te praktycznie nie występowały w rozgrywkach piłkarskich. KPW zostało przyjęte do Pomorskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej w drugiej połowie 1934 i rozegrało zaledwie trzy mecze - na dodatek w bardzo dziwnych okolicznościach.

Najpierw 28 października 1934 drużyna KPW zagrała w Mistrzostwach Torunia z KS Grafiką Toruń. Mecz przerwano z powodu zapadających ciemności przy stanie 1-1^[1] i dokończono trzy dni później - KPW strzeliło zwycięską bramkę na 2-1^[2]. Jednakże tego samego dnia KPW zagrał grać jeszcze mecz kolejnej rundy turnieju - z KS Strzelec. Ten mecz, przy stanie 3-0 dla Strzelca, również został przerwany z powodu zapadających ciemności^[2], a na dokończenie zarządzone na 4 listopada drużyna KPW się nie stawiła^[3].

Przed wojną

W okresie międzywojennym obszar Polski podzielony był na okręgi piłkarskie, spośród których każdy posiadał co najmniej trzy klasy rozgrywkowe, wiele z nich dzielonych było na równorzędne grupy - np. okręg POZPN posiadał w sezonie 1935 jedną Klasę A, cztery grupy Klasy B i aż siedem grup Klasy C^[4]. Pomorzanin zaczął występy ligowe w 1935 roku na najniższym poziomie, gdzie spędził pierwsze trzy sezony nie potrafiąc awansować. W listopadzie 1937 klub przejął TKS 29 Toruń i od rundy wiosennej 1938 grał już w Klasie A - w miejsce TKS-u (chociaż był tak liczny, że w tym sezonie zgłosił II drużynę do Klasy B, a nawet III do Klasy C; jednak od następnego sezonu grały już tylko dwie drużyny: w Klasie A i B). Jednak trzy sezony w Klasie A (dwa pełne i ten przerwany przez wojnę) spędził w cieniu Gryfa Toruń, który wtedy niepodzielnie rządził nie tylko w Toruniu ale i na całym Pomorzu^[5]. W tamtym okresie piłkarze Pomorzanina trenowali na boisku przy ul. Grudziądzkiej a grali na Stadionie Miejskim przy ul. Sportowej.

Lata świetności

Po zakończeniu wojny Pomorzanina reaktywowano już w czerwcu 1945 roku, dzięki czemu mógł zagrać w ligowych rozgrywkach sezonu 1946. Kraj nadal podzielony był na okręgi, klubów było tak mało że funkcjonował tylko jeden poziom ligowy - Klasa A. W tym pierwszym powojennym sezonie Pomorzanin rywalizował z Polonia Bydgoszcz, Brda Bydgoszcz, Wisła Grudziądz, Chojniczanka Chojnice, Orlęta Aleksandrów Kujawski, Cuiavia Inowrocław i Pałuczanka Żnin - będąc jak widać jedyną drużyną z Torunia. Zwycięstwo w rozgrywkach oznaczało awans do Finałów Mistrzostw Polski w sezonie 1946 oraz awans do centralnych eliminacji do I Ligi w sezonie 1947 (które były jednocześnie rozgrywkami o MP).

W turnieju Mistrzostwach Polski 1946 Pomorzanin przegrał już w pierwszej rundzie w Chorzowie z AKS Chorzów 3:5 i odpadł z rozgrywek. Został jednakże sklasyfikowany na 11 miejscu w kraju, co do dzisiaj (kwiecień 2020) jest najwyższą lokatą jakiekolwiek toruńskiego klubu piłkarskiego po wojnie (a w całej historii polskiej piłki w Toruniu wyżej notowany był tylko TKS: w sezonach 1925 i 1926 na 4 miejscu, za każdym razem ex aequo z dwiema innymi drużynami).

Natomiast w kolejnym roku, w centralnych rozgrywkach, grał w Grupie II (AKS Chorzów, Cracovia, Rymer Niedobczyce/Rybnik, RKU/Zagłębie Sosnowiec, Radomiak Radom, Gedania Gdańsk, Orzeł/Glinik Gorlice, ZZK/Kolejarz Łódź, Grochów Warszawa)) zajmując w niej 6 miejsce. Dało to ostatecznie 18 lokatę w kraju, ale oznaczało brak awansu do nowo powstającej I ligi. Był to ostatni jak dotąd (kwiecień 2020) występ jakiegokolwiek toruńskiego klubu na najwyższym poziomie rozgrywek piłkarskich.

Toruńska dominacja

Nie wiadomo jak potoczyłaby się historia klubu, gdyby od razu w pierwszym po spadku sezonie powrócił do I ligi. Pomorzanin wygrał Klasę A sezonu 1948 i zagrał w eliminacjach do I ligi (Klas A było w Polsce 20, więc zwycięstwo nie oznaczało automatycznego awansu), które przegrał... zaledwie gorszym bilansem bramek z Szombierkami Bytom (Baildon Katowice i Legia Krosno tylko statystowały). Klub pozostał więc na drugim poziomie rozgrywek, z tym, że odtąd był to poziom centralny - II liga (Klasa A stała się poziomem trzecim). W tejże drugiej lidze klub spędził kolejne 4 lata, aż w roku 1952 spadł. Spadek związany był z kolejną reorganizacją rozgrywek - z czterech grup drugiej ligi utworzono jedną, a w miejsce kilkunastu okręgowych Klas A utworzono kilka makroregionalnych 3 lig. Pomorzanin spadł z 2 ligi, ale wygrał baraż ze Stalą Nakło (2:0 i 5:1) i pozostał w 3 lidze (przegrywając ten baraż, spadłby z ligi 2 od razu do 4!). Spędził w niej kolejne 4 lata, potem na krótko powrócił do 2 ligi, a spadek z niej w roku 1959 był ostateczny - Pomorzanin nigdy już nie zagrał na tak wysokim poziomie ligowym (zresztą na powrót jakiegokolwiek toruńskiego klubu na drugi poziom ligowy trzeba było czekać do roku 1993, kiedy udało się to na krótko Elanie Toruń).

Od tego momentu aż do końca XX wieku klub grał w 3 lidze, z krótkimi tylko okresami spadków na 4 poziom ligowy, będąc przez cały ten okres (tj. od 1945) najwyżej notowanym klubem w Toruniu, z wyjątkiem sezonu 1961/1962 kiedy dał się wyprzedzić Gryfowi Toruń. Zresztą dopiero w latach 60. pojawiła się poważna konkurencja, właśnie w postaci Gryfa, wcześniej wszystkie pozostałe drużyny toruńskie grały na niższych poziomach rozgrywek niż Pomorzanin.

W sezonie 1969/1970 Gryf po raz drugi i ostatni był wyżej klasyfikowany od Pomorzanina, a od następnego sezonu połączył się z Elaną i od tego momentu, z krótkimi tylko przerwami, dominuje Elana. Na przełomie lat 70. i 80. te dwa kluby stoczyły walkę o dominację w Toruniu.

Przeciętność

Mecz Pomorzanin - Start Warlubie w 2012 roku

Od tego momentu do końca wieku Pomorzanin grał na przemian w ligach trzeciej lub czwartej, ale już zawsze niżej od Elany. W jednej lidze (trzeciej) kluby te spotkały się jeszcze w sezonie 1992/1993 - Elana awansowała wówczas na rok do 2 ligi (potem jeszcze do niej na krótko powróci), Pomorzanin spadł aby już nigdy nie wrócić na trzeci poziom rozgrywek. Do drugiego spotkania doszło gdy pod koniec XX wieku w efekcie bankructwa Elana spadła i występowała pod nazwą Toruński KP: w sezonach 2000/2001 i 2001/2002 oraz 2003/2004 w czwartej lidze Pomorzanin zawsze kończył rozgrywki niżej w tabeli.

Wiek XXI to gra na szczeblu wojewódzkim, z okresowymi spadkami na szczebel okręgowy, a nawet miejski. To właśnie sezon 2015/2016 był dnem od którego klub się odbił - zajął wtedy 8 miejsce w toruńskiej Klasie A - był to siódmy poziom rozgrywek ligowych, niżej była już tylko Klasa B... W ciągu czterech kolejnych sezonów klub trzykrotnie awansował i w sezonie 2020/2021 zagra w 3 lidze, czyli na czwartym poziomie rozgrywek, od którego rozpoczynał w roku 1936.

Nazwa

Klub założono jako ognisko Kolejowego Przysposobienia Wojskowego w 1930. W 1935 zostało połączone z drugim ogniskiem KPW (związanym z przeniesioną z Gdańska Dyrekcją Okręgowej Kolei Państwowej) w Klub Sportowy Kolejowego Przysposobienia Wojskowego Pomorzanin Toruń.

Po przerwie spowodowanej II wojną światową został reaktywowany w roku 1945 jako Kolejowy Klub Sportowy Pomorzanin. W latach 1950-1953 grał pod nazwą Kolejarz Toruń.

W 1972 klub zmienił nazwę na Międzyzakładowy Związkowy Klub Sportowy Pomorzanin a w 1978 na Międzynarodowy Włókienniczy Klub Sportowy Pomorzanin.

Od 1981 funkcjonował jako Klub Sportowy Pomorzanin.

Podsumowanie sezonów

Sezony ligowe

Sezon	Liga		Miejsce	Mecze	Punkty	Z	R	P	Bramki	Uwagi
1936	IV	Klasa C (Pomorski OZPN), gr. III	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1936/1937		Klasa C (Pomorski OZPN), gr. III	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1937/1938	II	Klasa A (Pomorski OZPN)	5	14	15:13	b.d.	b.d.	b.d.	34-37	Awansował dzięki fuzji z TKS 29 Toruń
1938/1939		Klasa A (Pomorski OZPN)	2	14	17:11	b.d.	b.d.	b.d.	28-19
1939/1940		Klasa A (Pomorski OZPN)	0	0	0:0	0	0	0	0	Rozgrywek nie dokończono ze względu na wybuch wojny.
1946	MP	Klasa A, gr. Bydgoszcz Mistrzostwa Polski	1 1/8 finału	14 1	b.d. 0:2	b.d. 0	b.d. 0	b.d. 1	b.d. 3-5	Porażka z AKS Chorzów 3:5 Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1947	I	Mistrzostwa Polski, faza grupowa gr. II	6	18	18:18	7	4	7	41-42	Najwyżej notowany klub na Pomorzu.
1948	II	Klasa A, gr. Bydgoszcz	1	14	21:7	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	2 miejsce w grupie II w eliminacji do I i II ligi Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1949		2 liga, gr. północna	4	18	20:16	b.d.	b.d.	b.d.	47-28	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1950		2 liga, gr. zachodnia	7	18	19:17	8	3	7	28-29	Pod nazwą Kolejarz Toruń. Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1951		2 liga, gr. I	3	14	15:13	7	1	6	18-31	Pod nazwą Kolejarz Toruń Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1952		2 liga, gr. A	6	18	18:18	7	4	7	29-27	Pod nazwą Kolejarz Toruń W barażu o nową III ligę pokonali Stal Nakło 2:0 i 5:1. Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1953	III	3 liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Koszalin	2	18	25:11	b.d.	b.d.	b.d.	50-29	Pod nazwą Kolejarz Toruń Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1954		3 liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn	3	18	19:17	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1955		3 liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn	2	22	32:12	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1956		3 liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn	1	22	35:9	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	2 miejsce w grupie I eliminacji do II ligi, awans dzięki powiększeniu II ligi Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1957	II	2 liga, gr. Północ	4	22	24:20	11	2	9	35-37	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1958		2 liga, gr. Północ	10	22	17:27	6	5	11	23-36	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1959		2 liga, gr. Północ	12	22	6:38	2	2	18	21-60	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1960	III	3 liga, gr. XI (Bydgoszcz), gr. II	1	10	16:4	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	W finale Grupy XI pokonał Zawiszę II Bydgoszcz 2 miejsce w grupie II eliminacji do II ligi Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1960/1961		3 liga, gr. XI (Bydgoszcz)	1	22	29:15	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	2 miejsce w grupie II eliminacji do II ligi Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1961/1962		3 liga, gr. XI (Bydgoszcz)	4	22	25:19	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1962/1963		3 liga, gr. XI (Bydgoszcz)	4	22	24:20	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1963/1964		3 liga, gr. XI (Bydgoszcz)	1	22	31:13	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	4 miejsce w grupie IV eliminacji do II ligi Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1964/1965		3 liga, gr. XI (Bydgoszcz)	1	22	33:11	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	6 miejsce w grupie II eliminacji do II ligi Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1965/1966		3 liga, gr. XI (Bydgoszcz)	6	24	28:20	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1966/1967	IV	4 liga, gr. Bydgoszcz	1	22	32:12	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1967/1968	III	3 liga, gr. IV (Poznań)	10	30	28:32	b.d.	b.d.	b.d.	49-51	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1968/1969		3 liga, gr. IV (Poznań)	13	30	24:36	b.d.	b.d.	b.d.	36-58	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1969/1970	IV	4 liga, gr. Bydgoszcz	16	30	13:47	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1970/1971	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1971/1972	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1972/1973	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1973/1974	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1974/1975	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1975/1976	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1976/1977	IV		1	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1977/1978	III	3 liga, gr. VII	12	26	20:32	6	8	12	26-47	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1978/1979	IV		1	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1979/1980	III	3 liga, gr. I	7	28	29:27	10	9	9	35-28	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1980/1981		3 liga, gr. II	13	26	15:37	b.d.	b.d.	b.d.	19-41	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1981/1982	IV		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1982/1983	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1983/1984	IV		1	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1984/1985	III	3 liga, gr. II	12	26	18:34	b.d.	b.d.	b.d.	22-52	Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1985/1986	IV		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1986/1987	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1987/1988	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1988/1989	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1989/1990	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1990/1991	b.d.		b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.	b.d.
1991/1992	IV	Klasa okręgowa, gr. Toruń	1	24	42	b.d.	b.d.	b.d.	86-14
1992/1993	III	3 liga, gr. VI (Pomorze)	12	30	27	10	7	13	41-41
1993/1994	IV	Klasa okręgowa, gr. Toruń	12	26.	18	b.d.	b.d.	b.d.	36-53
1994/1995		Klasa okręgowa, gr. Toruń	3	30	39	b.d.	b.d.	b.d.	50-26
1995/1996		Klasa okręgowa, gr. Toruń	14	30	28	b.d.	b.d.	b.d.	38-58
1996/1997		4 liga, gr. Toruń	8	30	43	b.d.	b.d.	b.d.	53-39
1997/1998		4 liga, gr. Toruń	5	30	61	b.d.	b.d.	b.d.	81-39	Spadek wskutek reorganizacji rozgrywek
1998/1999	V	Liga okręgowa	1	26	65	b.d.	b.d.	b.d.	95-27
1999/2000	IV	4 liga, gr. Bydgoszcz-Elbląg-Toruń	6	30	57	17	6	7	76-32
2000/2001		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	4	34	72	22	6	6	85-34
2001/2002		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	13	23	30	9	3	11	32-33
2002/2003		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	6	30	43	12	7	11	50-47
2003/2004		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	14	30	30	8	6	16	43-51
2004/2005		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	14	30	29	7	8	15	31-56
2005/2006		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	15	30	23	5	8	17	40-68
2006/2007	V	Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I	2	30	60	18	6	6	63-37	Przegrane baraże o 4 ligę z LTP Lubanie 1:3 i 2:4
2007/2008		Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I	9	30	40	12	4	14	55-46
2008/2009	VI	Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I	5	30	51	15	6	9	63-47
2009/2010		Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I	6	30	55	17	4	9	75-44
2010/2011		Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I	2	30	72	23	3	4	106-42
2011/2012	V	4 liga, gr. kujawsko-pomorska	7	30	41	12	5	13	46-53
2012/2013		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	12	30	39	11	6	13	55-74
2013/2014		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	13	30	33	9	6	15	43-68
2014/2015	VI	Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I	13	30	34	10	4	16	58-70	Spadek wskutek reorganizacji rozgrywek
2015/2016	VII	Klasa A, gr. Toruń	8	26	37	10	7	9	52-46
2016/2017		Klasa A, gr. Toruń	1	26	70	23	1	2	118-28
2017/2018	VI	Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I	1	30	62	19	5	6	106-54
2018/2019	V	4 liga, gr. kujawsko-pomorska	14	34	41	10	11	13	50-48
2019/2020		4 liga, gr. kujawsko-pomorska	1	17	39	12	3	2	36-10	Z powodu epidemii koronawirusa rozgrywki zostały odwołane po 17 kolejce. Drużyny zajmujące miejsca premiowane awansem uzyskały awans do wyższej klasy rozgrywkowej[6].
2020/2021	IV	3 liga, gr. II	16	34	43	11	10	13	39-40
2021/2022	V	4 liga, gr. kujawsko-pomorska	11	34	40	11	7	16	45-64
2022/2023	V	4 liga, gr. kujawsko-pomorska
Źródło: "J. Goksiński, Klubowa historia polskiej piłki nożnej do 1970 roku. Tabele."; History of the Polish League, 90minut.pl , Encyklopedia Piłkarska Fuji tom 5,7,11,15,17

Zobacz też

• Stadion Miejski przy ul. Sportowej w Toruniu

Przypisy

Bibliografia

• PiotrP. Chomicki PiotrP., LeszekL. Śledziona LeszekL., EdwinE. Kowszewicz EdwinE., Piłka nożna na polskim Pomorzu 1920–1939, Historia sportu 2, Mielec: NADA, 2016, ISBN 978-83-65043-05-4 .

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona klubu
• Pomorzanin Toruń na 90minut.pl