Popeye

Popeye
Popeye i przyjaciele

Gatunek	serial animowany
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Oryginalny język	angielski
Liczba odcinków	231
Produkcja
Produkcja	Max Fleischer, Adolph Zukor, Larry Harmon William L. Snyder
Reżyseria	Dan Gordon, David Tendlar, Izzy Sparber, Gene Deitch, Dave Fleischer, Joy Batchelor, Seymour Kneitel
Scenariusz	Dave Fleischer
Muzyka	Winston Sharples, Sammy Timberg Samuel Lerner, Walter Greene
Czas trwania odcinka	7 minut
Pierwsza emisja
Data premiery	1929
Stacja telewizyjna	Boomerang ATM Rozrywka TVN 2x2
Pierwsza emisja	19 grudnia 1929

Popeye – fikcyjny bohater komiksów i krótkometrażowych filmów animowanych, stworzony w 1929 roku przez Elziego Crislera Segara, przedstawiany z nieodłączną fajką w ustach.

Opis

Popeye to marynarz o dobrym sercu, ale porywczej naturze, lubiący bójki. Szczególną siłę zyskuje po zjedzeniu puszki szpinaku (fakt ten miał zapewne spopularyzować to nielubiane zwykle przez dzieci warzywo). Jego narzeczoną jest Oliwka Olejek, a największym rywalem – Bluto.

Pierwowzorem postaci był prawdopodobnie mieszkający w rodzinnym mieście Segara Polak, Frank „Rocky” Fiegel (1868–1947)^[1].

W przedwojennej Polsce znany był jako marynarz Kubuś^[2][3], a także był tłumaczony jako „Ferdek i Merdek” („Merdek” było imieniem nadanym postaci Wimpy’ego)^[4].

Od 1933 do 1942 roku produkcją animowanych krótkometrażówek kinowych z Popeye’em zajmowało się studio braci Fleischer, później w latach 1942–1957 produkcję przejęło studio Famous należące do wydawcy krótkometrażówek, Paramount Pictures. W latach 1960–1962 studio King Features Syndicate wyprodukowało telewizyjny serial animowany. W 1980 r. powstała filmowa wersja przygód Popeye’a z żywymi aktorami – z Robinem Williamsem w głównej roli. Z dniem 1 stycznia 2009 r. postać Popeye'a stała się w Europie domeną publiczną^[5]. Elzie Segar – autor postaci i komiksów z jego przygodami zmarł w 1938 roku. Minęło więc już 70 lat ustawowej ochrony praw autorskich do komiksu. Jednakże na terenie Stanów Zjednoczonych nadal przypisane są prawa autorskie do postaci.

Zarówno kinowe krótkometrażówki, jak i serial telewizyjny z lat 60. były emitowane na kanale Boomerang z polskim dubbingiem.

Postacie

• Popeye – marynarz. Jest człowiekiem o dobrej naturze (np. nie potrafi kłamać), ale porywczym, lubiącym bijatyki i bójki (choć w niektórych kreskówkach pokazany jako pacyfista zostawiający rozwiązanie siłowe jako konieczność). Siłę czerpie z jedzenia szpinaku, lecz o ile w komiksach jej źródłem było regularne spożywanie tego warzywa, w kreskówkach jadł szpinak okazyjnie, by dzięki temu zyskać nadludzką siłę na pewien czas. W wersji oryginalnej istotną cechą Popeye’a jest akcent i częste przekręcanie słów.
• Oliwka Olejek (ang. Olive Oyl) – dziewczyna Popeye’a (pojawiała się w komiksach Segara o wiele wcześniej niż Popeye), bardzo wysoka i szczupła. Zwykle nie potrafi wybrać między Popeye’em a Blutem, w wielu odcinkach pokazana jako skłonna do unoszenia się. W komiksie mieszkała z rodzicami i z bratem Castorem.
• Bluto (w serialu animowanym z lat 60. Brutus) – główny rywal Popeye'a. Rywalizuje z nim o względy Oliwki, czasami również o inne rzeczy. Mimo to, wyprodukowano kilka kreskówek gdzie on i Popeye byli przyjaciółmi (np. w filmie W poszukiwaniu Tatki są przyjaciółmi, choć często wdają się w bójki). W niektórych kreskówkach było zaznaczone że nienawidzi szpinaku (co wyjaśnia, czemu nigdy go nie używa przeciw Popeye’owi), choć były też wyjątki.
• Wimpy – wąsaty grubasek, ubóstwiający jedzenie hamburgerów, mimo że nigdy nie ma na nie pieniędzy. Przyjaciel Popeye’a, choć w wielu kreskówkach pojawia się jako postać neutralna (np. jako sędzia)
• Swee’Pea (Groszek – w polskiej wersji językowej) – adoptowany synek Popeye’a, niemowlę.
• Siostrzeńcy Popeye’a – czworaczki, żaden nie posiada osobnych charakterystyk. Pojawiają się tylko w kreskówce (w komiksie Popeye był jedynakiem i nie miał rodziny poza ojcem, zatem nie mógłby mieć siostrzeńców). Ich imiona to:
  • Pipeye
  • Pupeye
  • Poopeye
  • Peepeye
• Poopdeck Pappy – ojciec Popeye’a. Jako jego przeciwieństwo pozbawiony galanterii i o wiele bardziej lubiący bójki od syna (wyglądają identycznie z tą różnicą, że Poppedeck ma brodę).
• Jeep (Gienio) – dziwny przypominający nieco psa lub kota stworek, który wszedł w posiadanie Popeye’a. Ma różne magiczne zdolności – np. gdy zada mu się jakiekolwiek pytanie, na które odpowiedź brzmi „tak” lub „nie”, to jeśli zamerda ogonem, odpowiedź brzmi „tak”. Potrafi też przenikać przez ściany, stawać się niewidzialny, czy razić magicznymi promieniami.
• Wiedźma Morska – przeciwniczka Popeye’a. Posługuje się czarną magią. W wersji animowanej ma zieloną skórę oraz swojego pomagiera – sępa.
• Sęp – zwykły sęp, pomocnik Wiedźmy Morskiej.
• Doktor Wallyshnizer – naukowiec oraz lekarz, znajomy Popeye’a. Tworzy różne dziwne wynalazki. Ma długą, siwą brodę i jest niski.
• Wiffle Bird – magiczny ptak. Potrafi rzucać wszelakie zaklęcia, np. raz zamienił Wimpy’ego w wilkołaka.

Wersja polska

Wersja Boomerang

Wersja polska: Master Film (kreskówki z lat 1933-57)
Wystąpili:

• Jarosław Boberek –
  • Popeye,
  • Tata (odc. Trudny Tata)
• Paweł Szczesny – Bluto/Brutus
• Katarzyna Tatarak – Oliwka Olejek
• Janusz Wituch –
  • Wimpy,
  • Tata (kreskówki z lat 60.)
  • Lektor (kreskówki z lat 60.)
• Leopold Matuszczak – Tata (odc. Dziecięca psychologika)
• Piotr Zelt – prezenter wyścigów
• Jacek Wolszczak – Gienio
• Mieczysław Morański – Willham Tell
• Monika Wierzbicka –
  • Groszek,
  • Znak zielony
• Cezary Kwieciński
• Krzysztof Zakrzewski
• Wojciech Machnicki
• Mirosław Wieprzewski
• Anna Apostolakis – Wiedźma Morska
• Marek Bocianiak – Profesor
• Jerzy Mazur – Naukowiec

i inni

Lektor: Jacek Kopczyński

Wersja Canal+

Wersja polska: na zlecenie Canal+ – Master Film
Wystąpili:

• Jarosław Boberek – Popeye
• Katarzyna Tatarak – Oliwka
• Paweł Szczesny – Brutus
• Janusz Wituch – Wimpy
• Aleksander Mikołajczak – Tata Popeye'a (odc. Trudny tata)
• Agnieszka Kunikowska – Groszek

i inni

Lektor: Jacek Kopczyński

Film Wyprawa Popeye’a: W poszukiwaniu Tatki

Postaciom głosów użyczyli:

• Joanna Domańska – Pani z Głębiny
• Joanna Jabłczyńska – Olivia
• Andrzej Chudy –
  • Narrator,
  • Bluto,
  • Wimpy
• Jerzy Bończak – Popeye
• Mirosław Wieprzewski – Tata

Dialogi: Magdalena Balcerek
Reżyseria i udźwiękowienie: Krzysztof Nawrot
Wersja polska: GMC STUDIO

Lektor: Andrzej Chudy

Spis odcinków

Linki zewnętrzne

• Popeye w bazie Filmweb
• "Popeye made in Italy". em_uspi_fieg.blog.tiscali.it. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-17)]. (wł.).
• Artykuł o historii komiksu Popeye po polsku. kzet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-16)].

Przypisy