Popiół

Popiół w ognisku po spaleniu drewna

Popiół – stała pozostałość po spaleniu substancji organicznej, np. paliw stałych lub ciekłych, czy masy organizmów żywych. Popiół jest produktem wtórnym, otrzymywanym przez działanie wysokiej temperatury na substancje mineralne zawarte w materiale. Zawiera większość pierwiastków, które się w nim znajdowały, choć wchodzą one po spopieleniu w skład innych związków chemicznych. Część reakcji zachodzących podczas spalania może prowadzić do powstania substancji lotnych, te nie wchodzą więc w skład popiołu.

Radioaktywność popiołu (np. pochodzącego ze spalenia węgla kamiennego) jest większa od średniej radioaktywności naturalnej, ze względu na to, że związki ciężkich izotopów promieniotwórczych, występujących w przyrodzie w rozproszeniu, nie są lotne. Fakt ten stanowi pewne ograniczenie dla zastosowanie popiołu w produkcji materiałów budowlanych.

Jeśli substancja topi się podczas spalania, powstałe wówczas pozostałości nazywane są żużlem.

Popiół roślinny

Popiół powstały ze spalenia roślin stanowi nawóz mineralny i bywa stosowany w rolnictwie. Ze względu na zasadowy odczyn, stosowany jest nie tylko jako źródło składników mineralnych, lecz również służy do regulowania kwasowości gleby. Popiół powstały z ich spalenia składa się z tlenków, siarczków, czy fosforanów różnych metali, np. żelaza, magnezu, czy wapnia.

Asceta indyjski (sadhu), który pokrył skórę popiołem

Znaczenie w hinduizmie

Popiół jest szeroko stosowany w kulcie hinduistycznym.

Przykłady użycia zewnętrznego:

• sporządzanie na czole ucznia kropki (bindu) przez guru, w domniemanym miejscu lokalizaćji ćakry adźńa
• sporządzanie znaków typu tilaka lub tripundra - świadczących o przynależności do określonej tradycji hinduistycznej (sampradaja) na czole, ramionach lub torsie^[1]
• pokrywanie całej powierzchni ciała popiołem^[2].

Popiół w hinduizmie stosowany jest również doustnie. Zachodzi to wtedy, gdy:

• przedmioty spalone - np. to co było uprzednio pobłogosławione przez świętego
• miejsce dokonania spalenia - np. utrzymywany wiele lat płonący ogień
• produkt spalania - np. powstał na skutek ceremonii religijnej jadźńa

noszą znamiona sacrum lub oczekuje się, że zawierają boską moc (śakti)

Przykłady użycia wewnętrznego:

• przyjmowanie doustne popiołu zmieszanego z płynem (woda, mleko) (tzw. "Śiwa food")
• przyjmowanie doustne niewielkich ilości w postaci suchej^[3].

Znaczenie w chrześcijaństwie

W kulturze zachodniej popiół jest symbolem przemijania, nietrwałości i żałoby.

• Katolicy rozpoczynają wielki post od Środy Popielcowej, podczas której księża posypują głowy wiernych popiołem, co ma im przypomnieć o kruchości życia.
• Popioły powstałe podczas kremacji zmarłych przechowywane są w urnach.

Przypisy

Zobacz też

• popiół wulkaniczny
• popiół lotny
• wibhuti