Popowo Kościelne (województwo mazowieckie)

Ten artykuł od 2012-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Popowo Kościelne

wieś
Kościół Narodzenia NMP w Popowie Kościelnym
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	wyszkowski
Gmina	Somianka
Wysokość	54 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	165[1][2]
Strefa numeracyjna	29
Kod pocztowy	07-203[3]
Tablice rejestracyjne	WWY
SIMC	0520248[4]
Położenie na mapie gminy Somianka Popowo Kościelne
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Popowo Kościelne
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Popowo Kościelne
Położenie na mapie powiatu wyszkowskiego Popowo Kościelne
52°32′11″N 21°11′17″E/52,536389 21,188056

Popowo Kościelne – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Somianka^[4][5].

Popowo Kościelne jest siedzibą Parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny należącej do dekanatu serockiego w diecezji płockiej.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie ostrołęckim.

Miejscowość położona przy ujściu rzeki Bug. Od strony południowej otoczona jest rzeką, a od północnej połaciami lasu. Na terenie leśnym znajdują się działki letniskowe i ośrodki wczasowe.

Zabytki

• zespół kościoła pw. Narodzenia NMP
  • kościół murowany neogotycki z 1900-1906 roku, według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego
  • krypta grobowa fundatorów świątyni z 1909 roku
  • cudowny obraz Matki Bożej Popowskiej
• plebania murowana z 1838 roku
  • budynki gospodarcze z 1905 roku
• cmentarz grzebalny założony w 1837 roku z kaplicą grobową rodziny Skarżyńskich z 1848 roku
• cmentarz żydowski z XIX wieku (na wzniesieniu w lasku na północ od cmentarza katolickiego)^[6]
• drewniany dom młynarza z 1912 roku
• zespół pałacowy w Popowie Parcele (własność Ministerstwa Sprawiedliwości)
  • pałac
  • park

Pochodzenie nazwy

Nazwa miejscowości Popowo najprawdopodobniej pochodzi od nazwiska pierwszych właścicieli tych okolic, którymi byli na początku XVI wieku Popowscy. Przypuszcza się również, że może ona mieć swe korzenie w staropolskim słowie "pop" określającym księdza. Za tą etymologią nazwy przemawia związek miejscowości z kościołem praktycznie od samego początku jej istnienia.

Ważne daty z historii miejscowości

• ok. 1203 – Pierwsze wzmianki o Popowie jako własności biskupa płockiego
• 1410 – przemarsz via serocensis (droga Wyszków – Serock) wojsk Witolda na spotkanie z armią Jagiełły w Czerwińsku
• 1380-1768 – Popowo jako majątek ziemski rodziny Popowskich herbu Pobóg
• 1768 - 1792 - Popowo jako majątek Michała Kozłowskiego h. Jastrzębiec, Stolnika Owruckiego^[7]
• 1808 - Ślub Franciszki Kozłowskiej córki Michała Kozłowskiego z Tomaszem Skarżyńskim
• XVII-XX wiek – zamieszkanie wspólnoty żydowskiej, która posiadała własną szkołę, synagogę i cmentarz
• 1808-1864 – powstanie i działalność w Popowie urzędu gminy
• 1813 – Tomasz Skarżyński zostaje posłem ziemi pułtuskiej
• 1816-1909 – dynamiczny rozwój Popowa pod patronem rodziny Skarżyńskich
• 1817 – powstanie szkoły podstawowej
• 1888 – klęska powodzi i przesunięcie się koryta Bugu o 500 m na południe
• 1889 – praca pisarza Adolfa Dygasińskiego (1839-1902) na posadzie guwernera u rodziny Skarżyńskich
• 1939-1945 – niemiecka deportacja Żydów popowskich do getta w Makowie Mazowieckim

Kilka dat z historii parafii

• XVII wiek – objawienie Matki Bożej; rozwój kultu maryjnego i ruchu pielgrzymkowego wokół słynącego łaskami obrazu Matki Bożej Popowskiej
• 1655 – wybudowanie pierwszej kaplicy staraniem Popowskich, dziedziców Popowa
• 28 maja 1743 – konsekracja kaplicy przez biskupa Marcina Załuskiego, sufragana płockiego
• przed 1768 – erygowanie parafii, fundatorem parafii i kościoła Michał Kozłowski h. Jastrzębiec, Stolnik Owruckiego^[8]
• 1808 – rozpoczyna się rezydowanie proboszcza w Popowie
• 1900-1906 – budowa neogotyckiej świątyni według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego staraniem ks. Jana Krzyżewskiego przy współpracy ziemianina Stanisława Skarżyńskiego
• 29 kwietnia 1909 – konsekrowanie nowej świątyni przez błogosławionego męczennika arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego
• 1939-1945 – kradzież przez Niemców dzwonów i wywóz kamiennych parkanów kościoła i cmentarza, liczne zniszczenia świątyni
• 14-15 czerwca 1976 – nawiedzenie parafii przez kopię cudownego obrazu Matki Bożej Częstochowskiej
• 1993 – nawiedzenie parafii przez obraz Jezusa Miłosiernego
• 10 czerwca 1999 – powstanie punktu duszpasterskiego w Gąsiorowie staraniem ks. Cezarego Siemińskiego i sołtysa Wiesława Żmijewskiego

• 

  Zdjęcie wykonane w 1926 roku przez biskupa Turowskiego, fotografującego kościoły, w których bywał

• 
• 

  Pamiątka kolędy w 60. rocznicę rozpoczęcia budowy kościoła w Popowie

Szlaki turystyczne^[9]

• szlak niebieski rowerowy (szlak ptasi) – długość 30 km, przebieg: Somianka Parcele – Stare Płudy – Wielęcin – Huta Podgórna- Popowo Parcele – Popowo Kościelne – Janki – Jackowo Dolne – Barcice – Somianka Parcele
• szlak niebieski pieszy – długość 15 km, przebieg: Wielęcin – Huta Podgórna – Popowo Parcele – Popowo Kościelne – Janki – Jackowo Dolne – Barcice – Kępa Barcicka – Lasy Państwowe Somianka
• szlak zielony konny – długość: 17 km, przebieg: Popowo Parcele – Popowo Kościelne – Janki – Jackowo Górne – Barcice – Kępa Barcicka – Lasy Państwowe Somianka

Ciekawostki

• 5 września 1939 r. na lotnisku polowym w Popowie Kościelnym w widłach Bugo-Narwi (35 km na północ od Okęcia) lądowały prototypy samolotów ewakuowanych z Warszawy (Jastrząb, Sum i Kobuz). Następnie wykonały loty w kierunku Lwowa^[10].

Zobacz też

• Popowo, Popowo-Parcele, Popowo-Letnisko, Popowo Kościelne

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Popowo (2) ''P. Kościelne'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 803 .