Poręba (gmina w województwie stalinogrodzkim)
| gmina wiejska | |||
| 1919-1954[1] | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | 1919–39: kieleckie (II RP) | ||
| Powiat | 1919-26: będziński | ||
| Siedziba | Poręba (Mrzygłodzka) | ||
| Szczegółowy podział administracyjny (1954) | |||
| |||
Portal  Polska | |||
Poręba (początkowo Poręba Mrzygłodzka[2]) – dawna gmina wiejska, istniejąca do 1954 roku[3] w woj. kieleckim, śląskim, katowickim i stalinogrodzkim. Siedzibą gminy była wieś Poręba[4].
Za Królestwa Polskiego gmina Poręba Mrzygłodzka należała do powiatu będzińskiego (bendińskiego) w guberni piotrkowskiej. 19 maja?/ 31 maja 1870 do gminy przyłączono pozbawiony praw miejskich Mrzygłód[5].
W czasie I wojny światowej (1915 rok) niemieckie władze okupacyjne wyodrębniły z gminy Poręba części obszarów, które weszły w skład nowych miast Mrzygłód (liczącego w 1916 roku 4348 mieszkańców) i Zawiercie (liczącego w 1916 roku 30436 mieszkańców). Mrzygłód utworzono także z zachodnich części gminy Włodowice a Zawiercie z zachodnich części gminy Kromołów (pod względem ludnościowym zdecydowanie większa liczba ludności Zawiercia przeszła z gminy Kromołów). Te zachodnie części gmin Włodowice i Kromołów zostały odcięte of reszty gmin[6] granicą niemiecko-austriacką i znalazły się w nowo utworzonym powiecie będzińskim, co umotywowało przyspieszone utworzenie miast[7]. Po odzyskaniu niepodległości władze polskie utrzymały status miejski Zawiercia, natomiast nie uznały formalnie Mrzygłodu za miasto[8], a utworzoną przez Niemców jednostkę miejską przekształcono w wiejską gminę Mrzygłód w powiecie będzińskim w woj. kieleckim.
Na początku okresu międzywojennego gmina Poręba należała do powiatu będzińskiego w woj. kieleckim. 1 stycznia 1927 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego powiatu zawierciańskiego w tymże województwie[9]. Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączona do woj. śląskiego[10] (od 6 lipca 1950 roku pod nazwą woj. katowickie[11], a od 9 marca 1953 jako woj. stalinogrodzkie[12]). 1 stycznia 1951 roku część obszaru gminy Poręba (gromadę Nowe Zawiercie) przyłączono do Zawiercia[13].
1 lipca 1952 roku gmina składała się z 8 gromad: Dziechciarze, Krawce, Krzemienda, Marciszów, Niwki, Poręba Mrzygłodzka I, Poręba Mrzygłodzka II i Poręba Mrzygłodzka III[14]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15]. Po reaktywowaniu gmin 1 stycznia 1973 roku gminy Poręba nie przywrócono[16]; w tym dniu Poręba (od 1957 roku osiedle[17]) otrzymała prawa miejskie[18].
Przypisy
- ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. kieleckiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
- ↑ Oboczna pisownia to Poręba-Mrzygłodzka.
- ↑ Do 28 września 1954.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933.
- ↑ Postanowienie z 23 stycznia (4 lutego) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 77).
- ↑ Główne części gmin Włodowice i Kromołów znalazły się w austriackiej strefie okupacyjnej, gdzie weszły w skład nowego powiatu dąbrowskiego.
- ↑ Stan szkolnictwa powszechnego w grudniu 1917 r. na terytorjum obu byłych jeneralnych gubernatorstw: Warszawskiego i Lubelskiego.
- ↑ Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 140.
- ↑ Dz.U. z 1926 r. nr 125, poz. 727.
- ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167.
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255.
- ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51.
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 48, poz. 436.
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 31.
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).