Poręba Radlna

Artykuł

49°57′26″N 21°00′00″E

- błąd

39 m

WD

49°57'N, 21°0'E, 49°59'N, 20°57'E

- błąd

2328 m

Odległość

848 m

Poręba Radlna
wieś
Ilustracja
Poręba Radlna. Kościół parafialny. W tle jedna z leśnych poręb.
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

tarnowski

Gmina

Tarnów

Liczba ludności (2015)

746[1]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

33-112[2]

Tablice rejestracyjne

KTA

SIMC

0832976

Położenie na mapie gminy wiejskiej Tarnów
Mapa konturowa gminy wiejskiej Tarnów, na dole znajduje się punkt z opisem „Poręba Radlna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Poręba Radlna”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Poręba Radlna”
Ziemia49°57′26″N 21°00′00″E/49,957222 21,000000

Poręba Radlnawieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Tarnów[3][4], w dolinie potoku Radlanka, w obniżeniu pomiędzy Górą Świętego Marcina a Słoną Górą, około siedem kilometrów na południe od centrum Tarnowa[5].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Poręba Radlna. Mapa wsi około 1860.

Pieczęć wiejska z 1798 przedstawia rękę trzymającą topór drwalski. Napis w otoku: POREMBA[6]. Według innych źródeł druga wersja pieczęci przedstawiała pień drzewa z wbitą siekierą[7].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Poręba Radlna[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0832982Czermakówkaczęść wsi
0832999Granice Południoweczęść wsi
0833007Granice Północneczęść wsi
0833013Masiówkiczęść wsi
0833020Podkościeleczęść wsi
0833036Pod Lasemczęść wsi
0833042Przebiędaczęść wsi
0833059Przemyślczęść wsi
0833065Rolaczęść wsi
0833071Stawiskaczęść wsi

Toponimia

Poręba oznacza obszar, na którym wycięto drzewa w lesie[8]. Drugi człon nazwy Radlna pochodzi od sąsiedniej miejscowości. Być może pierwotnie była to lesista część Radlnej, na której osadzono nowych mieszkańców, następnie wydzielona jako nowa wieś (wskazuje na to zmiana nazwy miejscowej parafii). Drugi człon w nazwie mógł też się pojawić w celu odróżnienia od innych poręb. Jako wyróżnik przyjęto nazwę sąsiedniej, znaczniejszej wówczas wsi Radlna[6]. Integralne części wsi: Sutkówka, Podkościele, Stawiska, Rola, Przebięda, Kolonia, Masiówka. Przysiółki: Granice, Górskiego[6].

Najstarsze miejscowe nazwiska

Spis pańszczyzny z 1785 roku wymienia w Porębie Radlnej rodziny o następujących nazwiskach: Bryg (1), Budzik (1), Czermak (1), Frysztak (2), Górski (2), Hońdo (1), Kasprzycki (1), Kloch (1), Kostkowicz (1), Nowak (1), Reszczyński (1), Sutkowski (1), Tyrka (2), Walkowicz (2), Wzorek (1), Żydowski (3). W nawiasach podano liczbę rodzin o danym nazwisku[6].

W tym też czasie poszczególne role (części wsi) i zagrody nosiły nazwy zaczerpnięte od poprzednich gospodarzy. Były to: Banachowska (Banach), Dziubrowska, Gieracowska, Kostkowiczowa (Kostkowicz), Kowalowska (Kowal), Nosalowska (Nosal), Reszczyńska (Reszczyński), Stępkowska (Stępek), Sutkowska (Sutkowski), Tyrkowska (Tyrka), Walkowiczowska (Walkowicz), Wilkowska (Wilk), Zygmuntowska (Zygmunt), Żydowska (Żydowski)[6]. W nawiasie podano przypuszczalne nazwisko, od którego pochodziła.

Przynależność administracyjna

W okresie I RP położona w powiecie pilzneńskim w województwie sandomierskim. W latach 1547–1945 należała do tzw. Hrabstwa Tarnowskiego[9][10].

Po utworzeniu gmin zbiorowych Poręba Radlna należała w latach 1934–1954 do Gminy Gumniska. Następnie w latach 1954–1960 do Gromady Radlna. Między 1960–1972 do Gromady Tarnowiec. Od 1973 sołectwo wchodzi w skład Gminy Tarnów.

Historia

Historia Poręby Radlnej sięga XIV wieku. W 1392 kupił ją od syna Pełki z rodu Gryfitów późniejszy wojewoda krakowski Jan Tarnowski herbu Leliwa. Odtąd przez kilka stuleci należące do ich potomków sąsiednie wsie: Poręba Radlna i Radlna, wchodziły w skład jednej parafii. Oprócz dokumentów zaświadcza o tym znajdująca się w kościele kamienna, gotycka chrzcielnica ozdobiona odkutymi w niej ich herbami: Leliwą i Gryfem[6]. Miejscowa parafia (pierwotnie wymieniana jako parafia w Radlnej) istniała już przed 1350 rokiem i posiadała własny, drewniany kościół[6].

Następna świątynia powstała przypuszczalnie w XV wieku i istniała do 1933 roku, kiedy to została uszkodzona w czasie gwałtownej burzy i rozebrana. Upadająca lipa przedzieliła kościół na pół[6]. Po drugiej stronie drogi istniała już wówczas nowa, murowana świątynia[6]. Ten stary, drewniany kościółek tak opisywał przed II wojną światową konserwator zabytków Andrzej Oleś[11]:

„Bardzo malowniczo położony na wzgórku. Pomnik opodal kościoła – obelisk – 1657 r. Zezowskiego (?). Dachy zniszczone. Na belce tęczy krzyż z figurą Chrystusa – gotycki. Niezły ołtarz wielki, drewniany, ozdobiony figurkami. Prezbiterium zakończone wielobocznie. Od frontu dach silnie występuje przed ścianę i wspiera się na słupach, tworząc rodzaj podcienia. Portal główny ostrołukowy i dobre okucia drzwi. Drzwi do zakrystii żelazne. Zakrystia murowana, dobudowana później, sklepiona.”

W latach 1687–1814 we wsi istniał przytułek zwany wówczas szpitalem[12]. Obecny, murowany kościół pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła został ufundowany (120 000 koron) przez Konstancję i Eustachego Sanguszków jako wotum za narodziny syna Romana. Parafianie opłacili robociznę i transport (80 000 koron)[6]. Świątynia powstała w latach 1904–1906. Autorem projektu kościoła w stylu neoromańskim i neogotyckim, był Jan Sas-Zubrzycki[13].

Dzwony w kościele parafialnym w Porębie Radlnej.

Jak donoszą księgi parafialne w 1846 podczas rzezi galicyjskiej zaniepokojeni mieszkańcy słysząc o zbliżających się grupach uzbrojonych uderzali na alarm bez zgody proboszcza w dzwony w drewnianym kościółku. Proboszcz Ludwik Matulewicz został aresztowany przez wojsko węgierskie pod zarzutem posiadania broni palnej. Sam natomiast opisał jakoby część mieszkańców parafii brała udział w napadach na dwory m.in. w sąsiedniej Radlnej[14].

W 1884 roku powstało we wsi kółko rolnicze[6].

W czasie suszy, w nocy z 14 na 15 lipca 1889 w Porębie Radlnej spłonęła na stosie pochodząca z Łowczówka Marianna Kozik (28 lat), pastuszka i służąca miejscowego gospodarza Frysztaka, mieszkająca pod nr 30[15][16][17]. W tym samym roku prasa donosiła o wynikach śledztwa. Przy braku świadków, po ekshumacji i przesłuchaniach we wsi, uznano ten przypadek za tzw. „samobójstwo ascetyczne[18][19]. Według śledczych kobieta sama usypała stos drewna na skraju lasu należącego do Frysztaków, przywiązała się do pala i podpaliła. Badacze literatury wskazują to głośne wydarzenie (temat poruszany był przez prasę w 3 zaborach) jako jeden z bodźców do napisania przez Stanisława Wyspiańskiego dramatu Klątwa. Przebywał on w sierpniu 1889 w pobliskim Tarnowie[20]. „Klątwa” ukazała się drukiem 15 sierpnia 1899. Spalona na stosie (YouTube).

2 sierpnia 1899 w Porębie Radlnej urodziła się Maria Skorupa, której Bernard Smyrak i Maciej Gądek poświęcili książkę pod tytułem „Ku zjednoczeniu: żywot S. Gabrieli od Matki Boskiej Bolesnej ze Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus – ofiary heroicznej miłości i cierpienia, zmarłej w Sosnowcu 20-go sierpnia 1934 roku”[21][22].

W 1910 pod auspicjami Powiatowej Spółki Kredytowej otwarto w Porębie Radlnej Kasę Stefczyka[6].

Cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej

I wojna światowa

Począwszy od 1912 Towarzystwo Sportowo-Gimnastyczne „Strzelec” w Tarnowie organizowało stałe ćwiczenia terenowe i manewry wojskowe m.in. w Skrzyszowie, Czarnej, Porębie Radlnej i Zgłobicach. W czasie pierwszej wojny światowej na południowym skraju wsi, na Słonej Górze zatrzymała się linia frontu. Pozostałością z tego okresu jest cmentarz wojenny nr 175.

II RP

W 1919 roku przemianowano istniejące we wsi Stowarzyszenia Młodzieży Katolickiej Męskiej i Żeńskiej na Zjednoczenie Młodzieży Polskiej. W ramach tej organizacji działał wiejski zespół teatralny[6].

Od 1922 roku na terenie wsi działa Ochotnicza Straż Pożarna[6].

W latach 1925–1937 działał we wsi zespół chóralny założony przez miejscowego organistę Józefa Kempę[6].

W kwietniu 1928 w Porębie Radlnej doszło do bójki między dwoma grupami parobków. Czesław Tyrka (19 lat) przebił bagnetem Władysława Sutkowskiego, wskutek czego raniony zmarł na miejscu. Ludwik Sutkowski pobił natomiast Mieczysława Kempę. Sąd w Tarnowie skazał Tyrkę na 4 lata, a Sutkowskiego na 10 miesięcy ciężkiego więzienia. Jak donosiły gazety, młody Tyrka był dobrze znany policji w różnych miejscach w kraju, notowany był m.in. na Górnym Śląsku[23].

W latach 30. XX wieku we wsi działały struktury następujących partii: Narodowa Demokracja, Stronnictwo Ludowe oraz zwolennicy sanacji w osobach wójta i plebana[6].

W 1935 roku grupa mieszkańców Poręby Radlnej oskarżona została o tworzenie komórki nielegalnej organizacji o nazwie Obóz Wielkiej Polski pod przykrywką młodzieżowej sekcji Stronnictwa Narodowego[24].

II wojna światowa

W czasie drugiej wojny światowej na plebanii ukrywało się małżeństwo z Łodzi[6]. W końcowym okresie okupacji proboszcz Walenty Mróz gościł kilka rodzin z ogarniętej powstaniem Warszawy. Wśród nich znajdował się nieślubny syn profesora Alfreda Meissnera późniejszy prof. Henryk Ostrowski[25].

Współcześnie

Z miejscowością związany jest ks. prof. Zbigniew Adamek, który w ciągu dnia odprawiał msze u miejscowych sióstr w tzw. Willi, a nocą używając teleskopów „podpatrywał tajne życie gwiazd”[26]. Od 2004 roku w budynku tym funkcjonuje ośrodek leczenia z uzależnień prowadzony przez Wspólnotę Cenacolo tzw. dom im. bł. Karoliny Kózkówny[27].

Wieniec dożynkowy przygotowany przez grupę wieńcową z Poręby Radlnej (rodziny Skórka i Frysztak), którym przewodził Jan Skórka wygrał we wrześniu 2018 na Dożynkach Prezydenckich w Spale w konkursie na „Najładniejszy wieniec dożynkowy”[28].

Cmentarz

mapa wsi
Poręba Radlna poprzedni kościół i stary cmentarz parafialny

Pierwszy miejscowy cmentarz znajdował się zapewne wokół świątyni i w jej krypcie[6]. Od średniowiecza wiernych chowano bowiem „na uświęconej ziemi” obok świątyń (Cmentarze Galicji). Jedynie samobójców i zmarłych w czasie zarazy grzebano w szczerych polach, przy drogach[6] lub jak w pobliskiej Trzemesnej w leśnych mogiłach[29]. 11 grudnia 1783 cesarz Józef II Habsburg wydał dekret nakazujący zamknięcie w całym państwie wszystkich cmentarzy przykościelnych i wydzielenie terenów na nowe nekropolie. Na mapach Galicji widać na południowy wschód cmentarz w pewnym oddaleniu od kościoła (obecnie prywatne działki 424/7 oraz 424/8). Po zapełnieniu tego niewielkiego terenu proboszcz Ludwik Matulewicz zakupił grunt na obecny w północnej części wsi obok drogi wówczas jeszcze powiatowej obecnie wojewódzkiej[30].

Na nowym cmentarzu pochowani zostali m.in.:

Szkoła w Porębie Radlnej

Przed rokiem 1587 powstała w Porębie Radlnej szkoła parafialna, funkcjonowała ona w różnych miejscach do 1856. Co najmniej od XIX wieku kolejne budynki szkolne stawiano poniżej wzgórza z drewnianym kościółkiem, na łące zwanej Stawiska, nad potokiem. Przez kilka lat istniała szkoła trywialna wystawiona przez miejscowego proboszcza Ludwika Matulewicza, ale z przyczyny złych warunków lokalowych (wilgoć) starano się o nowy obiekt. Dopiero w 1878 dzięki dotacji rządowej i składkom miejscowej ludności otwarto kolejny, parterowy budynek szkolny z dwoma salami lekcyjnymi i trzyizbowym mieszkaniem dla kierownika szkoły. W 1925 placówka przekształcona została ze szkoły ludowej w trzyklasową szkołę powszechną[32]. W latach 1982–1986 na miejscu poprzedniego, parterowego budynku wybudowano obecną placówkę[33]. We wrześniu 2010 patronem szkoły został ks. Jan Twardowski[32].

Od 1910[34], przez 16 lat kierownikiem miejscowej szkoły ludowej, dwuklasowej był Jan Jaracz, ojciec znanego aktora Stefana Jaracza[6]. W latach 80. XX wieku w miejscowej szkole uczyła Józefa Frysztakowa.

Słona Góra – miejsce zbrodni wojennej

W leśnych wąwozach na północnym stoku Słonej Góry, na granicy Piotrkowic, Poręby Radlnej i Łękawki Niemcy trzykrotnie dokonali egzekucji polskich obywateli, osadzonych wcześniej w tarnowskim więzieniu oraz jednego przypadkowego świadka wydarzenia z Łękawki. W dniach 29 lipca i 24 grudnia 1940 oraz 2 lutego 1944 rozstrzelano łącznie ok. 70 osób, a ich bagaż podręczny spalono. Spalone na miejscu bagaże ofiar świadczą o wywożeniu osadzonych pod pretekstem zmiany aresztu.

24 maja 1945 staraniem komitetu pod przewodnictwem Jana Nalepki (Wójta Gminy Tuchów) odbyło się nabożeństwo żałobne i poświęcenie mogił odprawione przez porębskiego proboszcza ks. Walentego Mroza przy asyście duchowieństwa i okolicznej ludności. Z tej okazji wydano czterostronicowe pieśni patriotyczne ze sprzedaży, których dochód przeznaczono dla ofiar wojny i na planowaną budowę kaplicy przy mogiłach (pomysłu nie zrealizowano). W miejscu tym postanowiono corocznie 24 maja odprawiać uroczyste nabożeństwo[35].

Po wojnie ciała ekshumowano i przeniesiono do wspólnej mogiły obok drogi wojewódzkiej na terenie Łękawki. W ekshumacji pomagała drużyna z Ochotniczej Straży Pożarnej w Porębie Radlnej. Uroczysty pogrzeb pomordowanych odbył się w 1959. Ustalono jedynie 38 nazwisk ofiar. W 1968 w Bochum rozpoczął się proces trzech byłych podoficerów SS oskarżonych m.in. o masowe egzekucje w Porębie Radlnej i Piotrkowicach[6][36][37][38][39][40].

Zabytki

  • cmentarz parafialny z XIX w.
  • kapliczki przydrożne (najstarsza z 1862)[41]
  • kościół parafialny w stylu neogotyku z 1906
  • cmentarz wojenny z 1915, odnowiony w 2001

Turystyka

  • czerwony szlak wokół Tarnowa
  • Słona Góra

Wójtowie Poręby Radlnej[6]

  • Kazimierz Sutkowski (1798)
  • Marcin Frysztak (1861)
  • Marcin Gębski (1873)
  • Michał Boryczka (1887)[42]
  • Szymczak (1900)[43]
  • Ludwik Tyrka
  • Michał Gębski (1934)

Związani z Porębą Radlną

  • Karol Trochanowski (1854–1929) – urodzony w Porębie Radlnej, chemik, balneolog, pedagog. Dyrektor Wyższej Szkoły Realnej w Tarnowie w latach 1902–1924. Odkrywca wielu źródeł mineralnych, m.in. w Wysowej, Iwoniczu, Krościenku. Jeden z inicjatorów budowy wodociągu w Tarnowie (1910). Pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie[44][45][46].
  • Piotr Halak (1862–1931) – urodzony w Porębie Radlnej, ksiądz katolicki, od 1896 proboszcz w Porębie Radlnej[6], od 1903 w Trzcianie, a od 1907 w Gręboszowie[47]. Współzałożyciel Unii Apostolskiej Kleru (ascetyczne stowarzyszenie kapłańskie). We wrześniu 1914 roku dla walczących legionistów zorganizował szpital, zabitych chował na cmentarzu w Gręboszowie. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1930)[48] i Medalem Niepodległości (1933)[49]. Dla samotnych i schorowanych urządził na plebanii przytułek. Zmarł w opinii świętości[50][51][52].
  • Ludwik Tyrka (1864–1954) – urodzony w Porębie Radlnej, wójt Poręby Radlnej, polityk SKL, a następnie BBWR[53], senator II RP.
  • Maria Kozaczkowa (1910–1982) ps. „Maryla znad Wisły” – poetka ludowa, w latach 1931–1932 prowadziła w Porębie Radlnej placówkę pocztową[6][54], w czasie II wojny światowej łączniczka i kolporterka prasy podziemnej[54].
  • Józefa Frysztakowa (1921–2008) – poetka i malarka, nauczycielka matematyki w Szkole Podstawowej w Porębie Radlnej.
Poręba Radlna k. Tarnowa. Po lewej cmentarz z kaplicą cmentarną, po prawej kościół. Panorama przysiółka Sutkówka. 2009
Poręba Radlna k. Tarnowa. Po lewej cmentarz z kaplicą cmentarną, po prawej kościół. Panorama przysiółka Sutkówka. 2009

Zobacz też

Przypisy

  1. Urząd Gminy Tarnów: Stan ludności Gminy Tarnów na dzień: 31 grudnia 2018 r.. [dostęp 2019-03-29].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 955 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  4. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. Andrzej Matuszczyk, Pogórze Karpackie, Tarnów: Oddział PTTK [Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego] „Ziemi Tarnowskiej”, 1995, ISBN 83-903260-1-9, OCLC 891189204.
  6. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x „Poręba Radlna.Dzieje do 1988 r.” Tadeusz Pęcak.
  7. Urząd Gminy Tarnów. gmina.tarnow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-26)]. [dostęp 30 lipca 2009].
  8. Słownik języka polskiego. PWN. [dostęp 2015-12-28].
  9. Andrzej Niedojadło: Hrabstwo Tarnowskie w XVII i XVIII wieku. Dzieje społeczno-gospodarcze. Tarnów, Tuchów: Mała Poligrafia Redemptorystów, 2011. ISBN 978-83-7631-300-9.
  10. Marek Popiel, Stanisław Potępa: Hrabstwo tarnowskie Sanguszków. Tarnów: Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne, 2001.
  11. Teki krakowskie, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Krakowie, 2007 [dostęp 2020-06-28] (pol.).
  12. Archiwum Diecezjalne w Tarnowie [dostęp 30 lipca 2009].
  13. Zabytkowe kościoły diecezji tarnowskiej [dostęp 3 września 2012].
  14. Józef Sieradzki, Czesław Wycech, Rok 1846 w Galicji, 1958.
  15. Liber Mortuorum parafii Poręba Radlna, 1889, rkps
  16. Kurier Lwowski, 24 lipca 1889.
  17. „Pamiętnik literacki. Tom 89" – Zakład im. Ossolińskich, 1998 https://books.google.pl/books?id=FVlgAAAAMAAJ&q=kozik+radlnej&dq=kozik+radlnej&hl=pl&sa=X&redir_esc=y.
  18. Dom Polski. Pismo Beletrystyczne i Naukowe. 1889 R.2 nr25, www.wbc.poznan.pl, 1889 [dostęp 2016-02-26].
  19. Prawda. Tygodnik polityczny, społeczny i literacki., Warszawa 1889.
  20. „Stanisław Wyspiański, studium artysty” – Ewa Miodońska-Brookes https://books.google.pl/books?id=C6IoAAAAMAAJ&q=kozik+radlnej&dq=kozik+radlnej&hl=pl&sa=X&redir_esc=y.
  21. Bernard Smyrak, Ku zjednoczeniu: Żywot S. Gabrieli od Matki Boskiej Bolesnej ze Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus – ofiary heroicznej miłości i cierpienia, zmarłej w Sosnowcu 20-go sierpnia, Kraków: Głos Karmelu, 1939 [dostęp 2020-07-29].
  22. Polona, polona.pl [dostęp 2020-07-29].
  23. Osławiony Tyrka skazany na 4 lata ciężkiego więzienia, „Wolne Słowo – Das Freie Wort”, Katowice, 4 sierpnia 1928.
  24. Jeszcze jedno oskarżenie przeciw działaczom Stronnictwa Narodowego, „Dziennik Wileński”, Drugie wydanie po konfiskacie (Nr 284), Wilno, 15 października 1935.
  25. Iwona Dojka, Niespokojny duch zawsze w drodze, „BMI Brzeski Magazyn Informacyjny” (11(180)), grudzień 2007, ISSN 1232-5678.
  26. Poręba Radlna. Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. „Skąd lepiej widać niebo”. Tarnowski Gość Niedzielny https://web.archive.org/web/20151222075719/http://www.tgn.diecezja.tarnow.pl/archiwum/%212004/0201/_parafia.php.
  27. Domy Wspólnoty Cenacolo w Polsce https://web.archive.org/web/20151222093244/http://www.nie-narkotykom.sos.pl/index.php/kimjestesmy/polskiecenacolo.
  28. Administrator, Wieniec z Gminy Tarnów najpiękniejszy w Polsce! Zdobył nagrodę Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Dożynkach Prezydenckich w Spale!, gmina.tarnow.pl [dostęp 2018-09-18] (pol.).
  29. Instytut Gość Media, Doły z wapnem, tarnow.gosc.pl, 21 lipca 2016 [dostęp 2020-08-17].
  30. Adam Nowak, Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786–1985. T. 3, K-P, ISBN 83-87952-83-4, ISBN 978-83-87952-83-9.
  31. Igor Hałagida, Działania komunistycznych organów bezpieczeństwa przeciwko duchowieństwu greckokatolickiemu w Polsce (1944–1956), wyd. 2012, ISSN 2081-9013.
  32. a b Zespół Szkolno-Przedszkolny w Porębie Radlnej – O placówce, spporebaradlna.szkolnastrona.pl [dostęp 2019-04-28].
  33. Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Tarnów: Poręba Radlna. [dostęp 2016-01-01].
  34. Edward Krasiński, Stefan Jaracz, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983 [dostęp 2016-06-19] (pol.).
  35. J.W.B., Druk ulotny z pieśniami patriotycznymi pt. „Trzy pieśni”, 25 maja 1945.
  36. PAP. Winni śmierci 45 tys. ludzi. „Dziennik Bałtycki”, 1968-11-05. 
  37. Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. Irena Molenda – uczestniczka konspiracji antyniemieckiej w Krynicy, rozstrzelana w Porębie Radlnej.
  38. Miejsca pamięci narodowej. W: Poręba Radlna – mogiła zamordowanych Polaków w czasie II wś [on-line]. [dostęp 2016-01-01].
  39. Pomniki i Miejsca pamięci Narodowej. Przewodnik cz. I. Tarnów: PTTK, 2006.
  40. Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945. Województwo tarnowskie. Warszawa: 1984.
  41. Jan Kajmowicz, Oficjalny serwis internetowy Parafii w Porębie Radlnej pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła – Kapliczki przydrożne, www.porebaradlna.diecezja.tarnow.pl [dostęp 2018-09-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-09] (pol.).
  42. Polona, polona.pl [dostęp 2020-10-02].
  43. Polona, polona.pl [dostęp 2020-10-02].
  44. Pochowani na Starym Cmentarzu w Tarnowie. [dostęp 2015-12-31].
  45. Andrzej Kazimierz Banach: Młodzież chłopska na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1860/61-1917/18: rozprawa habilitacyjna. 1997. [dostęp 2015-12-31].
  46. Antoni Sypek: Facebookowy sztambuch Antoniego Sypka. W: Dr Karol Trochanowski (1854–1929) [on-line]. [dostęp 2016-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-30)].
  47. Ks. Ryszard Banach, I Liceum Ogólnokształcące a Seminarium Duchowne w Tarnowie, [w:] Tarnowskie Studia Teologiczne, t. TOM XXXI/2, 2012.
  48. M.P. z 1930 r. nr 109, poz. 158 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  49. M.P. z 1933 r. nr 102, poz. 123 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  50. Folia historica Cracoviensia, Akademia, 2004 [dostęp 2018-04-15] (pol.).
  51. Parafia, www.greboszow.diecezja.tarnow.pl [dostęp 2018-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-02] (pol.).
  52. Szlifierze diamentów, „Gość Tarnowski” (31/932), 7 sierpnia 2011, s. 5.
  53. Senatorowie III kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (1930–1935)
  54. a b kwartalnik Twórczość Ludowa nr 3–4 (50). 2001. [dostęp 2015-12-28].

Bibliografia

  • Tadeusz Pęcak, Poręba Radlna. Dzieje do 1988 r.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Poręba Radlna k.Tarnowa. Kościół parafialny. Przysiółek Sutkówka. 2009.jpg
Autor: Łukasz Nowakowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Poręba Radlna k.Tarnowa. Kościół parafialny. Przysiółek Sutkówka. 2009
Nagrobek Józefa Wykowskiego herbu Jastrzębiec (1835-1887) na cmentarzu we wsi Poręba Radlna.jpg
Autor: Radlna15, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nagrobek Józefa Wykowskiego herbu Jastrzębiec (1835-1887) na cmentarzu we wsi Poręba Radlna
Jan Zając 1859-1883 nagrobek na nowym cmentarzu we wsi Poręba Radlna.jpg
Autor: Radlna15, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jan Zając (1859-1883) nagrobek z 1883 roku na nowym cmentarzu we wsi Poręba Radlna k.Tarnowa.
Bezimienna mogiła w południowo-wschodniej kwaterze na cmentarzu we wsi Poreba Radlna.jpg
Autor: Radlna15, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bezimienna mogiła w południowo-wschodniej kwaterze na cmentarzu we wsi Poręba Radlna
Grobowce Wzorków, Sutkowskich. Pomnik Wykowskich. Cmentarz w Porębie Radlnej. 2017.jpg
Autor: Radlna15, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grobowce Wzorków, Sutkowskich. Pomnik Wykowskich. Cmentarz w Porębie Radlnej. 2017
Poreba Radlna, mapa ok1860r.jpg
Poreba Radlna about 1860.
Poręba Radlna k.Tarnowa. Po lewej cmentarz z kaplicą cment., po prawej kościół. Panorama przysiółka Sutkówka. 2009.jpg
Autor: Łukasz Nowakowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Poręba Radlna k.Tarnowa. Po lewej cmentarz z kaplicą cmentarną, po prawej kościół. Panorama przysiółka Sutkówka. 2009
Dzwony w Porębie Radlnej odlane we włoskim Udine. Słyszane w 2009 roku z sąsiedniego Nowodworza.wav
Autor: Łukasz Nowakowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dzwony w Porębie Radlnej odlane we włoskim Udine. Słyszane w 2009 roku z sąsiedniego Nowodworza.
WWI, Military cemetery No. 175 Poręba Radlna, Poręba Radlna village, Tarnów county, Lesser Poland Voivodeship, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
I wojna światowa, Cmentarz wojenny nr 175 Poręba Radlna, Poręba Radlna powiat tarnowski, Małopolska
Wejście na cmentarz w Porębie Radlnej od południowej strony. W tle Słona Góra.jpg
Autor: Radlna15, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wejście na cmentarz w Porębie Radlnej od południowej strony. W tle Słona Góra
Wawrzyniec Bednarz (1816-1899) pomnik upamiętniający duchownych na cmentarzu we wsi Poręba Radlna, w tle główna aleja.jpg
Autor: Radlna15, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wawrzyniec Bednarz (1816-1899) pomnik upamiętniający duchownych na cmentarzu we wsi Poręba Radlna, w tle główna aleja