Porfirio Díaz

José de la Cruz Porfirio Díaz Mori
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia15 września 1830
Oaxaca
Data i miejsce śmierci2 lipca 1915
Paryż
Prezydent Meksyku
Okresod 29 listopada 1876
do 20 listopada 1880
Przynależność politycznaLiberałowie
Pierwsza damaDelfina Ortega Díaz
PoprzednikSebastián Lerdo de Tejada
NastępcaManuel González
Okresod 1 grudnia 1884
do 25 maja 1911
PoprzednikManuel González
NastępcaFrancisco León de la Barra
podpis
Odznaczenia
Łańcuch Orderu Karola III (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) Krzyż Wielki Zasługi Wojskowej z Odznaką Czerwoną (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Order Podwójnego Smoka I klasy Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Kalākauy (Hawaje) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia) Order Chryzantemy (Japonia) Order Lwa i Słońca (Persja) dla obcokrajowców PRT Military Order of the Tower and of the Sword - Grand Cross BAR.png Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Miecza (Szwecja) Wielka Wstęga Orderu Oswobodziciela (Wenezuela) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch)

José de la Cruz Porfirio Díaz Mori (ur. 15 września 1830 w Oaxace, zm. 2 lipca 1915 w Paryżu) – prezydent Meksyku, dyktator, rządził Meksykiem od 1876 do 1911 (z czteroletnią przerwą).

Życiorys

Był Metysem, którego przodkowie pochodzili z plemienia Mixteków. Jego ojciec, José de la Cruz Díaz zmarł, gdy Porfirio miał 3 lata. W 1843 chłopiec wstąpił do seminarium, lecz wkrótce opuścił je i dołączył do lokalnej milicji podczas wojny z USA. Pod kierunkiem Benito Juáreza studiował prawo, które ukończył w 1853. Díaz wkrótce stał się miejscowym opozycjonistą i członkiem liberałów, którzy walczyli z dyktaturą Santa Anny.

Jednak prawdziwy przełom w karierze Díaza nadszedł w czasie bitwy pod Pueblą w 1862 z wojskami francuskimi, gdzie wsławił się jako dowódca kawalerii. Potem nastąpił długi okres, w czasie którego Díaz usunął się w cień, aż do 1876, gdy obalił rząd prezydenta Sebastiána Lerdo de Tejady. Początkowo wystąpił z żądaniem reformy, której podstawowym hasłem jest zakaz reelekcji (No Re-election) na stanowisko prezydenta. Po mianowaniu go na najwyższe stanowisko w państwie w listopadzie 1876, sprawował jedną kadencję, po czym ustąpił na rzecz Manuela Gonzáleza. Okres ten charakteryzował się wszechobecną korupcją i niekompetencją urzędników. Díaz wykorzystał to i wygrał następne wybory prezydenckie, łamiąc tym samym swoje wcześniejsze obietnice o „nie-reelekcji”. Wkrótce zmienił konstytucję i usunął z niej artykuły zabraniające powtórnego kandydowania na urząd prezydencki. Władzę podtrzymywał głównie dzięki manipulacjom wyborczym („cudom przy urnach”), ale także poprzez eliminowanie opozycji i morderstwa przeciwników politycznych. Był przy tym bardzo zręcznym manipulatorem i zawsze mówił wyborcom to, co chcieli usłyszeć.

W 1899 w jego własnym rządzie pojawiła się opozycja w osobie Bernardo Reyesa, który zdecydował się współzawodniczyć z Díazem w następnych wyborach. Jednak wkrótce został on zmuszony do udania się na wygnanie.

Epoka rządów Díaza była okresem uprzemysławiania i modernizacji Meksyku, z którego w większości skorzystali potomkowie Hiszpanów (Kreole) oraz koncerny zagraniczne (głównie amerykańskie). Natomiast ogromna większość społeczeństwa (indiańscy i metyscy chłopi) cierpiała wielkie ubóstwo spowodowane głównie brakiem ziemi należącej do obszarników, którzy posiadali wielohektarowe hacjendy oraz stworzonym przez Díaza systemem kierowanym przez bezwzględnych i chciwych urzędników, znienawidzonych przez chłopów[1]. Rozwój kolei i przemysłu spowodował powstanie zaczątków klasy robotniczej, która zaczęła się powiększać wraz z przemieszczaniem się chłopów do miast. Wzmogło się także uzależnienie Meksyku od USA.

W 1908 Díaz w wywiadzie dla amerykańskiej prasy stwierdził, że jest gotów na demokrację i wolne wybory. Zadeklarował, że nie będzie się już ubiegał o urząd prezydenta. Wkrótce jednak uczynił coś zupełnie innego, nakazując aresztowanie Francisco Madero – jednego z głównych faworytów w dniu wyborów.

Wybory jednak odbyły się normalnie. Madero uzyskał wysokie poparcie, ale oficjalne wyniki wyborów były inne, bo jednogłośnie okrzyknięto prezydentem znowu Díaza. Wzbudziło to w społeczeństwie ogromne niezadowolenie, a Díaz, który tyle lat rządził twardą ręką, pozwolił, aby sytuacja wymknęła się mu spod kontroli. Madero wzywał do ogólnonarodowego powstania, które obaliło dyktatora w 1911. Pozostała mu jedynie ucieczka; na miejsce swojego azylu wybrał Francję, gdzie zmarł w Paryżu w 1915.

Przypisy

Bibliografia

  • Nigel Cawthorne, 100 tyranów, despotów i dyktatorów, Świat Książki, Warszawa, 2007, ISBN 978-83-7391-956-3, tłum. Anna Wiśniewska
  • Alan Palmer: Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-28-X.

Media użyte na tej stronie

Order of Saint Stephen of Hungary - Ribbon bar Grand-Cross.svg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Baretka: Order Świętego Stefana – Krzyż Wielki – Węgry.
Order of the Double Dragon (Empire of China).png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Imperial Order of the Double Dragon (The Empire of China)
JPN Daikun'i kikkasho BAR.svg
Baretka japońskiego Orderu Chryzantemy.
Order of the Lion and the Sun (Iran). Medal.gif
Order of the Lion and the Sun (Iran) - Medal
Ord.Aquilarossa-GC.png
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastro da cavaliere di gran croce del'Ordine dell'Aquila Rossa del Regno di Prussia (Germania)
RUS Order of St. Alexander Nevsky BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Order Świętego Aleksandra Newskiego
Order of the Bath (ribbon).svg
Autor: Image sourced from 'Medals of the World' website: http://www.medals.org.uk/index.htm, Licencja: CC BY 2.5
Ribbon of the Order of the Bath
Order of the Bath UK ribbon.svg
Autor: Image sourced from 'Medals of the World' website: http://www.medals.org.uk/index.htm, Licencja: CC BY 2.5
Ribbon of the Order of the Bath
NLD Order of the Dutch Lion - Grand Cross BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego
Porfirio Diaz Signature.png
Autor: Gabomiranda, Licencja: CC BY-SA 4.0
Porfirio Diaz's signature
PRT Military Order of the Tower and of the Sword - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Wojskowego Orderu Wieży i Miecza
Order of Charles III - Sash of Collar.svg
Autor: Mimich, Licencja: CC0
Sash of Collar of Order of Charles III, to be worn when the Collar doesn't suit the occasion
The Royal Order of Kalakaua I Grand Cross.gif
The Royal Order of Kalakaua I Grand Cross
VEN Order of the Liberator - Grand Cordon BAR.png
Baretka Wielkiej Wstęgi Orderu Wyzwoliciela
ESP Gran Cruz Merito Militar (Distintivo Rojo) pasador.svg
Autor: LukGasz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Grand Cross of Military Merit w. Red Decoration (Spain)
SWE Royal Order of the Sword - Commander Grand Cross BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
areteka Komandora Krzyża Wielkiego Królewskiego Orderu Miecza
ESP Isabella Catholic Order GC.svg
Autor: Heralder (Crown by Miguillen), Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Order of Isabella the Catholic, Grand Cross