Porozumienie Narodowe

Bułgaria Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Bułgarii Ustrój polityczny Ustrój polityczny Bułgarii Konstytucja Konstytucja Bułgarii Władza ustawodawcza Zgromadzenie Narodowe (Lista) Władza wykonawcza Prezydent: Wiceprezydent Premier Rząd Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Konstytucyjny Naczelny Sąd Administracyjny Naczelny Sąd Kasacyjny Kontrola państwowa Kontrola państwowa Finanse Narodowy Bank Bułgarii Samorząd terytorialny Podział administracyjny Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Obywatele na rzecz Europejskiego Rozwoju Bułgarii Bułgarska Partia Socjalistyczna Ruch na rzecz Praw i Wolności WMRO – Bułgarski Ruch Narodowy Ataka Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Bułgarii Wikiprojekt Polityka

Porozumienie Narodowe (bułg. Народен сговор) – bułgarska organizacja polityczna utworzona 14 października 1921 przez bezpartyjnych przedstawicieli bułgarskiej inteligencji, oficerów rezerwy, bankierów i przemysłowców. Podstawowym celem ugrupowania było zjednoczenie partii politycznych reprezentujących interesy burżuazji i utworzenie silnej opozycji przeciw autorytarnemu rządowi Bułgarskiego Ludowego Związku Chłopskiego.

Wśród założycieli Porozumienia Narodowego znaleźli się m.in. były dyplomata Aleksandyr Grekow, profesor Aleksandyr Cankow, docent Petko Stajnow i Dimityr Miszajkow. Początkowo na czele organizacji stał Grekow, zaś po jego śmierci 21 maja 1922 rola lidera przypadła Cankowowi. Zarząd i siedziba ugrupowania mieściły się w Sofii. Wraz ze wzrostem popularności Porozumienia na przełomie 1921 i 1922 jego zwolennicy zaczęli tworzyć lokalne komitety również w innych miastach, a także w garnizonach wojskowych. Od 10 kwietnia 1922 organizacja wydawała własny organ prasowy – gazetę "Słowo" (bułg. Слово).^[1]

17 września 1922 aktywiści sprawującego władzę Bułgarskiego Ludowego Związku Chłopskiego aresztowali działaczy opozycyjnego Bloku Konstytucyjnego. W kwietniu 1923 przeprowadzono wybory do Zgromadzenia Narodowego, w których ludowcy zdobyli aż 86% mandatów deputowanych.^[2] Pod wpływem tych dwóch wydarzeń członkowie Porozumienia Narodowego nawiązali współpracę ze Związkiem Wojskowym i Wewnętrzną Macedońską Organizacją Rewolucyjną i rozpoczęli przygotowania do zamachu stanu. Po przewrocie, przeprowadzonym 9 czerwca 1923, utworzono nowy gabinet rządowy, na czele którego stanął Aleksandyr Cankow.

10 sierpnia 1923 Porozumienie Narodowe, Partia Demokratyczna, Partia Radykalno-Demokratyczna i Zjednoczona Partia Narodowo-Postępowa utworzyły koalicję Porozumienie Demokratyczne. Działacze koalicji sprawowali władzę w Carstwie Bułgarii do czerwca 1931. W maju 1932 Porozumienie Demokratyczne rozpadło się. Zwolennicy i członkowie dawnego Porozumienia Narodowego, na czele z Aleksandyrem Cankowem, sformowali Narodowy Ruch Socjalny o charakterze faszystowskim.

Przypisy

Literatura

• Weliczko Georgijew: Народният сговор. 1921-1923 г. (w tłum. Porozumienie Narodowe. 1921-1923 r.). Sofia: 1989.