Porozumienie administracyjne

Porozumienie administracyjne – należąca do niewładczych form działania administracji dwustronna lub wielostronna czynność prawna z zakresu prawa administracyjnego, dokonywana przez podmioty wykonujące administrację publiczną, a dochodząca do skutku na podstawie zgodnych oświadczeń woli tych podmiotów. Przedmiotem porozumienia są zobowiązania (ale nie w sensie cywilnoprawnym) dotyczące realizacji zadań ze sfery administracji publicznej. Porozumienia przewidują bądź wspólne wykonanie zadań nałożonych na podmioty będące stronami porozumienia, bądź przeniesienie pewnych zadań z jednego podmiotu na drugi. Porozumienie administracyjne od czynności cywilnoprawnych odróżnia przede wszystkim jego przedmiot, który leży w sferze prawa administracyjnego a nie cywilnego. Stronami porozumienia administracyjnego mogą być wszelkie podmioty prawa administracyjnego, czyli też jednostki nie posiadające osobowości prawnej. Zakres uprawnień obowiązków objętych porozumieniem musi leżeć w zakresie samodzielnego decydowania podmiotów zawierających porozumienie. Oznacza to, że porozumienia mogą być zawierane tylko w takiej sferze działania organów państwa, w której są one samodzielne.

Instytucja porozumienia administracyjnego może stać się formą szeroko stosowaną:

• tzw. porozumienia międzygminne,
• porozumienie o wykonywanie zadań z zakresu administracji rządowej,
• uzgodnienie treści aktu między organami.

Działalność administracji oparta na prawie cywilnym dotyczy przede wszystkim tej sfery, w której administracja zajmuje się sprawami gospodarczymi, dokonuje pewnych świadczeń na rzecz społeczeństwa, organizuje zaspokojenie określonych potrzeb. Administracja wykorzystuje instytucje prawa cywilnego zasadniczo w dwóch celach: uzyskiwanie niezbędnego wolumenu dóbr dla utrzymania aparatu administracyjnego i możliwości świadczeń rzeczowych na rzecz społeczeństwa przez ten aparat. Drugim celem jest zapewnienie usług i świadczeń o podstawowym znaczeniu społecznym, których dostarczenie stanowi obowiązek administracji publicznej. Umowy w administracji są często powiązane z działaniami o innym charakterze. Czasami poprzedza je akt administracyjny wywołujący pośrednio skutki cywilnoprawne albo akt powodujący bezpośrednio skutki cywilnoprawne.

Nie stanowi porozumienia administracyjnego czynność polegająca na uzgodnieniu treści aktu normatywnego lub aktu administracyjnego między organami administracji, przed jego wydaniem, mimo że przepisy wymagają, by dany akt został wydany w porozumieniu z innym organem. Tego typu porozumienie jest jedynie uzgodnieniem treści aktu między organami, np. zaliczenie drogi do kategorii dróg powiatowych następuje w drodze uchwały rady powiatu w porozumieniu z zarządem województwa, po zasięgnięciu opinii wójtów gmin, na których obszarze przebiega droga.

Rozpatrując porozumienie administracyjne w płaszczyźnie prawnej, dostrzec można pewne podobieństwa do czynności cywilnoprawnych. Do grup tych podobieństw należą: swoboda podjęcia decyzji w sprawie współdziałania, równość stron, brak podległości służbowej czy organizacyjnej stron. Zasadnicza różnica między tymi czynnościami dotyczy przedmiotu współdziałania. Przedmiotem porozumienia są zawsze sprawy leżące w sferze prawa administracyjnego, a nie cywilnego.

Bibliografia

• Ochendowski E. Prawo Administracyjne, Dom Organizatora, Toruń 2002 2.[red.] Wierzbowski M. Prawo Administracyjne, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2002