Portal:Bułgaria

 < Portale < Geografia < Europa < Bułgaria

Coat of arms of Bulgaria.svgWitaj na Portalu: Bułgaria
Добре дошли!
Ivan Asen Street E1.jpgPamporovoresort.jpgKremenski ezera ot Jano.JPGBorisova gradina autumn.jpgTown of Primorsko aerial Boby Dimitrov.jpg

Portal: Bułgaria • • • Портал: България

Flaga Republiki Bułgarskiej
Herb Republiki Bułgarskiej

Bułgaria (bułg. България, Република България), państwo położone w południowo-wschodniej Europie, na Bałkanach. Graniczy z Serbią oraz Macedonią od zachodu, Grecją i Turcją od południa, Morzem Czarnym od wschodu i Rumunią od północy. Stolicą Bułgarii jest Sofia (София).

Co najmniej od VI wieku tereny dzisiejszej Bułgarii były zamieszkiwane przez plemiona słowiańskie, które ok. 680 roku zostały podbite przez Protobułgarów. Państwo bułgarskie zostało założone w 681 roku przez chana Asparucha. Rozległy i potężny kraj został ostatecznie podbity w roku 1018 przez Cesarstwo Bizantyńskie. Bułgaria odzyskała częściową suwerenność dopiero 3 marca 1878, kiedy po klęsce Turcji w wojnie z Rosją sporządzono traktat pokojowy w San Stefano. Przewidywał on utworzenie Wielkiej Bułgarii, będącej wciąż wasalem Turcji, ale bez prawa stacjonowania w niej wojsk tureckich. W granicach wielkiego państwa miały się znaleźć, oprócz samej Bułgarii, Tracja i Macedonia bez Salonik. W 1908 roku, po przyłączeniu Rumelii Wschodniej, Bułgaria stała się w pełni niepodległym cesarstwem z Ferdynandem I Koburgiem na tronie. Znaczną część terytorium Bułgarzy utracili w wyniku wojen bałkańskich (1912-1913). To było zresztą powodem przystąpienia do I wojny światowej po stronie państw centralnych. Klęska Niemiec spowodowała, że Bułgaria po raz kolejny straciła cenne ziemie (traktat z Neuilly-sur-Seine). W II wojnie światowej Bułgaria wspierała III Rzeszę. Zajęcie w 1944 kraju przez Armię Czerwoną spowodowało obalenie monarchii i ustanowienie republiki ludowej. Ponad pięćdziesięcioletnie rządy komunistów skończyły się po pierwszych wolnych wyborach 13 października 1991. Od 2004 roku Bułgaria jest członkiem NATO, a od 2007 – Unii Europejskiej.

Bułgaria jest państwem unitarnym złożonym z 28 obwodów. Zgodnie z konstytucją z 12 lipca 1991 Bułgaria jest republiką, w której głową państwa jest prezydent wybierany na jednej karcie razem z wiceprezydentem w bezpośrednich wyborach. Szefem rządu jest premier. Organem władzy ustawodawczej jest jednoizbowe, 240-osobowe Zgromadzenie Narodowe. W Bułgarii mieszka 7,3 miliona ludzi, z czego 84% to Bułgarzy. Największe mniejszości narodowe to Turcy (9,3%) i Romowie (4,7%). Religią dominującą jest prawosławie.

Wybrany artykuł

Kunino 01.jpg

Kunino (bułg. Кунино) – wieś w północnej Bułgarii, w obwodzie Wraca, w gminie Roman, nad rzeką Iskyr. Według danych Narodowego Instytutu Statystycznego, 31 grudnia 2013 roku wieś liczyła 454 mieszkańców.

Kunino znajduje się w zachodniej części Przedbałkanu, będącego częścią Starej Płaniny. Położone jest w wąwozie Kurłukowskim rzeki Iskyr

W Kuninie znajduje się stanowisko archeologiczne, w którym archeolog i prehistoryk bułgarski, Wasił Mikow, znalazł pozostałości dużej osady zwanej Samuilica, pochodzącej z okresu neolitu, znajdującej się na płaskowyżu Rudina, w jaskini Prowyrtenka. Odkrył również liczne narzędzia kamienne, ceramiczne fragmenty figurek, a najistotniejszym znaleziskiem były kamienie wykorzystywane do mielenia ziaren, co świadczy to o zaawansowanym poziomie rolnictwa. Nikołaj Dżambazow w 1956 roku w jaskini odkrył ślady obecności ludzi z czasów środkowego i późnego paleolitu. W 1960 roku odkryto pozostałości wsi sprzed 4000 lat. Badania zostały przeprowadzone przez Bogdana Nikołowa. Wykopaliska ujawniły fundamenty glinianych domków, gipsowych ścian, pieców i kominków. Odkryto także narzędzia kamienne, liczne ozdoby, fragmenty malowanej ceramiki, żarna do mielenia zbóż oraz gliniane ciężarki do pionowego krosna.


Wybrana ilustracja

Wonderful-bridges-large1.jpg
Formacja skalna Golemija Most w skalnym fenomenie Cudownych Mostów


Polityka

Bulgarian-parliament-imagesfrombulgaria.JPG

Zgromadzenie Narodowe – jest od 1879 roku najwyższym organem władzy ustawodawczej w Bułgarii. Stanowi jedyną izbę bułgarskiego parlamentu. Składa się z 240 deputowanych, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym.

Kadencja Zgromadzenia trwa cztery lata; rozpoczyna się w dniu pierwszego posiedzenia nowo wybranego Zgromadzenia (które zwołuje prezydent) i trwa do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Zgromadzenia następnej kadencji.

Od 14 lipca 2009 roku Przewodniczącą Zgromadzenia Narodowego jest Cecka Caczewa (GERB), pierwsza kobieta na tym stanowisku w historii.

Czytaj całość...Archiwum...Polityka

Literatura i sztuka

St. Theodor.jpg

Presławska szkoła piśmiennicza – pierwsza szkoła piśmienniczą w Bułgarii, utworzona przez krąg pisarzy, tworzących w języku staro-cerkiewno-słowiańskim, począwszy od IX w. aż do upadku Presławia, spalonego przez bizantyjskiego cesarza Jana Tzimiskesa w 972 r.

Szkoła presławska była ważnym ośrodkiem literackim i kulturalnym pierwszego państwa bułgarskiego a także wszystkich Słowian południowych. Działali tu pisarze i twórcy tej klasy co Konstantyn Presławski, Jan Egzarcha, Czernorizec Chrabyr czy Prezbiter Kozma. Imiona te są nierozdzielnie związane z początkami piśmiennictwa staro-cerkiewno-słowiańskiego, wpisuje się je również w dzieje literatury bułgarskiej.

Czytaj całość...Archiwum...KulturaLiteratura

Sport

Dimityr Berbatow (ur. 30 stycznia 1981) – bułgarski piłkarz, występujący na pozycji napastnika. Był zawodnikiem CSKA Sofia oraz klubów zagranicznych: Bayeru Leverkusen, Tottenhamu Hotspur, a od lata 2008 gra w Manchesterze United. Oprócz licznych trofeów w rozgrywkach krajowych, dwukrotnie dotarł do finałów Ligi Mistrzów.

W 2007 roku został kapitanem reprezentacji Bułgarii, z którą wystąpił na nieudanym Euro 2004. Jest uznawany za lidera kadry oraz następcę słynnych bułgarskich napastników: Christa Bonewa oraz Christa Stoiczkowa. Dla drużyny narodowej strzelił już 46 goli i tylko o jedną bramkę ustępuje liderowi klasyfikacji, Bonewowi.

Czytaj całość...Archiwum...Sport w Bułgarii

Aktualności

Newspaper nicu buculei 01.svg Aktualności z Bułgarii


Więcej wiadomości: w Wikinews BułgariaArchiwum...


Czy wiesz, że...

Podstrona Portal:Bułgaria/Czy wiesz że jest cześcią projektu Wikipedia:Czy wiesz:

... który bułgarski mikrobiolog wyizolował bakterie kwasu mlekowego?

... kiedy zaczęto prowadzić prace archeologiczne i rekonstrukcyjne w największym na Bałkanach zespole megalitycznym?

Koledari Leskovac-Surva 2012 06crop.jpg

... czym zajmują się kukierzy?

2M Telescope Dome NAO Rozhen.jpg

... które obserwatorium astronomiczne jest największe na Bałkanach?

... gdzie po raz pierwszy na Antarktydzie dotarła bułgarska ekspedycja naukowo-badawcza?

... kiedy kobieta staje się występna, kapryśna i obsesyjna?

... co było przyczyną śmierci bułgarskiej dyskobolki, mistrzyni świata z 1991 roku, Cwetanki Christowej?

... w którym bułgarskim obwodzie mieszka najmniejsza liczba ludności?

Volleyball WC 2006 Bulgaria.jpg

... ile razy reprezentacja Bułgarii w piłce siatkowej mężczyzn zdobyła brązowy medal na mistrzostwach Europy?

... kiedy premier Bogdan Fiłow zgłosił akcesję Bułgarii do Paktu Trzech, porozumienia niemiecko-włosko-japońskiego z czasów II wojny światowej?

... jakie wydarzenie było bezpośrednią przyczyną upadku rządu Żana Widenowa (1995 – 1997)?

... jakie studia ukończył znany bułgarski pisarz Wiktor Paskow?

Chavdar 141.jpg

... jak się nazywają autobusy, wytwarzane do 1999 roku w mieście Botewgrad?


Archiwum...


Kategorie

Russia categories

Bułgaria
Kategorie według miejscowości w Bułgarii
Architektura Bułgarii
Etnografia Bułgarii
Geografia Bułgarii
Gospodarka Bułgarii
Historia Bułgarii
Kultura Bułgarii
Ludzie związani z Bułgarią
Nauka w Bułgarii
Bułgarskie odznaczenia
Polityka Bułgarii
Polonia w Bułgarii
Prawo w Bułgarii
Sport w Bułgarii
Stosunki międzynarodowe Bułgarii
Symbole narodowe Bułgarii
Turystyka w Bułgarii
Wojsko bułgarskie

Do zrobienia

Clipboard.svg

Informacje techniczne

Redakcja portalu: DaKa

Zapraszam do współpracy wszystkich zainteresowanych


Wskazówki edycyjne i inne: Doskonały artykułPoradnikPrawa autorskie


Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Bulgaria.svg
Coat of arms of Republic of Bulgaria
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of the Vatican City.svg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC0
Flag of the Vatican City.
St. Theodor.jpg
Ceramic icon of St. Theodor, Preslav, ca. 900 AD, National Archaelogical Museum, Sofia.
EU location BUL.png
(c) David Liuzzo, CC BY-SA 4.0
Location of Bulgaria within Europe and the European Union on the 1st of January 2007.
Koledari Leskovac-Surva 2012 06crop.jpg
Autor: Спасимир, Licencja: CC BY 3.0
Koledari from Leskovac, Serbia - XXI International festival of masquerade games "Surva", Pernik 2012.
2M Telescope Dome NAO Rozhen.jpg
Autor: https://www.flickr.com/people/16803262@N00 Daniel, Licencja: CC BY-SA 2.0
Large 2-meter telescope dome at Rozhen observatory
Kunino 01.jpg
Село Кунино, община Роман
Ivan Asen Street E1.jpg
Autor: Elena Chochkova, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ivan Asen Street in Sofia, Bulgaria
Borisova gradina autumn.jpg
Autor: Gergana, Licencja: CC BY-SA 2.5
An autumn day in the Borisova garden, Sofia, Bulgaria
Town of Primorsko aerial Boby Dimitrov.jpg
Autor: Boby Dimitrov from Sofia, Bulgaria, Licencja: CC BY-SA 2.0

The main part of the town in foreground, far to the right is the north beach of Primorsko, far to the left - the beginning of the south beach.

Shot from a small plane.
Volleyball WC 2006 Bulgaria.jpg
Autor: Eckhard Pecher, Licencja: CC BY 2.5
Volleyball World Cup 2006 in Japan. Players from Bulgaria preparing for their semi-final against Poland.
Kremenski ezera ot Jano.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Zozakral~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kremenski ezera - lakes in Pirin mountain in Bulgaria. View from Jano summit.
Flag map of Bulgaria.svg
Map of Bulgaria with flag.
Wonderful-bridges-large1.jpg
Natural rock phenomenon the Wonderful Bridges in the Rhodope mountain, Bulgaria - view to the large bridge. Природен скален феномен Скалните мостове в Родопа планина, България - поглед към големия мост.
Berbatov.jpg
(c) I, Temelkoff, CC-BY-SA-3.0
Dimitar Berbatov bei Pirin Blagoevgrad . © 2007 Konstantin Temelkov (http://www.blagoevgrad.info)
Newspaper nicu buculei 01.svg
Autor: nicu buculei, Licencja: CC0
New York Times
C Puzzle.png
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Clipboard.svg
Autor: Tkgd2007, Licencja: GPL
Clipboard with pencil.
Chavdar 141.jpg
Chavdar 141 articulated bus (#2509 or 2609, reg. C 7104 CT) in Bulgaria.