Portal:Kalisz

Aktualności   edytuj

• W auli Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej wystąpił po raz pierwszy w Kaliszu kabaret Neo-Nówka. Artyści oprócz znanych skeczy przedstawili również wątki lokalne m.in. wzajemną niechęć Kalisza i Ostrowa Wielkopolskiego. Na półtoragodzinny występ przyszło około 500 osób. (24 kwietnia 2010)
• Odbyła się ceremonia pogrzebowa Gabrieli Zych, prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Kaliszu, która 10 kwietnia zginęła w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Po uroczystej mszy w kościele św. Gotarda poprowadzonej przez biskupa diecezji kaliskiej Stanisława Napierałę kondukt żałobny przeszedł ulicą Częstochowską na cmentarz parafialny Zagorzynek gdzie pochowano zmarłą. W ceremonii brali udział m.in. wojewoda wielkopolski Piotr Florek i marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak. (19 kwietnia 2010)
• Rozstrzygnięto przetarg na pięć autobusów dla Kalisza, który wygrał Solaris. Firma z Bolechowa pod Poznaniem podała cenę prawie 4,3 mln złotych, o 300 tysięcy niższą niż konkurencyjna Scania. Miasto ogłosi kolejny przetarg, tym razem na użytkowanie Solarisów Urbino 12, które pojawią się na ulicach Kalisza latem. (16 kwietnia 2010)
• W Filharmonii Kaliskiej odbyła się inauguracja Roku Chopinowskiego. Z tej okazji zaproszono amerykańskiego pianistę Eugena Indjica, który wspólnie z kaliską orkiestrą wykonał I Koncert fortepianowy e-moll Fryderyka Chopina. (9 kwietnia 2010)
• Technikum nr 2 w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu przyjęło imię gen. Mieczysława Smorawińskiego. Uroczystościom towarzyszyły: msza w kościele Miłosierdzia Bożego, sadzenie Dębu Pamięci poświęconego nowemu patronowi, apel poległych na skwerze Inwalidów Wojennych i odsłonięcie tablicy pamiątkowej przed szkołą. Obecne na uroczystościach wnuczka generała Ewa Bąkowska i prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Kaliszu Gabriela Zych zginęły następnego dnia w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. (9 kwietnia 2010)

Historia   edytuj

Zburzony pałac Weissów, 1914

Na Piwonicach istniał zespół osad i cmentarzysk świadczących o nieprzerwanym osadnictwie począwszy od neolitu przez epokę brązu, wczesną epokę żelaza, okres przedrzymski i okres wpływów rzymskich, aż po wczesne średniowiecze. Liczne odkrycia rzymskich importów (skarb z Zagórzyna i in.) wskazują na to, że okolice Kalisza były ośrodkiem na trasie szlaku bursztynowego. Powyższe fakty oraz podobieństwo średniowiecznej nazwy Kalisza do antycznej Kalisii, wzmiankowanej w 158 roku n.e. przez Klaudiusza Ptolemeusza, są powodem utożsamiania ich ze sobą co do lokalizacji przez historyków, począwszy od Jana Długosza, który nazwał Kalisz najstarszym miastem Polski (Calisia - Poloniae civitatum vetustissima). Na Zawodziu, w miejscu późniejszego grodu, istniała od VI wieku osada otwarta; podobna osada istniała od VII wieku na Ogrodach. Pierwszy gród na Zawodziu wzniesiono w latach około 850–860. W tym samym czasie na północ od grodu powstała osada otwarta na Starym Mieście.

W 1233 roku Henryk Brodaty spalił gród na Zawodziu i następnie założył nowy wraz z osadą przy ufundowanym wtedy być może kościele św. Mikołaja. Miasto osiągnęło wysoką pozycję w 2. połowie XIII w., kiedy stało się główną rezydencją Bolesława Pobożnego i stolicą wschodniej Wielkopolski. W tym czasie władca dokonał też lokacji w Kaliszu miasta – na nowym miejscu, nieopodal nowego grodu ustanowionego przez Henryka I Brodatego (na północ od zniszczonego, pierwotnego grodu). Nie jest jednak znana data tego wydarzenia. Rzekomy przywilej z 1264, nadający Kaliszowi prawo pobierania cła solnego, jest falsyfikatem z przełomu XIII i XIV w. Najstarsza autentyczna wzmianka o Kaliszu jako mieście pochodzi z 1268, choć wskutek pomyłki korektorskiej w "Kodeksie Dyplomatycznym Wielkopolski" została rozpowszechniona pod błędną datą 1260. Niektóre źródła sugerują istnienie w Kaliszu klasztoru franciszkanów już w 1257, jednak fakt ten nie przesądza jeszcze o ówczesnym miejskim statusie osady. Należy zatem przyjąć, że Kalisz otrzymał prawo miejskie przed 1268.

W dniach 7-22 sierpnia 1914, w czasie I wojny światowej, bezbronne miasto z niewyjaśnionych przyczyn zostało prawie całkowicie zniszczone ostrzałem artyleryjskim i poprzez podpalenia, które, jak się powszechnie uważa, zostały dokonane przez wojska niemieckie pod dowództwem majora Hermanna Preuskera. Jednakże według innych źródeł wojskami niemieckimi dowodził wówczas m.in. pułkownik Hoffman (Laddwehr-Infanterie-Regiment Nr 7). Spalono m.in. gmach ratusza i teatru. W gruzach legło 95 proc. zabudowy staromiejskiej, co spowodowało eksodus ludności i spadek liczby mieszkańców z 70 do 5 tysięcy. Na Wzgórzu Wiatracznym dokonano mordu na 80 cywilach (decymacja 800 zatrzymanych mężczyzn). Niemiecka komisja oceniła straty poniesione przez miasto na 25 mln rubli w złocie. Tragedię Kalisza Dąbrowska opisała wiernie w Nocach i dniach.

Gospodarka   edytuj

Kaliszanka

Kalisz jest głównym ośrodkiem Kalisko-Ostrowskiego Okręgu Przemysłowego, ośrodkiem przemysłu lotniczego, w tym produkcji maszyn i silników lotniczych (Pratt & Whitney, WSK PZL-Kalisz). Duże tradycje, jeszcze z czasów kalisko-mazowieckiego okręgu przemysłowego ma przemysł włókienniczy (Runotex, Polo) i odzieżowy (Big Star) oraz produkcja koronek i firan (Wistil, Haft). Mocno rozwinięty jest przemysł spożywczy: Winiary (koncentraty spożywcze), Kaliszanka, Hellena, produkcja lodów (Augusto, dzisiejsze Kilargo). W mieście działa podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Transport   edytuj

Trasa Stanczukowskiego

Kalisz stanowi ważny węzeł drogowy. W mieście krzyżują się drogi krajowe:

• 12 Łęknica – Leszno – Kalisz – Piotrków Trybunalski – Radom – Lublin – Dorohusk
• 25 Bobolice – Bydgoszcz – Konin – Kalisz – Ostrów Wielkopolski – Oleśnica

oraz drogi wojewódzkie:

• 442 Września – Kalisz
• 450 Kalisz – Wieruszów – Opatów
• 470 Kościelec – Turek – Kalisz

1 stycznia 1903 uruchomiono 2-torowy odcinek Kolei Warszawsko-Kaliskiej o długości 111,5 km łączący Łódź Kaliską z Kaliszem. W latach 1965–1975 dokonano elektryfikacji tego odcinka. Obecnie stanowi on część linii kolejowej nr 14 Łódź Kaliska–Forst. Obecnie istnieją 3 czynne stacje i przystanki kolejowe: Kalisz, Kalisz Szczypiorno, Kalisz Winiary. W Kaliszu rozpoczynał się odcinek Kaliskiej Kolei Dojazdowej Kalisz Wąskotorowy–Turek (prześwit: 750 mm, linia: 1-torowa, zbudowana: 1914-1917, długość: 56,7 km). W lipcu 1991 został zamknięty dla ruchu pasażerskiego, a ruch towarowy odbywa się jedynie na 45,3 km odcinku Żelazków-Turek (ruch wznowiono w czerwcu 2002). Dawniej ruch towarowy odbywał się na 2,5 km linii Kalisz Winiary – Winiary Fabryka przechodzącej przez Las Winiarski do fabryki Winiary-Nestlé. Obecnie linia ta jest nieprzejezdna. Istnieją plany budowy linii szybkiej kolei łączącej Warszawę z Wrocławiem i Poznaniem, która miałaby przebiegać w pobliżu Kalisza (linia Y). Pierwszy etap budowy miał rozpocząć się w 2007 i połączyć stolicę Wrocław z Kaliszem. Kolejny etap szybkiej kolei miał połączyć Kalisz z Łodzią. Na zachód od miasta znalazłoby się także rozwidlenie linii w kierunku Poznania i Wrocławia. Według jednego z wariantów planu nowej linii dworzec szybkiej kolei znalazłby się w północnej części miasta i nosiła nazwę Kalisz Północ. W ten sposób podróż z tej stacji do Wrocławia trwałaby ok. 50 minut, a do Warszawy ok. 90 minut. Po 2011 roku plan budowy linii kolejowych dużych prędkości odłożono na bliżej nie określoną przyszłość.

Komunikację miejską w Kaliszu obsługują Kaliskie Linie Autobusowe. Obecnie w mieście i na obszarze zespołu miejskiego obsługują 25 linii, w tym linie podmiejskie do Gołuchowa, Nowych Skalmierzyc, Opatówka i Ostrowa Wielkopolskiego.

Przemysł   edytuj

Elektrociepłownia Kalisz-Piwonice

Kalisz jest trzecim co do wielkości po Poznaniu i Koninie ośrodkiem przemysłowym w województwie wielkopolskim. Miasto jest dużym ośrodkiem zwłaszcza przemysłu spożywczego i włókienniczego. Ulokowało się tutaj również wiele zagranicznych firm.

Przemysł chemiczny

• Polifarb Kalisz

Przemysł elektrotechniczny i elektroniczny

• Aria
• Grundig
• Reco
• Teknia
• Zmer

Przemysł energetyczny

• Elektrociepłownia Kalisz-Piwonice

Przemysł maszynowy

• Meyer Tool
• Pratt & Whitney
• WSK "PZL-Kalisz"

Przemysł odzieżowy

• Big Star

Przemysł paszowy

• Dossche

Przemysł precyzyjny

• PianoEurope

Przemysł spożywczy

• Coca-Cola HBC Polska
• Fresh Food
• Fructon
• Hellena
• Kaliszanka
• Kilargo
• OSM Kalisz
• Paula
• Winiary-Nestlé
• Ziołopex

Przemysł włókienniczy

• Haft
• Runotex

Czy wiesz...   edytuj

... że Kalisz jest najprawdopodobniej najstarszym miastem w Polsce?

... że władze Kalisza zabiegają o przywrócenie mu statusu miasta wojewódzkiego poprzez utworzenie województwa środkowopolskiego?

... ile lat ma I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu - najstarsza szkoła w Wielkopolsce?

... że w Kaliszu urodził się prezydent II Rzeczypospolitej, Stanisław Wojciechowski?

... co jest ciekawego w oświetleniu ulicy Wrocławskiej w Kaliszu?

Turystyka   edytuj

Baszta Dorotka

Kalisz jest miastem bardzo atrakcyjnym turystycznie, z bogatym dziedzictwem kulturowo-historycznym, mimo iż wiele cennych zabytków zostało zniszczonych podczas burzenia Kalisza w 1914. Poniżej obiekty i miejsca godne odwiedzenia:

• sanktuarium św. Józefa
• katedra św. Mikołaja Biskupa
• kościół św. Wojciecha i św. Stanisława Biskupa
• kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika
• kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
• kościół św. Józefa i św. Piotra z Alkantary
• kościół św. Wojciecha
• cerkiew św. Apostołów Piotra i Pawła
• Ratusz Miejski
• Pałac Trybunalski
• Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego
• fragmenty murów obronnych
• Park Miejski
• aleja Wolności
• most Kamienny
• zespół cmentarzy na Rogatce:
  • Cmentarz Miejski
  • cmentarz ewangelicko-augsburski
  • cmentarz grecko-prawosławny
• Rezerwat Archeologiczny Zawodzie
• rezerwat przyrody Torfowisko Lis
• Szczypiorno

Kalisz posiada również dobrze rozwiniętą bazę hotelarską:

• Hotel Arena (**)
• Hotel Bursztyn
• Hotel Calisia (***)
• Hotel E.T. (***)
• Hotel Europa (***)
• Hotel Flora (***)
• Hotel Roma
• Hotel Seven (***)
• Hotel U Bogdana
• Villa Stary Kalisz

Kultura   edytuj

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego

Kalisz stanowi drugi po Poznaniu ośrodek kulturalny w województwie wielkopolskim. Znajdują się tutaj m.in. Filharmonia Kaliska, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, Teatr Tańca Współczesnego, Centrum Kultury i Sztuki, Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, Biuro Wystaw Artystycznych, wiele galerii, Rezerwat Archeologiczny Zawodzie oraz dwa kina (Centrum 3D, Cinema 3D).

W mieście co roku odbywa się wiele festiwali i imprez kulturalnych m.in. Kaliskie Spotkania Teatralne, Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych, Ogólnopolski Festiwal Zespołów Muzyki Dawnej "Schola Cantorum", Międzynarodowy Festiwal "Chopin w barwach jesieni", Festiwal Muzyczny im. Pawła Bergera, Multi Art Festiwal.

W 1967 w Kaliszu nakręcono film fabularny Piękny był pogrzeb, ludzie płakali w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.

Edukacja   edytuj

III LO im. Mikołaja Kopernika

Kalisz jest prężnie działającym i nadal rozwijającym się ośrodkiem oświatowym, drugim po Poznaniu w województwie. W mieście znajduje się wiele renomowanych szkół i uczelni, które zajmują wysokie miejsca w rankingach ogólnopolskich, m.in. I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej.

Osoby związane z Kaliszem   edytuj

Stanisław Wojciechowski

• Leszek Aleksandrzak
• Adam Asnyk
• Wacław Bliziński
• Wojciech Bogusławski
• Juliusz Bursche
• Maria Dąbrowska
• Jan Dziedziczak
• Cyprian Godebski
• Gorzki
• Adam Hofman
• Arkadiusz Janiak
• Jerzy Jarnuszkiewicz
• Maria Konopnicka
• Augustyn Kordecki
• Władysław Kościelniak
• Jerzy Kryszak
• Tadeusz Kulisiewicz
• Maciej Kurzajewski
• Igor Michalski
• Bonawentura Niemojowski
• Wincenty Niemojowski
• Alfons Parczewski
• Ludwik Perzyna
• Franciszek Reinstein
• Adam Rogacki
• Stefan Szolc-Rogoziński
• Zdzisława Sośnicka
• Mieczysław Szcześniak
• Sylwester Szpilowski
• Bogusław Śliwa
• Marta Walczykiewicz
• Anna Werblińska
• Wanda Wiłkomirska
• Stanisław Wojciechowski
• Andrzej Wojtyła
• Marek Woźniak
• Jan "Ptaszyn" Wróblewski
• Iga Wyrwał

Handel   edytuj

Galeria Kalisz

Kalisz jest miastem atrakcyjnym handlowo zwłaszcza dzięki położeniu na dawnym szlaku bursztynowym. W latach 2000-2009 przybyła duża ilość supermarketów i hipermarketów. W Kaliszu ulokowały się takie sieci jak:

Duże sklepy spożywcze

• Biedronka – 6 sklepów
• Dino – 3 sklepy
• Polomarket – 4 sklepy
• Społem – 23 sklepy
• Żabka – 7 sklepów

Supermarkety

• Aldi - 1 sklep
• Lidl – 3 sklepy
• Netto – 2 sklepy
• Piotr i Paweł – 1 sklep
• Tesco – 2 sklepy

Hipermarkety

• Carrefour
• E.Leclerc
• Kaufland
• Tesco – 2 sklepy

Hipermarkety budowlane

• Castorama
• Leroy Merlin

Pozostałe

• Agata Meble
• Decathlon
• Jysk
• Komfort
• Makro Cash and Carry
• Media Markt
• Media Expert - 2 sklepy

Galerie handlowe

• Galeria Amber
• Galeria Calisia (planowana)
• Galeria Kalisz
• Galeria Kalisz 2
• Galeria Tęcza

Siostrzane projekty   edytuj

Kalisz w Commons	Kalisz w Wikicytatach	Kalisz w Wikipodróżach

Pozostałe portale na polskojęzycznej Wikipedii

Czym są portale? • Portal:Portale • Czym są wikiprojekty?