Portal:Małopolska

Historia Małopolski  

• Historia Małopolski | Wiślanie | kalendarium historii Małopolski | Historia Małopolski

• Historyczne województwa Małopolski województwo krakowskie, województwo sandomierskie, województwo lubelskie,

• Historyczne ziemie Małopolski księstwo oświęcimskie, księstwo zatorskie, księstwo siewierskie, Galicja, Wolne Miasto Kraków, Wielkie Księstwo Krakowskie, ziemia krakowska, ziemia krakowska, ziemia lubelska, ziemia łukowska, ziemia sandomierska, ziemia stężycka, Zagłębie Dąbrowskie,Lubelszczyzna, Ziemia łukowska, Ziemia stężycka

• Regiony kulturowe Małopolski: Podhale, Powiśle Lubelskie, Sądecczyzna, Spisz, Zagłębie Dąbrowskie, Zagłębie Krakowskie, Żywiecczyzna,

Geografia Małopolski  

• Jednostki administracyjne

województwo małopolskie, województwo podkarpackie, województwo lubelskie, województwo świętokrzyskie, województwo śląskie, województwo mazowieckie, województwo łódzkie

• Regiony geograficzne

Karpaty, Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce, Jura Krakowsko-Częstochowska, Góry Świętokrzyskie, Wyżyna Lubelska, Niecka Nidziańska, Równina Radomska, Kotlina Sandomierska, Pogórze Karpackie, Wyżyna Wieluńska, Wyżyna Woźnicko-Wieluńska, Obniżenie Górnej Warty, Obniżenie Krzepickie

• Rzeki

Biała, Brynica, Centuria, Wisła, Wilga, Warta, Soła, Dunajec, Pilica, San, Raba, Wisłok, Wisłoka, Przemsza, Skawa, Kamienna, Wieprz, Nida, Prądnik, Rudawa, Bystrzyca, Liswarta, Czarna Oksza, Biała Oksza

• Miasta
  • > 100 000 mieszkańców
    Kraków, Bielsko-Biała, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Kielce, Lublin, Radom, Rzeszów, Sosnowiec, Tarnów
  • < 100 000 mieszkańców
    Alwernia, Andrychów, Będzin, Biecz, Bobowa, Bochnia, Brzesko, Brzeszcze, Bukowno, Chełmek, Chrzanów, Ciężkowice, Czchów, Czeladź, Dobczyce, Dąbrowa Tarnowska, Drzewica, Gorlice, Grybów, Iłża, Jaworzno, Jordanów, Kalwaria Zebrzydowska, Kłobuck, Końskie, Krzepice, Krzeszowice, Kęty, Koziegłowy, Krynica-Zdrój, Libiąż, Limanowa, Łańcut, Łazy, Maków Podhalański, Miechów, Mielec, Mszana Dolna, Muszyna, Myszków, Myślenice, Niepołomice, Nowy Sącz, Nowy Targ, Nowy Wiśnicz, Ogrodzieniec, Olkusz, Opoczno, Oświęcim, Pilica, Pionki, Piwniczna-Zdrój, Pilzno, Proszowice, Puławy, Rabka-Zdrój, Radoszyce, Ropczyce, Ryglice, Sandomierz, Sędziszów Małopolski, Siewierz, Skawina, Skała, Skaryszew, Słomniki, Stary Sącz, Stąporków, Sucha Beskidzka, Sułkowice, Szczawnica, Szczekociny, Szczucin, Szczyrk, Świątniki Górne, Tarnobrzeg, Tomaszów Mazowiecki, Trzebinia, Tuchów, Wadowice, Wieliczka, Wilamowice, Wojkowice, Wojnicz, Wolbrom, Zakliczyn, Zakopane, Zator, Zawiercie, Żabno, Żarki, Żywiec

Sztuka Małopolska  

• Teatr

Teatr Bagatela, Cricoteka, Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska, Teatr KTO, Teatr Ludowy w Krakowie,Krakowski Teatr Scena STU, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, Studio Teatralno-Lingwistyczne, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Teatr 38, Teatr Łaźnia Nowa, Teatr Ecce Homo, Teatr Lalki i Aktora "Kubuś", Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, Teatr Dzieci Zagłębia, Teatr Zagłębia w Sosnowcu, Kielecki Teatr Tańca, Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Teatr Polski w Bielsku-Białej

• Galerie sztuki

Kraków

Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, Galeria Dom Polski, Galeria AB, Space Gallery, Galeria Potocka, Galeria "Krypta u Pijarów", Galeria BB, Galeria MCK, Galeria Plakatu, Galeria Zderzak, Galeria m, Cricoteka, Galeria Szalom, Galeria Krzysztofory, Galeria Sztuki Współczesnej "Bunkier Sztuki", Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych "Pałac Sztuki"

Lublin

Galeria Biała, Galeria Gardzienice, Galeria Labirynt, Galeria Grodzka, Galeria KONT, Galeria Pod Podłogą, Labirynt 2 BWA, Andzelm Gallery Galeria Sztuki Współczesnej, Galeria Wirydarz, Galeria Niebieska

Bielsko-Biała

Galeria Bielska BWA, Galeria Wzgórze, Galeria Zamkowa Muzeum w Bielsku-Białej, Muzeum Wyobraźni

• Imprezy

Kraków

Festiwal Kultury Żydowskiej, Festiwal Sacrum-Profanum, Międzynarodowy Festiwal Teatrów Alternatywnych, Wianki, Sylwester na Rynku Głównym w Krakowie, Żywa Szopka przy Franciszkańskiej, Emaus, Rękawka, Juwenalia, Lajkonik, Wybory "króla kurkowego, Parada smoków, Festiwal Shanties, Noc Muzeów, Coke Live Music Festival, MediaTory, Studencki Festiwal Informatyczny, Święto Chleba

Lublin

Planeta Lublin, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Ludowej "Mikołajki Folkowe", Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Konfrontacje", Festiwal Teatralny "SĄSIEDZI", Międzynarodowe Lubelskie Spotkania Teatrów Tańca, Międzynarodowe Dni Filmu Dokumentalnego "Rozstaje Europy", Festiwal Kultury Alternatywnej "ZdaErzenia", Festiwal "Prowokacje", Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne im. Ignacego Wachowiaka, Międzynrodowy Festiwal Lubelskie Wieczory Organowe, Festiwal Filmów Latynoamerykańskich, Studencki Ogólnopolski Festiwal Teatralny KONTESTACJE, Festiwal Kultury Alternatywnej SPRZECIW!

Bielsko-Biała

Imprezy cykliczne w Bielsku-Białej

• Muzea

Kraków

Muzea w Krakowie

Lublin

Muzeum Wsi Lubelskiej, Muzeum Narodowe w Lublinie, Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza, Izba Drukarstwa, Konzentrationslager Lublin, Muzeum Historii Miasta Lublina, Muzeum Martyrologii "Pod Zegarem", Izba Pamięci Żydów Lublina, Muzeum Archidiecezjalne Sztuki Religijnej, Muzeum Cefarmu

Częstochowa

Muzeum Częstochowskie, Muzeum Produkcji Zapałek, Muzeum Historii Kolei, Muzeum Archidiecezji Częstochowskiej

Radom

Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum im. Jacka Malczewskiego, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej "Elektrownia", Muzeum Sztuki Współczesnej, Muzeum Harcerstwa Ziemi Radomskiej, Muzeum Pamiątek Turystycznych PTTK

Sosnowiec

Muzeum w Sosnowcu, Muzeum Diecezjalne Diecezji Sosnowieckiej

Kielce

Muzeum Narodowe, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, Muzeum Zbiorów Geologicznych, Muzeum Zabawek i Zabawy, Muzeum Wsi Kieleckiej, Muzeum Pamięci Narodowej, Skarbiec Katedralny, Muzeum Diecezjalne, Muzeum Historii Kielc

Bielsko-Biała

Prywatne Muzeum Literatury im. Władysława Reymonta, Dom Przyrodnika im. E. i St. Forysiów, Muzeum Motoryzacji, Muzeum Techniki i Włókiennictwa, Muzeum w Bielsku-Białej

Tarnów

Muzeum Diecezjalne, Muzeum Okręgowe

Siedlce

Muzeum Jana Pawła II, Muzeum Regionalne, Muzeum Diecezjalne

Puławy

Muzeum Oświatowe, Muzeum Regionalne PTTK im. Izabeli ks. Czartoryskiej

Żywiec

Muzeum w Żywcu, Muzeum Browaru Żywiec

Andrychów

Izba Regionalna Ziemi Andrychowskiej, Muzeum Historyczno-Etnograficzne, Prywatne Muzeum Marii Magiery

Wieliczka

Muzeum Żup Krakowskich, Muzeum Techniki

Dąbrowa Tarnowska

Muzeum Pamięci Żydów, Muzeum Polonijne, Muzeum Powiśla Dąbrowskiego, Muzeum Agatów i Skamieniałych Drzew

Inne miasta

Muzeum Miejskie Sztygarka w Dąbrowie Górniczej, Muzeum Miasta Jaworzna, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Muzeum Regionalne w Mielcu, Muzeum Zagłębia w Będzinie, Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega, Muzeum Regionalne w Dębicy, Muzeum Nikifora w Krynicy-Zdroju, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach

Architektura Małopolska  

• Romanizm – Rotunda św. Jana Chrzciciela w Grzegorzewicach,Kościół św. Jana Chrzciciela w Prandocinie k. Miechowa, Kościół św. Wojciecha w Krakowie, Druga katedra na Wawelu, Kościół św. Andrzeja w Krakowie, Kościół św. Wojciecha w Kościelcu k. Proszowic, Kościół św. Jakuba w Sandomierzu, opatctwo w Tyńcu pod Krakowem, Archiopactwo cystersów w Jędrzejowie, Mogiła pod Krakowem.
• Gotyk – Bazylika św. Franciszka z Asyżu w Krakowie, Katedra na Wawelu, Kościół Mariacki w Krakowie, Kościół św. Katarzyny w Krakowie, Bazylika Narodzenia NMP w Wiślicy, Kościół św. Krzyża w Krakowie.
  • Zamki obronne – Chęciny, Czchów, Czorsztyn, Ojców, Bobolice, Kazimierz Dolny, Będzin, Lipowiec, Niedzica, Ogrodzieniec.
  • Fragmenty murów obronnych, z których najczęściej zachowały się bramy, np. w Szydłowie, Sandomierzu, Krakowie z Bramą Floriańską i jednym z najciekawszych zabytków związanych z umocnieniami miast Barbakanem.
  • Ratusz w Krakowie, z którego zachowała się tylko wieża.
  • Najstarszy budynek Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Maius.
• Renesans – Zamek Królewski w Niepołomicach (pierwotnie gotycki, przebudowany w okresie renesansu), Stary Zamek w Żywcu, Sukiennice w Krakowie, Konkatedra Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Żywcu.
• Barok – Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie, Sanktuarium pasyjno-maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej, Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie, Klasztor w Czernej, Kaplica Wazów na Wawelu, Kościół św. Anny w Krakowie, Kościół św. Franciszka Salezego w Krakowie, Kościół Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej.
• Klasycyzm – Kościół Marcina Lutra w Bielsku-Białej, Kościół św. Jadwigi w Krakowie, Kościół św. Jana Chrzciciela w Jaworkach.
• Historyzm – Ratusz w Bielsku-Białej, Kościół Świętej Rodziny w Zakopanem, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Ratusz w Żywcu, Pałac w Paszkówce, Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Grybowie, Kossakówka, Kościół św. Marcina w Krzeszowicach, Kościół Zbawiciela w Bielsku-Białej, Hotel Pod Orłem w Bielsku-Białej, Hotel President w Bielsku-Białej.
• Secesja – Kamienica Pod Żabami w Bielsku-Białej, Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie, Dom pod Globusem w Krakowie, kawiarnia "Jama Michalika" w Krakowie, Pałac Sztuki w Krakowie, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, dworzec kolejowy w Nowym Sączu.
• Modernizm – Biblioteka Jagiellońska.
• Architektura tradycjonalistyczna XX wieku – Nowa Huta, Plac Centralny im. Ronalda Reagana w Krakowie.
• Postmodernizm – Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie, Wyższe Seminarium Duchowne Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców w Krakowie.

Przemysł w Małopolsce  

• Krakowski Okręg Przemysłowy, Bielski Okręg Przemysłowy, Jaworznicko-Chrzanowski Okręg Przemysłowy, Centralny Okręg Przemysłowy, Częstochowski Okręg Przemysłowy, Tarnobrzeski Okręg Przemysłowy, Staropolski Okręg Przemysłowy

Przyroda w Małopolsce  

• Parki Narodowe:

Ojcowski Park Narodowy, Pieniński Park Narodowy, Babiogórski Park Narodowy, Tatrzański Park Narodowy, Gorczański Park Narodowy, Świętokrzyski Park Narodowy, Bieszczadzki Park Narodowy, Roztoczański Park Narodowy, Magurski Park Narodowy,

• Parki krajobrazowe:

Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy, Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy, Dłubniański Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Beskidu Małego, Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie, Park Krajobrazowy Pasma Brzanki, Popradzki Park Krajobrazowy, Rudniański Park Krajobrazowy, Tenczyński Park Krajobrazowy, Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Orlich Gniazd, Żywiecki Park Krajobrazowy

• Natura 2000:

Babia Góra, Beskid Niski, Beskid Sądecki, Beskid Żywiecki, Czarna Orawa, Dolina Dolnej Skawy, Dolina Dolnej Soły, Dolina Prądnika, Gorce, Klasztor w Czernej, Kościół w Radziechowach, Krosno - Cigacice, Madahora, Ostoje Nietoperzy Beskidu Wyspowego, Pieniny, Przełom Wisły w Małopolsce, Puszcza Niepołomicka, Tatry

Turystyka w Małopolsce  

Aktualności

Inne portale małopolskie  

Andrychów	Dąbrowa Górnicza	Kraków	Żywiec	Powiat radomski	Województwo lubelskie

Artykuł miesiąca  

Pieskowa Skała – część wsi Sułoszowa w Dolinie Prądnika, nieopodal Krakowa (27 km na północ od miasta) na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego, znana przede wszystkim z pięknego zamku.

Wieś po raz pierwszy wzmiankowana jest jako Peskenstein w dokumencie wydanym w 1315 roku przez Władysława Łokietka. W I połowie XIV wieku Kazimierz III Wielki wybudował tu zamek, element łańcucha obronnych "Orlich Gniazd", składający się z dwóch części: górnej i dolnej. Górna, niezachowana, wzniesiona była na niedostępnej skale zwanej 'dorotka '

Grafika miesiąca  

(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 Zamek w Pilicy	Ratusz w Sandomierzu
Zamek w Nowym Wiśniczu	(c) I, Ludek, CC-BY-SA-3.0 Trójkąt Trzech Cesarzy

Sylwetka miesiąca  

Stanisław Szembek

Stanisław II Szembek łac. Stanislaus in Słupów Szembek, („von Slupow-Szembek“) herbu Szembek (ur. 1650 w Morawicy k./Krakowa – zm. 3 sierpnia 1721 w Skierniwicach) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1706, biskup kujawski od 1700, kaznodzieja.

Artykuły na medal  

Założenie uniwersytetu

Uniwersytet w Krakowie, który funkcjonował wówczas pod nazwą Studium Generale, powstał staraniem króla Kazimierza III Wielkiego 12 maja 1364 r. Był zatem drugim uniwersytetem, po praskim, który powstał w tej części Europy. Wzorowany był na Uniwersytecie Bolońskim. Faktycznie swoją działalność rozpoczął dopiero w 1367 r., prowadząc wykłady na trzech wydziałach: sztuk wyzwolonych (1 katedra), medycyny (2 katedry) i prawa (8 katedr, w tym 5 prawa rzymskiego). Papież nie zgodził się na powołanie najbardziej prestiżowego wydziału teologii. Ustrój wewnętrzny oparty był na samorządzie studentów niezależnym od czynników kościelnych. Po raz pierwszy w historii studenci prawa po wykładach mieli odbywać swego rodzaju praktyki w sądach. Krakowskie studium generale ukończyło tylko 6 osób na wydziale artium. Niestety rychła śmierć króla w 1370 oraz brak zainteresowania u Ludwika Węgierskiego doprowadziła do zaniechania jego działalności. Z dorobku naukowego zachowały się kodeksy z 1367 in castro Cracoviensi seu in universitate studii oraz z 1369 per manus cuisdam studentis.

Pieczęć Akademii Krakowskiej z czasów Władysława Jagiełły

W 1400 roku wznowił swoje nauczanie dzięki osobistym zabiegom królowej Jadwigi Andegaweńskiej na dworze papieskim w Awinionie. W swoim testamencie królowa zapisała krakowskiej uczelni swój majątek osobisty. Klejnoty królowej umożliwiły odnowienie uniwersytetu w pełnym kształcie, z czterema wydziałami typowymi dla średniowiecznych uniwersytetów. Spośród nich najważniejszy był wydział teologiczny, który dla każdego profesora był ukoronowaniem kariery naukowej. Uniwersytet Jagielloński był pierwszym uniwersytetem w Europie posiadającym samodzielne katedry matematyki i astronomii.

więcej na temat Uniwersytetu Jagiellońskiego

Czy wiesz, że...  

Edukacja w Małopolsce  

• Uniwersytety

Uniwersytet Jagielloński, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Rzeszowski

• Politechniki

Akademia Górniczo-Hutnicza, Politechnika Krakowska, Politechnika Częstochowska, Politechnika Radomska, Politechnika Rzeszowska, Politechnika Lubelska, Politechnika Świętokrzyska, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

• Uczelnie wyższe

Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości w Nowym Sączu, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Wyższa Szkoła Lingwistyczna w Częstochowie, Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu, Beskidzka Wyższa Szkoła Umiejętności w Żywcu

Sport w Małopolsce   

Organizacje w Małopolsce  

Związek Górali, Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Aeroklub Krakowski, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kuźnica, Polska Akademia Umiejętności

Gwara małopolska  

Dialekt małopolski:

• Gwara krakowska (słowniczek regionalizmów krakowskich w Wikisłowniku)
• Gwara podhalańska
• Gwara sądecka (Gwara sądecka w Wikisłowniku)
• Gwara zagłębiowska
• Gwara żywiecka

Media Małopolskie  

• Prasa

Dziennik Polski, Gazeta Krakowska, Kronika Beskidzka, Tygodnik Podhalański, Czas Bocheński, Gazeta Olkuska, Gazeta Skawińska, Głos Podbeskidzia, Głos Tymbarski, Głos Wielicki, Miesiąc w Krakowie, Przełom-Tygodnik Ziemi Chrzanowskiej, Temi, Echo Dnia, Nowiny, Gazeta Beskidzka, Gazeta Częstochowska, Gazeta Myszkowska, Nad Sołą i Koszarawą, Co tydzień, Tydzień w Jaworznie, Sokół Jaworznicki, Nasz Beskid, Opatkowicki Szkolniaczek, Informator X

• Radio

Radio Kraków, Radio Rzeszów, RMF FM, Radio Kielce, Radio Bielsko, CCN, RDN, Radio Wanda, RMF MAXXX Nowy Sącz, Radio Echo Złote Przeboje.

• Telewizja

Telewizja Kraków, Telewizja Rzeszów, Telewizja Kielce, Telewizja Lublin, CTv Jaworzno, Regionalna Telewizja Kablowa Nowy Sącz.

• Internet

Malopolskie-Media.info

Ciekawe artykuły o Małopolsce  

Krzemionki