Portal:Nauki społeczne i humanistyczne

Nauki społeczne i humanistyczne w polskojęzycznej Wikipedii

Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg
Ponieważ trudno czasami dokonać rozróżnienia na to, co określa się nauką społeczną, a co humanistyczną i mając świadomość kwestionowania w środowiskach naukowych takiego podziału, zdecydowaliśmy nie zmieniać nazwy portalu i te pokrewne względem siebie nauki oraz zasoby wiedzy zgromadzone w Wikipedii umieścić obok siebie.

Jeżeli uważasz, że brakuje tutaj jakiejś dziedziny wiedzy, albo chciałbyś pomóc w opiece nad którymś z portali, zapraszamy na stronę dyskusji.

Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc, szanowny czytelniku, w rozwijaniu haseł związanych z poniżej przedstawionymi naukami. Przy każdej z nich zamieściliśmy odpowiednie strony odnoszące się do współpracy. Zapraszamy także do wikiprojektów

Kategorie główne:
 Nauka  • Nauki społeczne  • Nauki humanistyczne

Zobacz też portale: Historia i Religioznawstwo
Portale szczegółowe:

Antropologia · Ekonomia · Filozofia · Psychologia · Socjologia
Bibliologia · Językoznawstwo · Prawo

P philosophy brown.png   Filozofia
Wyróżniony artykuł
Wołanie o prawa kobiety – utwór autorstwa Mary Wollstonecraft (1792), uważany za jedną z najwcześniejszych prac z zakresu filozofii feministycznej. Wollstonecraft odpowiada w nim ówczesnym teoretykom polityki i wychowania, uważającym, że kobiet nie powinno się kształcić. Jej zdaniem kobiety powinny odbierać wykształcenie odpowiadające ich pozycji w społeczeństwie. Mogą one być „towarzyszkami życia” swoich mężczyzn, a nie jedynie ich małżonkami. Zamiast postrzegać kobiety jako ornament czy własność przekazywaną na drodze małżeństwa, należy w nich widzieć istoty ludzkie wyposażone w te same fundamentalne prawa co mężczyźni.

Zobacz też:

    Medalowe artykuły: epikureizm, definicja
Project.svg
  Wikiprojekt:Filozofia

Zaprasza do współpracy:

 • biblioteczka wikipedystów
 • wikipedyści znający terminologię filozofii
 • brakujące artykuły z filozofii
 • ilustracje do użycia w artykułach
 • ostatnio edytowane artykuły
 • artykuły wymagające weryfikacji

  P philosophy brown2.png     Najnowsze artykuły
Kategorie
Kategorie z dziedziny filozofii:
Filozofia według języków
Filozofowie
Poszczególne nauki filozoficzne
Historia filozofii
Instytucje filozoficzne
Kierunki filozoficzne
Literatura filozoficzna
Logika
Metoda filozoficzna
Pogranicza filozofii


Hasła podstawowe z filozofii
P Psychology2 brown.png   Psychologia
Wyróżniony artykuł
Wikimedal POL.svg Błąd konfirmacji (nazywany też efektem potwierdzania lub strategią konfirmacyjną) to tendencja do preferowania informacji, które potwierdzają wcześniejsze oczekiwania i hipotezy, niezależnie od tego, czy te informacje są prawdziwe. Powoduje, że ludzie poszukują informacji i zapamiętują je w sposób selektywny, interpretując je w błędny sposób. Efekt ten jest szczególnie silny w przypadku zagadnień wywołujących silne emocje i dotyczących mocno ugruntowanych opinii. Przykładowo, czytając o polityce dostępu do broni, ludzie zwykle preferują źródła, które potwierdzają to, co sami na ten temat sądzą. Mają również tendencję do interpretowania niejednoznacznych dowodów jako potwierdzających ich własne zdanie.
czytaj dalej... | archiwum


Zobacz też:

Project.svg
  Wikiprojekt:Psychologia

Zaprasza do współpracy:

 • biblioteczka wikipedystów
 • wikipedyści znający terminologię psychologii
 • brakujące artykuły z psychologii
 • ilustracje do użycia w artykułach
 • ostatnio edytowane artykuły
 • artykuły wymagające weryfikacji

  P Psychology2 brown2.png     Najnowsze artykuły
Kategorie
Kategorie z dziedziny psychologii:
Listy związane z psychologią
Czasopisma psychologiczne
Dziedziny psychologii
Eksperymenty psychologiczne
Literatura psychologiczna
Metodologia psychologii
Metody terapeutyczne
Organizacje psychologiczne
Psycholingwistyka
Psycholodzy
Psychologia potoczna
Psychosomatyka
Szkoły teoretyczne w psychologii
Teorie psychologiczne
Zjawiska psychiczne
artykuły podstawowe z psychologii
P NIS brown.png   Ekonomia
Wyróżniony artykuł
Portal:Ekonomia/Artykuł miesiąca 03 2021


Zobacz też:

    Medalowe artykuły: krzywa Laffera, efekty zewnętrzne, Starbucks
Project.svg
  Wikiprojekt:Ekonomia

Zaprasza do współpracy:

 • biblioteczka wikipedystów
 • wikipedyści znający terminologię ekonomii
 • brakujące artykuły z ekonomii
 • ilustracje do użycia w artykułach
 • ostatnio edytowane artykuły
 • artykuły wymagające weryfikacji

  P NIS brown2.png     Najnowsze artykuły
Kategorie
Kategorie z dziedziny ekonomii:
Czasopisma ekonomiczne
Dobra
Ekonometria
Ekonomia behawioralna
Ekonomia polityczna
Ekonomia rozwoju
Ekonomia społeczna
Ekonomiczna analiza prawa
Ekonomiści
Geografia społeczno-ekonomiczna
Literatura ekonomiczna
Makroekonomia
Mikroekonomia
Muzea ekonomiczne
Organizacje ekonomiczne
Polscy dziennikarze ekonomiczni
Problemy ekonomiczne
Teoria ekonomii
Ekonomia transportu
Uczelnie ekonomiczne
Wydziały ekonomii
Zrównoważony rozwój
artykuły podstawowe z ekonomii
Derecho brown.png   Prawo
Nowe artykuły
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – jeden z obszarów działalności Unii Europejskiej, który obejmuje wszelkie dziedziny polityki zagranicznej i ogół kwestii dotyczących bezpieczeństwa Unii, w tym stopniowe określanie wspólnej polityki obronnej, która może prowadzić do wspólnej obrony. Została powołana na mocy traktatu z Maastricht, podpisanego 7 lutego 1992 roku, a następnie rozwinięta przez traktaty z Amsterdamu (1997), z Nicei (2001) oraz z Lizbony (2007). Jej podstawowym zadaniem jest koordynowanie polityki zagranicznej oraz bezpieczeństwa zewnętrznego państw członkowskich Unii Europejskiej w celu ochrony wspólnych wartości, podstawowych interesów, niezawisłości i integralności Unii. Współpracując w jej ramach, państwa członkowskie starają się wspólnie skuteczniej wpływać na globalną politykę i umacniać pozycję Europy na arenie międzynarodowej, dbając o pokój, przestrzeganie praw człowieka i rządów prawa na całym świecie.
Project.svg
  Wikiprojekt:Prawo

Zaprasza do współpracy:

 • biblioteczka wikipedystów
 • wikipedyści znający terminologię prawniczą
 • brakujące artykuły z dziedziny prawa
 • ilustracje do użycia w artykułach
 • ostatnio edytowane artykuły
 • artykuły wymagające weryfikacji

  Derecho brown2.png     Najnowsze artykuły
Kategorie
Kategorie z dziedziny prawa:
Prawo według gałęzi
Prawo według państw
Ekonomiczna analiza prawa
Gałęzie prawa
Łacińskie zwroty i paremie prawnicze
Nauki prawne
Ochrona praw człowieka
Organizacje prawnicze
Prawnicy
Prawo w kulturze
Wykładowcy wydziałów prawa
Wymiar sprawiedliwości
Zawody prawnicze
Źródła prawa
artykuły podstawowe z dziedziny prawa
P Society brown.png   Socjologia
Wyróżniony artykuł
Rycina z początku XVIII wieku przedstawiająca biuro. Widoczna jest na niej pisemna forma komunikacji oraz zbiory archiwalne w tle

Biurokracja (do słów fr. bureau - urząd i gr. kratos - władza) – scentralizowany system organizacyjny, w którym władza powiązana jest z urzędem lub typ organizacji społecznej charakterystyczny dla zracjonalizowanego społeczeństwa nowoczesnego.

Pierwszym badaczem biurokracji był Max Weber, dla którego stanowiła ona typ idealny. Dla Webera była ona najbardziej zracjonalizowaną formą władzy i doskonałą maszyną, jednak zauważał w niej problem dehumanizacji, Na podstawie dokonanych analiz, twierdził, że sprawniej funkcjonują biurokracje w przedsiębiorstwach kapitalistycznych, niż w administracji państwowej

Project.svg
  Wikiprojekt:Socjologia

Zaprasza do współpracy:

 • biblioteczka wikipedystów
 • wikipedyści znający terminologię socjologii
 • brakujące artykuły z socjologii
 • ilustracje do użycia w artykułach
 • ostatnio edytowane artykuły
 • artykuły wymagające weryfikacji

  P Society brown2.png     Najnowsze artykuły
Kategorie
Kategorie z dziedziny socjologii:
Czasopisma socjologiczne
Dyscypliny socjologii
Literatura socjologiczna
Organizacje socjologiczne
Podmiot w socjologii
Podstawowe pojęcia socjologiczne
Socjoinformatyka
Socjolodzy
Teoria socjologiczna


Hasła podstawowe z socjologii
P anthropology brown.png   Antropologia
Wyróżniony artykuł
Czaszki z legendą.png

Antropogeneza (gr. ánthrôpos człowiek, génesis pochodzenie) - filogeneza człowieka, czyli pochodzenie, droga rozwojowa i procesy biologiczne, które doprowadziły do powstania anatomicznie nowoczesnego człowieka rozumnego (Homo sapiens sapiens), wyjaśniane na gruncie teorii ewolucji w oparciu o osiągnięcia antropologii, filogenetyki molekularnej i antropolingwistyki.

Ewolucyjna historia naczelnych może sięgać ponad 60 mln lat wstecz, kiedy nastąpiło przypuszczalne oddzielenie linii ewolucyjnych naczelnych od pozostałych ssaków. Niewykluczone, że naczelne są jedną z najstarszych grup ssaków łożyskowych, które przetrwały do czasów nam współczesnych (Eosimias żył 45-40 mln lat temu, a azjatyccy przodkowie lemurów ok. 30 mln lat temu).

Zobacz też:

    Medalowe artykuły: Guanczowie, tabu pokarmowe
    Dobre artykuły: Poliandria w Tybecie
Project.svg
  Wikiprojekt:Antropologia

Zapraszamy do współpracy:

 • biblioteczka wikipedystów
 • wikipedyści znający terminologię antropologii
 • brakujące artykuły z antropologii
 • ilustracje do użycia w artykułach
 • ostatnio edytowane artykuły
 • artykuły wymagające weryfikacji

  P anthropology brown2.png     Najnowsze artykuły
Kategorie
P Moai brown.png   Archeologia
Wyróżniony artykuł
Siekierka z tulejką i topory ze zwisającym obuchem

Kultura grobów zrębowych (ros. kultura srubna) - jest to kultura archeologiczna epoki brązu. Jej nazwa pochodzi od charakterystycznej formy pochówku wewnątrz komór zbudowanych z pali drewnianych ułożonych na zrąb.

Ukształtowaniu się kultury grobów zrębowych w XVIII wieku p.n.e. towarzyszyło zerwanie z metalurgicznymi ośrodkami północnokaukaskimi. Powstała ona na stepach nadwołżańskich, skąd zaczęła się ona rozprzestrzeniać w kierunku zachodnim. Jej pojawienie się miało miejsce w czasie zniszczenia dawnych twierdz znajdujących się w miejscowościach Livencovka i Karatajevo, należących do ludności kultury ceramiki wielowałeczkowej, co wskazuje na niepokojowy charakter ludności zrębowej. Niektórzy badacze wiążą kulturę grobów zrębowych z Kimmerami.

Omawianą kulturę datuje się według lat kalibrowanych na około 1800-1300 p.n.e. Dawniej wyróżniano jeszcze fazę młodszą tej jednostki kulturowej datowaną na XIV-VIII wiek p.n.e, zaś obecnie poszczególne grupy związane z tym okresem, określa się mianem odrębnych kultur postzrębowych (kultura chwalińska, kultura sabatinowska, kultura białozierska)...

Zobacz też:

    Medalowe artykuły: kultura łużycka
Project.svg
  Wikiprojekt:Archeologia

Zapraszamy do współpracy:

 • biblioteczka wikipedystów
 • wikipedyści znający terminologię archeologii
 • brakujące artykuły z archeologii
 • ilustracje do użycia w artykułach
 • ostatnio edytowane artykuły
 • artykuły wymagające weryfikacji

  P Moai brown2.png     Najnowsze artykuły
Kategorie
Kategorie z dziedziny archeologii:
Archeologia według państw
Archeolodzy
Archeologia biblijna
Czasopisma archeologiczne
Instytucje archeologiczne
Kultury archeologiczne
Archeologia Mezopotamii
Muzea archeologiczne
Oszustwa archeologiczne
Stanowiska archeologiczne
Teoria i metodologia archeologii
Źródła archeologiczne


Hasła podstawowe z archeologii


Przypisy

Media użyte na tej stronie

Czaszki z legendą.png
Autor: Christopher Walsh, Harvard Medical School; polish translation: Damianwiszowaty12, Licencja: CC BY 2.5
Primate skulls provided courtesy of the Museum of Comparative Zoology, Harvard University.
Srubna culture05.jpg
Autor: EvgenyGenkin, Licencja: CC BY 2.5
Objects found during excavations
Office 1719.jpg
Office, around 1710–1720; from: Julius Bernhard von Rohr: Nöthiger und nützlicher Vorrath Von allerhand auserlesenen Contracten, Verträgen, Recessen, Bestallungen, ... und andern dergleichen Concepten, Die sowol bey der Hauß-Wirthschafft Ueberhaupt Als insonderheit bey dem Acker-Bau, der Vieh-Zucht, Jagd- und Forst-Sachen, Wasser und Fischereyen, Bierbrauen, Weinbau, Bergwercken ... vorzufallen pflegen ... Nach der Ordnung des vollständigen Haußhaltungs-Rechts. Johann Christian Martini, Leipzig 1719