Portret „Ojca” Tanguy

Portret „Ojca” Tanguy
Portret van père Tanguy
Ilustracja
Autor

Vincent van Gogh

Data powstania

zima 1886/1887

Medium

olej na płótnie

Wymiary

47,0 × 38,5 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Kopenhaga

Lokalizacja

Ny Carlsberg Glyptotek

Portret „Ojca” Tanguy I
Portret van père Tanguy
Ilustracja
Autor

Vincent van Gogh

Data powstania

zima 1887/1888

Medium

olej na płótnie

Wymiary

65,0 × 51,0 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Londyn

Lokalizacja

Stavros Niarchos Collection

Portret „Ojca” Tanguy II
Portret van père Tanguy
Ilustracja
Autor

Vincent van Gogh

Data powstania

jesień 1887

Medium

olej na płótnie

Wymiary

92,0 × 75,0 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Paryż

Lokalizacja

Musée Rodin

Portret „Ojca” Tanguy – tytuł 3 obrazów namalowanych przez Vincenta van Gogha w latach 1886–1888, mających za temat wizerunek handlarza akcesoriami malarskimi i marszanda Juliena Tanguy. Wszystkie te dzieła powstały podczas pobytu artysty w Paryżu.

  1. Pierwszy z obrazów Portret „Ojca” Tanguy (hol. Portret van père Tanguy, ang. Portrait of Père Tanguy)[1] został namalowany na przełomie 1886/1887 i znajduje się obecnie w Ny Carlsberg Glyptotek w Kopenhadze. Nr kat.: F 263, JH 1202.
  2. Obraz Portret „Ojca” Tanguy I (hol. Portret van père Tanguy, ang. Portrait of Père Tanguy)[2] został namalowany przełomie 1887/1888 stanowi obecnie część Collection Niarchos w Londynie; Nr kat.: F 364, JH 1352.
  3. Obraz Portret „Ojca” Tanguy II (hol. Portret van père Tanguy, ang. Portrait of Père Tanguy)[3] został namalowany jesienią 1887 znajduje się obecnie w Musée Rodin w Paryżu; Nr kat.: F 363, JH 1351.

Historia

Julien François Tanguy (1825–1894), rewolucyjny socjalista, miał sklep przy rue Clauzel w Paryżu[4]. Handlował przyborami malarskimi, na zapleczu prowadził też klub i galerię, która była miejscem spotkań wielu artystów ówczesnej awangardy. Nazywali oni go poufale „ojcem”, ponieważ pomagał wielu z nich, wystawiając ich obrazy w witrynie sklepu. Szybko zawarł bliższą znajomość z van Goghiem pozwalając mu płacić obrazami za przybory malarskie, chociaż wiedział, że na sprzedaż tych obrazów nie ma szans. Kiedy po namalowaniu portretu Tanguy zapytał van Gogha o cenę obrazu, ten wymienił sumę 500 franków. Kiedy Tanguy stwierdził, że cena jest wygórowana, van Gogh odparł, iż obraz w rzeczywistości nie jest na sprzedaż[5].

W liście do Andriesa Bongera napisanym 4 lata po śmierci van Gogha Tanguy wyrażał żal, iż nie udało mu się sprzedać żadnego obrazu holenderskiego artysty podczas jego pobytu w Paryżu. Udało mu się to dopiero w 1892, kiedy sprzedał za 300 franków Irysy dla krytyka Octave'a Mirbeau, obraz, który w 1889 zdeponował u niego brat Vincenta, Theo, a który 100 lat później został sprzedany na aukcji w Nowym Jorku za 54 miliony dolarów[6].

Opis

Wszystkie trzy obrazy ukazują rozwój artystycznego stylu van Gogha od czasu jego przybycia do Paryża do zakończenia pobytu w tym mieście. Obraz pierwszy jest mroczny, a jego kompozycja prosta. Na obrazie drugim i trzecim van Gogh umieścił w tle drzeworyty japońskie.

Obraz trzeci, najbardziej znany, jest też najbardziej zaawansowany stylowo. Dzięki nabytym umiejętnościom i zastosowanej kolorystyce van Gogh dokonał integracji zdobyczy sztuki japońskiej i impresjonizmu. Obraz przedstawia uproszczoną podobiznę prosto siedzącego mężczyzny, z zaciśniętymi rękami, spoglądającego w dół, umieszczonego na skomplikowanym tle składającym się z jaskrawych, japońskich drzeworytów, przypuszczalnie stanowiących w większości kolekcję van Gogha. Emocjonalna energia techniki artysty kontrastuje ze spokojem siedzącego, niczym monument, na pierwszym planie mężczyzny; obraz jest manifestem emocjonalnej siły koloru i odważnego użycia barw dopełniających, zastosowanych w kombinacji czerwieni i zieleni tła w opozycji do błękitu i oranżu ubioru Tanguy’ego na pierwszym planie[7]. Obraz wydaje się bardzo płaski, a postać japońskiej tancerki z tła wydaje się niemal zderzać z postacią portretowanego na pierwszym planie. Bardzo rzuca się w oczy niwelacja związku przestrzennego i rezygnacja z wyrażenia iluzji konkretnej rzeczywistości.

Portret „Ojca” Tanguy stanowi podsumowanie rozwoju artystycznego van Gogha podczas jego pobytu w Paryżu, podobnie jak Jedzący kartofle stanowią podsumowanie okresu holenderskiego. Barwa i technika malarska stały się najważniejszym środkiem wyrazu artysty. Van Gogh rozwinie w przyszłości wspomnianą technikę niwelacji związku przestrzennego i nieprzedstawiania konkretnej rzeczywistości w celu wyrażenia własnego, wewnętrznego świata. Najważniejsze zdobycze impresjonizmu jakie sobie przyswoił w ciągu dwuletniej bytności w Paryżu to: posługiwanie się światłem, podział przestrzeni na struktury graficzne (dzięki pointylizmowi) i dekoracja powierzchni w malarstwie japońskim[8].

Przypisy

  1. Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: Portrait of Père Tanguy (ang.). [dostęp 2011-05-10].
  2. Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: Portrait of Père Tanguy (ang.). [dostęp 2011-05-10].
  3. Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: Portrait of Père Tanguy (ang.). [dostęp 2011-05-10].
  4. D. M. Field: Van Gogh. s. 179.
  5. D. M. Field: Van Gogh. s. 182.
  6. D. M. Field: Van Gogh. s. 180.
  7. D. M. Field: Van Gogh. s. 180-181.
  8. Ingo F. Walther: Van Gogh Basic Art Album. s. 28.

Bibliografia

  • D. M. Field: Van Gogh. Chartwell Books, Inc., 2006. ISBN 0-7858-2011-6. (ang.)
  • Ingo F. Walther, Peter Glücksam (tłum.): Van Gogh Basic Art Album. Taschen, 2001. ISBN 3-8228-1128-9. (szw.)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie