Portret Perugina

Portret Perugina

Autor	Rafael Santi lub Lorenzo di Credi
Data powstania	1504
Medium	olej na desce
Wymiary	57 × 42 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Galeria Uffizi

Portret Perugina – obraz olejny na desce o wymiarach 57 x 42 cm przypisywany młodemu Rafaelowi Santi lub Lorenzo di Credi, datowany na ok. 1504 r.; obecnie znajduje się w zbiorach Galleria degli Uffizi we Florencji.

Historia

Dzieło jest wymieniane w inwentarzu Galerii florenckiej z 1704 r., kiedy zostało zarejestrowane jako portret Marcina Lutra i przypisane autorstwu Hansa Holbeina młodszego. Następnie w komentarzu Audina do Żywotów Vasariego z 1825 r. został uznany za Portret Verrocchia pędzla Lorenzo di Credi wzmiankowany przez Vasariego. W 1922 r. Adolfo Venturi przypisał jego autorstwo podobnie jak Thijs do twórczości Perugina, następnie Dagenhart w roku 1931 uznał obraz za dzieło Lorenzo di Credi, po czym takie samo stanowisko wyrazili Lietzmann (1934), Offner (1934), Beenken (1935) i Ortolani, którzy jednakże finalnie wskazali na Rafaela jako autora i Perugina jako modela. Najnowsze ustalenia (Salvini, Bellosi) uznają autorstwo Rafaela i jako jego dzieło obraz jest eksponowany w galerii.

O ile identyfikacja modela z Perugino jest obecnie całkowicie utrwalona dzięki badaniom porównawczym z autoportetem w Sala delle Udienze w Collegio del Cambio w Perugii, stwierdzenie autora w dalszym ciągu jest przedmiotem sporu pomiędzy zwolennikami tezy o autorstwie Rafaela i Lorenzo di Credi. Zwolennicy tezy o autorstwie Rafaela przywołują na poparcie swoich twierdzeń wyniki badań porównawczych z portretem Francesco della Rovere we Florencji i portretem męskim w zbiorach Galleria Borghese w Rzymie, który jest przez część badaczy uważany za portret Perugina.

Istnieją rozliczne kopie obrazu: w kolekcji White w Londynie, w zbiorach prywatnych w Wiedniu, w Galleria Tadini w Bergamo, w Asta Castelloni w Rzymie (n. 1093) oraz w Gallerie dell'Accademia w Wenecji (n. 241).

Opis i styl

Potretowany został ujęty a mezza figura, tj. w połowie postaci, od pasa w górę, wpatrujący się w oglądającego, ręce trzyma oparte na poręczy na pierwszym planie, w prawej pięści trzyma zwiniętą karteczkę jak na Portrecie młodzieńca. Scena została osadzona w pokoju z otwartym oknem po lewej stronie przez które widoczny jest pejzaż. Motyw parapetu i okna jest ewidentnym dowodem na wpływ malarstwa flamandzkiego, w szczególności dzieł Hansa Memlinga. Sportretowany mężczyzna został przedstawiony w czarnej szacie z białą koszulą, która wystaje zza kołnierza, także beret mężczyzny jest całkiem ciemny. Jest to ten sam typ ubioru, który jest widoczny między innymi na portrecie Lorenzo di Credi przypisywanym Perugino, co wskazuje na to, że był to typowy dla artystów kręgu Perugina styl ubierania się.

Bibliografia

• Pierluigi De Vecchi, Raffaello, Rizzoli, Milano 1975.