Porytowe Wzgórze

Porytowe Wzgórze
Ilustracja
Pomnik na Wzgórzu
Państwo

 Polska

Pasmo

Równina Biłgorajska

Wysokość

215 m n.p.m.

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Porytowe Wzgórze”
Ziemia50°37′52,21″N 22°27′17,53″E/50,631169 22,454869

Porytowe Wzgórze – miejsce bitwy partyzanckiej w 1944. Położone na Równinie Biłgorajskiej, nad Branwią, 15 km na południe od Janowa Lubelskiego.

Bitwa na Porytowym Wzgórzu, największa bitwa partyzancka na ziemiach polskich, była wynikiem akcji Sturmwind I, związanej z zabezpieczeniem przez wojska niemieckie zaplecza zbliżającego się frontu wschodniego. 14 czerwca 1944 okrążone polskie i radzieckie oddziały partyzanckie (ok. 3 tys. żołnierzy), pod dowództwem ppłk. Nikołaja Prokopiuka (Прокопюк Николай Архипович), po całodziennej bitwie zdołały wyjść z okrążenia. Siły niemieckie uczestniczące w akcji ocenia się na ok. 30 tys. żołnierzy. Na miejscu bitwy znajduje się cmentarz partyzancki i pomnik według projektu Bronisława Chromego odsłonięty w 1974.

Rezerwat przyrody Lasy Janowskie o powierzchni 2677 ha, obejmujący teren bitwy, stanowią lasy mieszane z przewagą jodły, torfowiska przejściowe, olsy. Ze względu na wyjątkową wartość historyczno-przyrodniczą tych terenów utworzono w 1994 Leśny Kompleks Promocyjny.

Bibliografia

  • Włodzimierz Wójcikowski: Janów Lubelski i okolice - Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, Lublin 1980.
  • Jerzy Markiewicz, Paprocie zakwitły krwią partyzantów, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1987, ISBN 83-222-0383-7, OCLC 835860707.
  • J. Łukasiewicz: Porytowe Wzgórze, 14 czerwca 1944, Janowskie Korzenie 2004, Nr 2, s. 6-8.
  • Lidia Kotuła: Pomnik na Porytowym Wzgórzu jako dzieło sztuki, Janowskie Korzenie, 2009, nr 12, s. 93-95.
  • Rada Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa: Porytowe Wzgórza, „Sport i Turystyka”, Warszawa 1968. – 24 s.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Porytowe Wzgórze - Pomnik (06-06-2009).JPG
Autor:
This file was created and uploaded by User:Szater
Ten plik został stworzony i dodany przez Wikipedystę:Szater
Szater
Commons-logo-en.svg Wikimedia Commons
Wikipedia-logo-pl.png Polska Wikipedia
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Porytowe Wzgórze - miejsce jednej z największych bitew partyzanckich okresu II wojny światowej. Był to finał niemieckiej akcji pacyfikacyjnej Sturmwind I (Wicher I), która rozegrała się w dniach 9-14 czerwca 1944 r. Do akcji przeciw partyzantom skierowano siły liczące ok. 30 tysięcy bardzo dobrze wyszkolonych żołnierzy (w tym 3 dywizje Wehrmachtu i samoloty 4 Floty Powietrznej). Zgrupowanie partyzanckie liczyło ok. 3000 ludzi. Wśród nich było 100 żołnierzy z AK i BCh, 700 z AL i 1900 partyzantów radzieckich. Po zaciętych walkach partyzanci wycofali się nocą z 14/15 czerwca w dalsze rejony Puszczy Solskiej. Zgrupowanie zachowało przy tym pełną zdolność bojową. Po wojnie na Porytowym Wzgórzu utworzono cmentarz partyzancki, odsłonięto także pomnik dłuta Bronisława Chromego. Przedstawia on 5 biegnących partyzantów, pomiędzy którymi wybucha granat. Obok krzyż i głaz pamięci żołnierzy AK i BCh.