Postępowanie sądowoadministracyjne

Postępowanie sądowoadministracyjne[1][2][3] – postępowanie sądowe, toczące się przed sądami administracyjnymi w sprawach z zakresu kontroli administracji publicznej.

Zakres właściwości sądów administracyjnych

Zgodnie z art. 3 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

  • decyzje administracyjne
  • postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty
  • postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie[4]
  • inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w Kodeksie postępowania administracyjnego, postępowań określonych w działach IV, V i VI Ordynacji podatkowej, postępowań, o których mowa w dziale V w rozdziale 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 813), oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw (np. niektóre czynności materialno-techniczne[5])
  • pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach, opinie zabezpieczające i odmowy wydania opinii zabezpieczających
  • akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej
  • akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone wyżej, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej
  • akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego
  • bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, lub przewlekłe prowadzenie postępowania dotyczących pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego wydawanych w indywidualnych sprawach, opinii zabezpieczających i odmowy wydania opinii zabezpieczających
  • bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach dotyczących innych niż wyżej wymienione aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w Kodeksie postępowania administracyjnego oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI Ordynacji podatkowej oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw.

Sąd administracyjny nie kontroluje więc bezczynności administracji publicznej w zakresie wydawania innych aktów (nieindywidualnych), ani bezczynności nadzoru nad samorządem terytorialnym. Zainteresowany sprawą obywatel nie może też zaskarżyć do sądu administracyjnego rozstrzygnięcia nadzorczego, ani jego braku. Regułą jest też, że sąd nie może uwzględnić skargi na bezczynność organu administracyjnego polegającą na niewydawaniu aktu prawa miejscowego. Wprawdzie przepisy (art. 101a ustawy o samorządzie gminnym, art. 88 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa, art. 45 ust. 1 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie) pozwalają kierować do sądu administracyjnego skargę, gdy organ nie wykonuje czynności nakazanych prawem, ale bardzo rzadko jest wyznaczony termin wydania przepisu miejscowego i organ łatwo może usprawiedliwić niewydanie aktu prawa miejscowego twierdząc, że w jego ocenie jeszcze nie nadszedł czas na wydanie takiego przepisu, jakiego oczekuje skarżący. W ten sposób w praktyce organy zwlekające z wydaniem aktu prawa miejscowego są poza zasięgiem skutecznej kontroli sądowej.

Nie można też zaskarżyć do sądu administracyjnego nieprawidłowości ani bezczynności w załatwianiu skarg i wniosków (uregulowanych w dziale VIII Kodeksu postępowania administracyjnego) czy petycji (normowanych ustawą o petycjach)[6].

Zgodnie z ogólnymi zasadami ustroju sądownictwa w Polsce sądy administracyjne nie są właściwe w sprawach tych sporów, które objęte są kognicją (właściwością) sądów powszechnych (cywilnych, rodzinnych, pracy, ubezpieczeń społecznych, gospodarczych i karnych) i sądów wojskowych.

Przypisy

  1. ↑ Europejski Przegląd Sądowy 10/2022, www.wolterskluwer.com [dostęp 2022-11-20] (pol.).
  2. ↑ Wykonywanie orzeczeń sądu administracyjnego, www.infor.pl [dostęp 2022-11-20] (ang.).
  3. ↑ Zaskarżanie studium do sądu administracyjnego, www.infor.pl [dostęp 2022-11-20] (ang.).
  4. ↑ Art. 7 ustawy z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 2070, z późn. zm.).
  5. ↑ Tadeusz Woś (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, wyd. VI, Wolters Kluwer Polska 2016.
  6. ↑ Jacek Jaśkiewicz, Ustawa o petycjach. Komentarz, LEX/el., 2015.

Zobacz też

Scale of justice gold.png Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie