Postgotyk
Postgotyk (lub pogotyk) – stosowany od schyłku XVI wieku styl architektoniczny odwołujący się do architektury gotyckiej, mający cechy historyzmu, czyli świadomego nawiązywania do dawnych form architektonicznych, pomimo popularności stylu renesansowego, a następnie barokowego. Postgotyk nie był przejawem zapóźnienia stylowego, ale świadomym nawiązaniem do przeszłości.
Westfalia:
Przykładem postgotyku jest grupa kościołów zakonu jezuitów wzniesionych na terenie Nadrenii około roku 1600, np. kościół St. Petri w Münster, który zaprojektował Johann Roßkott.
Korona Królestwa Polskiego:
Na terenie Polski kościół dominikanów w Warszawie z lat 1605-1606, kościół klasztoru norbertanek na Salwatorze w Krakowie przebudowany po 1596 roku, oraz niewielki kościół Najświętszego Salwatora w Krakowie. Na Kresach (obecnie Ukraina) przykładem postgotyku jest kościół św. Trójcy w Podhajcach z lat 1621- ok. 1635, kościół św. Trójcy w Międzybożu, kościół dominikanów w Złotym Potoku (po 1631), kościół św. Mikołaja w Bóbrce pod Lwowem, cerkiew św. Spasa na Berestowie w Kijowie (po 1638).
Za postgotyckie w polskiej architekturze świeckiej można uznać sterczyny na Kolegium Nowodworskiego w Krakowie.
Królestwo Czeskie:
Nawrót do gotyku w Czechach w XVIII wieku określany jest w tym kraju jako barokowy gotyk, który pojawił się wraz z rekatolicyzacją ziem czeskich. Przykładem jest kościół Wniebowzięcia NM Panny (1703–1707), kostnica w Sedlcu, kościół klasztorny w miejscowości Želiv, kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny dla klasztoru w Kladrubach, który zaprojektował Jan Blažej Santini-Aichel.
Mołdawia:
Cerkiew pw. Objawienia Pańskiego w Suczawicy z 1581 roku ufundowany przez Szymona Mohyłę.
Bibliografia
- Kurzej M., Kościół parafialny p.w. św. Małgorzaty Antiocheńskiej w Zborowie na Szaryszu: przyczynek do dyskusji nad zjawiskiem postgotyku w Europie Środkowej, Wydawnictwo Universitas, Modus: prace z historii sztuki, Rocznik 2004, Tom 5, ISSN 1641-9715.
- Zaucha Tomasz, Tradycja gotycka w architekturze sakralnej ziem ruskich Korony od końca XVI do połowy XVII wieku, Wydawca: Uniwersytet Jagielloński, 2010.
- Samek Jan, Nawrót do gotyku w sztuce Krakowa pierwszej połowy w. XVII, Folia Historiae Artium, tom 5,1968
Media użyte na tej stronie
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela (Norbertanek), ul. Kościuszki 88, Salwator,Kraków
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 3.0
Warszawa, kościół św. Jacka przy ul. Freta
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Uniwersytet Jagielloński, Collegium Nowodworskiego, ul. św. Anny 12, Stare Miasto, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Najświętszego Salwatora przy ul. św. Bronisławy 9 na Krakowskim Salwatorze.
Autor: Jakub Hałun, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół w Rudawie (zabytek nr A-272/M i A-175 z 21.02.1970)