Postrzyżyny

Postrzyżyny Mieszka I, obraz Józefa Peszki z ok. 1810

Postrzyżyny – w kulturze dawnych Słowian obrzęd polegający na rytualnym obcięciu włosów dziecku płci męskiej, zazwyczaj kończącemu 7 lat, połączony z nadaniem imienia. Rytuału postrzyżyn dokonywał ojciec lub osoba obca, wchodząca w ten sposób w sztuczne pokrewieństwo z dzieckiem^[1]. Od obcięcia włosów syn stawał się pełnoprawnym członkiem rodziny i przechodził spod opieki matki pod zwierzchnictwo ojca^[2].

Podobną praktykę zaobserwował Gajusz Juliusz Cezar wśród Galów i opisał ją w pamiętniku o wojnie galijskiej. Mali chłopcy nie mogli pojawiać się publicznie w obecności ojca do czasu osiągnięcia wieku, w którym stawali się zdatni do wojny^[3].

Postrzyżyny wpisują się w ogólnoludzkie praktyki symbolicznego przyjęcia młodzieńców do wspólnoty, takie jak obrzezanie, rytualne okaleczenia etc^[4].

Zwyczaj postrzyżyn praktykowany jest do dzisiaj, powszechnie jako swoisty symbol poddania się władzy. Postrzyżeni są szeregowi idący do wojska, co jest dokładną kontynuacją rycerskiej tradycji. Do dziś w Kościele prawosławnym postrzygane są osoby wstępujące do zakonu (zob. postrzyżyny mnisze).

Zobacz też

• postrzyżyny mnisze

Przypisy