Potoczek (powiat janowski)

Potoczek
— wieś —
Dwór z XIX w., obecnie szkoła rolnicza
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	janowski
Gmina	Potok Wielki
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	23-313[1]
Tablice rejestracyjne	LJA
SIMC	0803905
Położenie na mapie gminy Potok Wielki Potoczek
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Potoczek
Położenie na mapie województwa lubelskiego Potoczek
Położenie na mapie powiatu janowskiego Potoczek
50°45′33″N 22°13′08″E/50,759167 22,218889

Potoczek – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Potok Wielki^[2][3].

W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.

Miejscowość leży nad brzegami Sanny, oraz niewielkiego jej dopływu o nazwie Stanianka. W jej krajobrazie szczególną uwagę zwracają liczne stawy rybne^[4].

Miejscowa ludność wyznania katolickiego przynależy do Parafii św. Mikołaja Biskupa w Potoku Wielkim oraz Parafii pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego w Brzezinach Stojeszyńskich. W miejscowości funkcjonuje jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej posiadająca własna remizę strażacką^[5] oraz filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Potoku Wielkim^[6].

Integralne części wsi

Historia

Miejscowość pierwszy raz wzmiankowana była już w 1407 roku jako własność Dziersława. Kilka lat później dziedzicem był Czader, właściciel Potoka. W ten sposób wieś weszła w skład kompleksu osadniczego Potoka. W II połowie XV wieku była własnością Koconków. Później często zmieniała właścicieli. W XVII wieku władali nią Wronowscy, następnie Zamoyscy, od których to w 1731 roku kupili wieś Karscy. W 1788 roku wskutek podziału rodzinnego Potoczek przeszedł w ręce Wybranowskich, a w XIX wieku Wolskich.

Dobra Potoczek obejmowały swego czasu znaczne obszary, na których powstały wsie: Dąbrówka, Dąbrowica, Brzeziny i Maliniec.

Około 1781 roku we wsi zbudowano prywatną kaplicę. W 1827 roku Potoczek liczył 40 domów i 267 mieszkańców. W 1870 roku od Wybranowskich dobra potoczkowskie nabył Adam Przanowski, który stworzył z nich wzorcowe gospodarstwo ziemiańskie. Rozwinął intensywną gospodarkę rybną (od 1879 r.) meliorując bagna i mokradła. Uruchomił: cegielnię, wapniarkę, 2 młyny, tartak, krochmalnię, gonciarnię, smolarnię oraz węglarnię. Zbudował nowy murowany dwór i założył ogród owocowy.

W 1921 roku wieś liczyła 435 mieszkańców. Jeszcze w okresie okupacji austriackiej około 1917 roku powstała szkoła. Wskutek reformy rolnej w 1944 roku majątek Przanowskich został rozparcelowany.

W latach 1955-1973 Potoczek był siedzibą gromady. W 1973 roku uruchomiono pocztę, a w następnym roku remizę ze świetlicę. W 1976 roku powstał Zespół Szkół Rolniczych, który swój początek wziął w 1961 roku od zasadniczej szkoły rolniczej.

• 

  Kapliczka

• 

  Lamus

• 

  Spichlerz

• 

  Dawna stajnia, obecnie obora i chlewnia

• 

  Dawna wozownia, obecnie warsztaty

Oświata

W potoczku obiektach podworskich funkcjonuje Zespół Szkół Rolniczych, w którego skład wchodzą^[7]:

• Technikum Rolnicze,
• Technikum Rolnicze dla Dorosłych^[8],
• Technikum Ochrony Środowiska^[9],
• Liceum Zawodowe,
• Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego,
• Wieczorowe Technikum Rolnicze
• Zasadnicza Szkoła Zawodowa.

Ponadto w miejscowości znajduje się:

• Publiczna Szkoła Podstawowa^[10] z oddziałem Przedszkolnym.
• Publiczne Gimnazjum^[11]

Przypisy

Bibliografia

• Baranowski Z.:Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ​ISBN 83-87840-53-X​.
• Województwo lubelskie w 15 tomach Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1880-1904, oprać. W. Sakławski, Lublin 1974, str. 19, 246, 298-300.
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 38.
• Lawera H., Bata A.: Gmina Potok Wielki. Historia i współczesność, Krosno 1999, str. 22, 42-47, 72.
• Sochacka A.: Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, Lublin 1987, s. 114, 154, 176, 203.
• Kuraś S.: Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. III, Warszawa 1983, s. 189-190.
• Drabent Z.: Reforma rolna PKWN w kraśnickiem, Lublin 1979 (mps), s. 58-59.
• Rząd Gubernialny Lubelski, sygn.: 155/1872 WP IV, 48-53.
• Komisarz do spraw włościańskich powiatu Janów, sygn.: 432.
• Księgi Grodzkie Lubelskie, Relacje (KGLR), sygn.: 495,72-77v; 363, 205-206; 274, 357v-364.
• Rząd Gubernialny Lubelski, Spisy, sygn.: 32; 143.
• Starostwo Powiatowe Kraśnickie, sygn.: 1257; 122-124.
• Archiwum Zamojskich, sygn.: 586.

• Odnośnik do mapy na Geoportalu.
• Strona internetowa Zespołu Szkół w Potoczku