Potto wielki

Potto wielki
	Perodicticus potto
	(P.L.S. Müller, 1766)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	lemurowe
Rodzina	lorisowate
Rodzaj	potto
Gatunek	potto wielki
Synonimy
	Lemur potto P.L.S. Müller, 1766; Galago guineensis Desmarest, 1820; Perodictinis geoffroyi E.T. Bennett, 1831; Potto bosmannii Lesson, 1840; Perodicticus ju-ju O. Thomas, 1910;
	Lemur potto P.L.S. Müller, 1766; Galago guineensis Desmarest, 1820; Perodictinis geoffroyi E.T. Bennett, 1831; Potto bosmannii Lesson, 1840; Perodicticus ju-ju O. Thomas, 1910;
Podgatunki
	P. p. potto (P.L.S. Müller, 1766); P. p. juju O. Thomas, 1910;
	P. p. potto (P.L.S. Müller, 1766); P. p. juju O. Thomas, 1910;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	(c) IUCN Red List of Threatened Species, species assessors and the authors of the spatial data., CC BY-SA 3.0

Potto wielki^[8], potto^[9], lori potto^[10] (Perodicticus potto) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny lorisowatych (Lorisidae), największy z lorisowatych. Wyglądem przypomina kota.

Zasięg występowania

Potto wielki występuje w zależności od podgatunku^[11]:

L. potto potto – południowo-wschodni Senegal, południowo-wschodnia Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej i Ghana (zachodnia Wolta); obecność w Gambii, Gwinei Bissau i większości Gwinei niepotwierdzona.
L. potto juju – wschodni brzeg rzeki Wolta w południowo-wschodniej Ghanie przez południowe Togo i południowy Benin do południowo-zachodniej Nigerii.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1766 roku niemiecki zoolog Philipp Müller nadając mu nazwę Lemur potto^[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu wskazał Gwineę^[2], ograniczone do Elminy, w Ghanie^[12].

Dane z mtDNA wykazały że uznawane wcześniej za podgatunki potto wielkiego taksony edwardsi i ibeanus powinny mieć rangę odrębnych gatunków^[13], odkrycie to poparte jest wyraźnymi różnicami w wielkości ciała i morfologii czaszki^[11]. Takson juju jest prawdopodobnie również odrębnym gatunkiem, ale zachodzi potrzeba dokładniejszych badań^[11]. Rozpoznano dwa podgatunki. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[11].

Etymologia

Perodicticus: gr. πηρός pēros „okaleczony”; δεικτικός deiktikos „podkreślenie czegoś”^[14].
potto: lokalna nazwa Potto oznaczająca w wolof lemura^[15].

Morfologia

Długość jego ciała około 30 cm, ogona 4–6 cm; masa ciała 850–1000 g^[16].

Ekologia

Występuje w gęstych lasach. Prowadzi nadrzewny i nocny tryb życia. W razie spotkania z drapieżnikiem przyjmuje postawę obronną, zaatakowany gryzie. Preferuje dietę roślinną.

Przypisy

↑ Perodicticus potto, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c P.L.S. Müller: Des Ritters Carl von Linne’ vollständigen Natursystems Supplements- und Register-Band über alle sechs Theile oder Classen des Thierreichs. Nürnberg: Gabriel Nicolaus Raspe, 1776, s. 12. (niem.).
↑ A.G. Desmarest: Mammalogie, ou, Description des espèces de mammifères. Cz. 1. Paris: Chez Mme. Veuve Agasse, imprimeur-libraire, 1820, s. 104, seria: Encyclopédie méthodique. (fr.).
↑ E.T. Bennett. Characters of two Species of Mammalia (one constituting a new genus) from Sierra Leone. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”. 1, s. 109, 1831. (ang.).
↑ R.-P. Lesson: Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 238. (fr.).
↑ O. Thomas. Three new West African mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 5, s. 351, 1910. (ang.).
↑ M.M. Svensson M.M., J.F.J.F. Oates J.F.J.F., E. Pimley & S. GonedeléE.P.& S.G. Bi E. Pimley & S. GonedeléE.P.& S.G., Perodicticus potto, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [online], wersja 2021-2 [dostęp 2021-07-30] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 34. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 285–286, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 105. ISBN 83-01-14344-4.
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Perodicticus potto. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-30].
↑ Ch. Ross, J. Schmitz & H. Zischler. Primate jumping genes elucidate strepsirhine phylogeny. „Proceedings of the National Academy of Sciences”. 101 (29), s. 10650–10654, 2004. DOI: 10.1073/pnas.0403852101. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 525.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 560.
↑ K.A.-I. Nekaris: Family Lorisidae (Angwantibos, Pottos and Lorises). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 227. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 285–286, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 105. ISBN 83-01-14344-4.
D. Ciszek: Perodicticus potto. (On-line), Animal Diversity Web, 1999. [dostęp 2008-12-26]. (ang.).
M.M. Svensson M.M., J.F.J.F. Oates J.F.J.F., E. Pimley & S. GonedeléE.P.& S.G. Bi E. Pimley & S. GonedeléE.P.& S.G., Perodicticus potto, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [online], wersja 2021-2 [dostęp 2021-07-30] (ang.).

[itis-1] Perodicticus potto, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Müller-2] P.L.S. Müller: Des Ritters Carl von Linne’ vollständigen Natursystems Supplements- und Register-Band über alle sechs Theile oder Classen des Thierreichs. Nürnberg: Gabriel Nicolaus Raspe, 1776, s. 12. (niem.).

[Desmarest-3] A.G. Desmarest: Mammalogie, ou, Description des espèces de mammifères. Cz. 1. Paris: Chez Mme. Veuve Agasse, imprimeur-libraire, 1820, s. 104, seria: Encyclopédie méthodique. (fr.).

[Bennett-4] E.T. Bennett. Characters of two Species of Mammalia (one constituting a new genus) from Sierra Leone. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”. 1, s. 109, 1831. (ang.).

[Lesson-5] R.-P. Lesson: Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 238. (fr.).

[Thomas-6] O. Thomas. Three new West African mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 5, s. 351, 1910. (ang.).

[iucn-7] M.M. Svensson M.M., J.F.J.F. Oates J.F.J.F., E. Pimley & S. GonedeléE.P.& S.G. Bi E. Pimley & S. GonedeléE.P.& S.G., Perodicticus potto, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [online], wersja 2021-2 [dostęp 2021-07-30] (ang.).

[Cichocki&inni-8] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 34. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Kowalski&inni-9] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 285–286, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[pwn-10] Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 105. ISBN 83-01-14344-4.

[Burgin&inni-11] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-12] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Perodicticus potto. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-30].

[Ross&inni-13] Ch. Ross, J. Schmitz & H. Zischler. Primate jumping genes elucidate strepsirhine phylogeny. „Proceedings of the National Academy of Sciences”. 101 (29), s. 10650–10654, 2004. DOI: 10.1073/pnas.0403852101. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792272_525]-14] Palmer 1904 ↓, s. 525.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792307_560]-15] Palmer 1904 ↓, s. 560.

[Nekaris-16] K.A.-I. Nekaris: Family Lorisidae (Angwantibos, Pottos and Lorises). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 227. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne