Powiat świętochłowicki

Powiat świętochłowicki
—powiat—
Państwo II Rzeczpospolita
Województwośląskie
SiedzibaŚwiętochłowice
Powierzchnia83 km²
Populacja (1931)
• liczba ludności
201.176
• gęstość2423,8 os./km²
Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
brak współrzędnych
Portal Polska

Powiat świętochłowicki – dawny powiat z siedzibą w Świętochłowicach w województwie śląskim. Istniał w latach 1922–1939.

Historia

W połowie czerwca 1922 zapadły końcowe decyzje w sprawie obszarów należących do Polski po plebiscycie górnośląskim. Polsce przypadła część powiatu bytomskiego i postanowiono utworzyć nowy powiat z siedzibą w Świętochłowicach. Swoim zasięgiem (83 km²) obejmował on 14 gmin wiejskich i 7 obszarów dworskich. Ewenementem było to, że nie posiadał on na swym terenie żadnego miasta, nawet Świętochłowice, jako jego siedziba, nie posiadały praw miejskich. Poza tym powiat składał się z dwóch rozdzielnych fragmentów, rozdzielonych obszarem Królewskiej Huty. Był to powiat najmniejszy w kraju (zajmował 2% województwa śląskiego). Jednocześnie miał on największą gęstość zaludnienia w kraju: ok. 2700 osób na 1 km² (przy średniej dla całej Polski ok. 70 mieszkańców na 1 km²)[1]. Ów wiejski powiat nie miał prawie wcale użytków rolnych. Zamieszkiwany był prawie wyłącznie przez górników, hutników i robotników fabrycznych. W 1932 r. mógł się natomiast poszczycić największym zagęszczeniem kin w całym województwie: 14 sal, w tym 10 udźwiękowionych.[2]

W połowie lat 20. wchłonięto do powiatu tereny po zlikwidowanym powiecie rudzkim. 1 lipca 1934 r. od powiatu odłączono Nowe Hajduki[3], a 1 kwietnia 1939 r. Wielkie Hajduki[4]. 1 kwietnia 1939 r. zniesiono powiat świętochłowicki przyłączając gminy: Chropaczów, Godula, Lipiny, Łagiewniki, Nowy Bytom, Orzegów, Ruda i Świętochłowice do powiatu katowickiego, a gminy: Brzeziny Śląskie, Brzozowice-Kamień, Dąbrówka Wielka, Piekary Śląskie do powiatu tarnogórskiego[5]. W 1931 powiat liczył ponad 200 tys. mieszkańców, a sama siedziba powiatu (wieś Świętochłowice) – 26 tys.

Podział administracyjny

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Gajdzik Bonifacy, Zięba Stanisław: Czarny Śląsk. Monografia krajoznawcza, Spółdzielczy Instytut Wydawniczy "Kraj", Warszawa 1952, s. 39
  2. ↑ Biel Urszula: Kina, kiniarze, polityka, w: „Śląsk”. Wydanie kwartalne tygodnika „Tak i Nie”, nr 8 (II/1987), s. 42-47
  3. ↑ Dz. U. Śl. z 1934 r. Nr 13 poz. 24
  4. ↑ Dz. U. Śl. z 1939 r. Nr 6 poz. 14
  5. ↑ Dz. U. Śl. z 1939 r. Nr 6 poz. 15
  6. ↑ nazwę z Brzeziny na Brzeziny Śląskie zmieniono ustawą z 7 maja 1931
  7. ↑ a b od 15 lutego 1924 po zniesieniu powiatu rudzkiego
  8. ↑ w 1934 przyłączono Szarlej do Piekar Wielkich

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
POL województwo śląskie II RP COA.svg
Uwaga ta grafika jest wzorowana na projektowanym herbie województwa z 1928 r. Ostateczne projekty autorstwa Zygmunta Lorenca zostały opracowane w 1929 r. Jeśli masz do nich dostęp bardzo proszę o kontakt Poznaniak
POL powiat świętochłowicki map.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Położenie powiatu świętochłowickiego na mapie województwa śląskiego II Rzeczypospolitej