Powiat Waldenburg

Powiat Waldenburg

Landkreis Waldenburg

powiat
Państwo	Królestwo Prus
Prowincja	Śląsk
Siedziba	Waldenburg
Zarządzający	Günther Bier (1943–1945)
Powierzchnia	415,54 km²
Populacja (1939) • liczba ludności	117 918
• gęstość	283,77 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miast	2
Liczba gmin	45
Położenie na mapie

Powiat Waldenburg (niem. Landkreis Waldenburg, pol. powiat wałbrzyski) – prusko-niemiecka jednostka podziału administracyjnego, istniejąca w latach 1816–1945, wchodząca w skład prowincji śląskiej (do 1919 r.), a następnie prowincji dolnośląskiej.

Historia

Landkreis Waldenburg powstał na terenie średniowiecznego księstwa świdnicko-jaworskiego 24 stycznia 1818 r., wyniku podziału dotychczasowego powiatu świdnickiego. Wchodził on w skład rejencji dzierżoniowskiej (do 1820 r.), a następnie po jej likwidacji do wrocławskiej^[1]. Siedzibą starosty, urzędu i sejmiku powiatowego był Waldenburg.

1 kwietnia 1924 r. miała miejsce kolejna reforma podziału administracyjnego, w efekcie której wydzielono z powiatu miasto Wałbrzych jako powiat miejski (Stadtkreis). Mimo tego siedzibą urzędów powiatu ziemskiego pozostało nadal to miasto.

13 września 1937 r. nadano powiatowi oficjalną nazwę: Waldenburg (Schles.).

Powiat wałbrzyski został zajęty w maju 1945 r. przez oddziały Armii Czerwonej. Kilkanaście dni później zaczęła działać polska administracja. Utworzono powiat wałbrzyski, który swoim zasięgiem terytorialnym pokrywał się z dawnym powiatem Waldenburg.

Landraci^[2]

• 1867–1874 Conrad F. O. E. M. F. Freiherr von Zedlitz und Neukirch
• 1875–1882 dr Carl J. R. von Bitter
• 1882–1885 Karl Freiherr von Dörnberg
• 1885–1897 dr Kurt T. E. O. von Lieres und Wilkau
• 1897–1907 Jakob C. R. Scharmer
• 1907–1916 dr Robert Freiherr von Zedlitz und Neukirch
• 1916–1919 H. A. von Götz
• 1919–1919 Mücke^[3]
• 1920–1925 Oskar Schütz
• 1925–1932 Karl Franz
• 1932–1933 dr Wilhelm Brandes
• 1933–1933 dr Walter von Boeckmann
• 1933–1934 Walter Kühn
• 1934–1943 Karl Williger
• 1943–1945 Günther Bier

Ludność (1885–1939)

• 1885 r. – 117.684
• 1890 r. – 122.972, z czego ewangelicy: 86.594, katolicy: 35.492, wyznanie mojżeszowe: 375
• 1900 r. – 143.361, z czego ewangelicy: 96.171, katolicy: 46.239
• 1910 r. – 168.714, z czego ewangelicy: 110.875, katolicy: 55.800
• 1925 r. – 133.504, z czego ewangelicy: 89.079, katolicy: 36.641, wyznanie mojżeszowe: 188, inni chrześcijanie: 577
• 1933 r. – 134.090, z czego ewangelicy: 87.414, katolicy: 34.364, wyznanie mojżeszowe: 127, inni chrześcijanie: 400
• 1939 r. – 117.918, z czego ewangelicy: 78.524, katolicy: 27.791, wyznanie mojżeszowe: 39, inni chrześcijanie: 788

Podział administracyjny

1 stycznia 1945 powiat dzielił się na:

• 2 miasta^[4]: Gottesberg i Friedland
• 45 gmin

Osoby związane z powiatem

• Gerhart Hauptmann, niemiecki dramaturg i powieściopisarz, laureat nagrody Nobla.

Zobacz też

• powiat wałbrzyski

Przypisy

Bibliografia

• R. Kamionka, Die Reorganisation der Kreiseinteilung Schlesiens in der Stein-Hardenbergschen Reformperiode, Breslau 1934.
• D. Stüttgen, H. Neubach, W. Hubatsch, Schlesien, [w:] W. Hubatsch, Grundriß zur deutschen Verwaltungsgeschichte 1815 – 1945. Preussen, Marburg/Lahn 1976.

Linki zewnętrzne

• http://www.genealogienetz.de/reg/SCI/Waldenburg/
• https://web.archive.org/web/20160802081228/http://www.geschichte-on-demand.de/waldenburg.html
• http://wiki-de.genealogy.net/Landkreis_Waldenburg