Powiat Weststernberg

Powiat w 1905

Tablica upamiętniająca pomarłych mieszkańców dawnego powiatu

Zamek w Garbiczu (1934)

Plac Kościelny w Górzycy

Górzyca

Rynek i kościół w Rzepinie (ok. 1900)

Powiat Weststernberg (niem. Landkreis Weststernberg, Kreis West-Sternberg; pol. powiat zachodniotorzymski) – były powiat w pruskiej rejencji frankfurckiej w prowincji Brandenburgia. Istniał jako prusko-niemiecki powiat w latach 1873–1945. Jego poprzednik powiat Sternberg istniał w latach 1816–1873. Teren dawnego powiatu leży obecnie Polsce, w województwie lubuskim oraz w Niemczech w kraju związkowym Brandenburgia, w powiatach Oder-Spree oraz Märkisch-Oderland.

1 stycznia 1945 powiat Weststernberg obejmował^[1]:

• 3 miasta: Ośno Lubuskie (Drossen), Górzyca (Göritz (Oder)) i Rzepin (Reppen);
• 63 inne gminy, z których tylko Cybinka (Ziebingen) miała więcej niż 2.000 mieszkańców;
• 1 majątek junkierski (Forsten).

W sumie powiat Weststernberg obejmował 1.135,73 km² powierzchni. Jego stolicą był Reppen.

Po 1945

W 1945 roku powiat Weststernberg z siedzibą w Rzepinie przypadł głównie Polsce; przekształcono go w polski powiat rzepiński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946). Jedynie niewielki prawobrzeżny (od Odry) fragment powiatu naprzeciw Górzycy pozostał w Niemczech.

Gminy i ich mieszkańcy (1910)

Ludność

• 1871: 43 439
• 1890: 45 004, z tego 331 katolików i 134 żydów
• 1885: 45 533
• 1900: 44 028, z tego 43 149 ewangelików i 589 katolików
• 1910: 44 027, z tego 42 922 ewangelików i 882 katolików
• 1933: 45 831, z tego 44 469 ewangelików, 1069 katolików i 67 żydów
• 1939: 45 381, z tego 42 619 ewangelików, 1285 katolików i 18 żydów

Instytucje i urzędy

Landraci (przewodniczący powiatu)

• 1872–1874: Nickisch von Roseneck (komisarycznie)
• 1874–1900: Carl Bernhard Bohtz (1837–1900)
• 1900–1917: Reinhold Finck von Finckenstein (1858–1922)
• 1917–1933: Hans Rieck
• 1933–1933: Heinrich Grimm (w zastępstwie)
• 1933–1945: Erich Schmidt

Inne

Właściwy miejscowo urząd Skarbowy znajdował się w Ośnie.

Na terenie powiatu były 2 sądy rejonowe (Amtsgerichte): w Ośnie i Rzepinie. Sądem wyższej instancji był dla nich Landgericht we Frankfurcie nad Odrą, zaś dla tego – Kammergericht w Berlinie.

Właściwe biskupstwa katolickie znajdowały się w Berlinie i we Wrocławiu.

Wybory do Reichstagu w 1933

Wyniki do Reichstagu 5 marca 1933 na terenie powiatu Weststernberg:

• Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP): 15.869
• Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD): 4.315
• Kommunistische Partei Deutschlands (KPD): 3.250
• Deutschnationale Volkspartei (DNVP): 2.869
• Christlich-Sozialer Volksdienst (CSVD): 157
• Deutsche Zentrumspartei (Zentrum): 146
• Deutsche Volkspartei (DVP): 95
• Deutsche Demokratische Partei (DDP): 78

W sumie oddano 26.779 ważnych głosów.

Zmiany nazw miejscowości

W II połowie lat 30. wiele nazw miejscowości w III Rzeszy ulegało zmianie na bardziej germańskie. Wśród nich znalazły się 3 miejscowości powiatu Weststernberg:

• Czarnów: Tschernow, od 1937 Schernow
• Lisów: Leissow, od 1938 Leißow
• Smogóry: Schmagorei, od 1937 Treuhofen

Zobacz też

• Nowa Marchia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Landkreis Weststernberg na www.verwaltungsgeschichte.de. verwaltungsgeschichte.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-20)].