Powiat baranowicki

Powiat baranowicki
powiat
Państwo II Rzeczpospolita
Województwonowogródzkie
Data powstania1 sierpnia 1919
SiedzibaBaranowicze
Powierzchnia3497 km²
Populacja (1921)
• liczba ludności
119.518
• gęstość34,2 os./km²
Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
brak współrzędnych
Portal Polska

Powiat baranowicki – powiat utworzony 1 sierpnia 1919 r. pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich z części powiatów słuckiego i nowogródzkiego[1], następnie w województwie nowogródzkim II Rzeczypospolitej. Jego stolicą były Baranowicze. Powierzchnia wynosiła 3497 km². W skład powiatu wchodziło 10 gmin i 2 miasta.

Powiat utworzono z gmin: Howezna, Łań, Kleck, Siniawka, Lachowicze, Niedźwiedzice powiatu słuckiego oraz gmin: Mir, Żuchowicze, Horodziej, Czernichowo, Snów, Stołowicze, Nowa Mysz, Darewo, Jastrzębl, Ostrów, Krzywoszyn powiatu nowogródzkiego.

1 kwietnia 1920 r. do powiatu baranowickiego przyłączono gminę Kruhowicze z powiatu słuckiego[2].

7 listopada 1920 r. pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych z powiatu wyłączono gminy: Łań, Sieniawka, Kleck, Snów, Howiezna, Horodziej, Mir i Zuchowicze do nowo utworzonego powiatu nieświeskiego[3]. Równocześnie gmina Kruhowicze znalazła się w powiecie łuninieckim[4].

Oświata

W powiecie baranowickim okręgu brzeskiego ZCZW, w roku szkolnym 1919/1920 działało 49 szkół powszechnych i 2 szkoły średnie. Ogółem uczyło się w nich 4253 dzieci i pracowało 110 nauczycieli[5].

Demografia

Według spisu ludności w grudniu 1919 roku powiat baranowicki okręgu brzeskiego ZCZW zamieszkiwały 178 212 osoby. Na jego terytorium znajdowało się 831 miejscowości, z których 4 miały 1–5 tys. mieszkańców, 2 miały 5–10 tys. mieszkańców, i jedna powyżej 10 tys. mieszkańców. Były nią Baranowicze z 10 373 mieszkańcami[6].

Według Alfonsa Krysińskiego i Wiktora Ormickiego, terytorium powiatu wchodziło w skład tzw. zwartego obszaru białoruskiego, to znaczy Białorusini stanowili na nim narodowość dominującą[7].

Teza powyższa nie ma odzwierciedlenia w oficjalnych danych statystycznych. Według spisu powszechnego z 1931 roku, powiat zamieszkiwało 161 088 osób, z których zadeklarowało jako język ojczysty: polski – 74 916 (47%), a białoruski – 68 630 (43%)[8].

Gminy

Miasta

Starostowie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 19, poz. 172
  2. ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 28, poz. 655
  3. ↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 3, poz. 23
  4. ↑ Gminę Kruhowicze wyłączono 1 kwietnia 1920 z powiatu słuckiego i włączono do powiatu baranowickiego (Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 28, poz. 655). Natomiast w związku z włączeniem do powiatu łuninieckiego gmina włączona jest z powiatu słuckieo (Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 3, poz. 25). Brak informacji czy wcześniejsze postanowienie zostało zniesione, czy gminę włączono z powrotem do powiatu słuckiego, czy też zaszła pomyłka w określeniu "z powiatu słuckiego"
  5. ↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 243. ISBN 83-88973-60-6. (pol.)
  6. ↑ I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). s. 25.
  7. ↑ Marek Wierzbicki: Stosunki polsko-białoruskie przed wrześniem 1939. W: Marek Wierzbicki: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-białoruskie na ziemiach północno-wschodnich II RP pod okupacją sowiecką 1939–1941. Wyd. 2. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2007, s. 25–43, seria: Biblioteka historyczna Frondy. ISBN 978-83-88747-76-2.
  8. ↑ Drugi Powszechny Spis Ludności z dn. 9 XII 1931 r.: mieszkania i gospodarstwa domowe, ludność, stosunki zawodowe: województwo nowogródzkie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1936
  9. ↑ a b Zniesiona 22 stycznia 1926 r. (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 44)
  10. ↑ Przyłączona 22 stycznia 1926 r. z powiatu nowogródzkiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
  11. ↑ a b Przyłączona 22 stycznia 1926 r. z powiatu słonimskiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
  12. ↑ Utworzona 22 stycznia 1926 r. z terenów zniesionych gmin Czernichowo i Połoneczka(Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 44)
  13. ↑ Z dniem 31 maja 1929 r. wyłączono z niej 17 miejscowości i włączono do gminy Zuchowicze w powiecie stołpeckim (Dz.U. z 1929 r. nr 37, poz. 328)
  14. ↑ Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 15 grudnia 1922 do 1 marca 1923 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”, s. 22, Nr 2 z 31 marca 1923. 
  15. ↑ Powiatowe roszady wrześniowe.

Bibliografia

  • Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
  • Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.
Powiat baranowicki (1919–1939)
Przynależność wojewódzka
Gminy miejskie
Gminy wiejskie
Województwo nowogródzkie (II Rzeczpospolita)
Powiaty ziemskie

herb województwa nowogródzkiego

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
POL powiat baranowicki map.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Położenie powiatu baranowickiego na mapie województwa nowogródzkiego
POL województwo nowogródzkie II RP COA.svg
Herb województwa nowogródzkiego II Rzeczypospolitej
Uwaga ta grafika jest wzorowana na projektowanym herbie województwa z 1928 r. Ostateczne projekty autorstwa Zygmunta Lorenca zostały opracowane w 1929 r. Jeśli masz do nich dostęp bardzo proszę o kontakt Poznaniak