Powiat bolesławiecki

Powiat Bolesławiecki

powiat
1999 -
(c) I, Antosh, CC BY 2.5
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
TERYT	0201
Siedziba	Bolesławiec
Starosta	Tomasz Gabrysiak
Powierzchnia	1303,26 km²
Populacja (31.12.2021) • liczba ludności	89 506[1]
• gęstość	69 os./km²
Urbanizacja	48,65%
Nr kierunkowy	75
Kod pocztowy	59-700
Tablice rejestracyjne	DBL
Adres urzędu: ul. Armii Krajowej 12, 59-700 Bolesławiec
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 1 Liczba gmin miejsko-wiejskich 1 Liczba gmin wiejskich 4
Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Powiat Bolesławiecki
51°16′00″N 15°34′00″E/51,266667 15,566667
Strona internetowa
Portal Polska

Główna siedziba władz

Powiat bolesławiecki – powiat w Polsce (województwo dolnośląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Bolesławiec. Powiat bolesławiecki leży w południowo-zachodniej części kraju w północno-zachodniej części województwa dolnośląskiego. Jest on drugim co do wielkości powiatem tegoż województwa. Tutaj też przebiega granica pomiędzy województwami dolnośląskim i lubuskim. Powiat bolesławiecki położony jest w pobliżu granic Polski z Czechami i z Niemcami, na skrzyżowaniu dróg łączących Wschodnią i Zachodnią Europę oraz Skandynawię z Europą Południową. Duże obszary leśne zajmujące około 50% powierzchni powiatu determinują położenie i rozwój osadnictwa. Należy jednak wskazać, że powiat bolesławiecki nie należy do grupy subregionów wysoce zurbanizowanych. W ostatnich latach rozwija się na tym terenie ekoturystyka, powstają nowe szlaki turystyczne i ścieżki rowerowe.

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Bolesławiec
• gminy miejsko-wiejskie: Nowogrodziec
• gminy wiejskie: Bolesławiec, Gromadka, Osiecznica, Warta Bolesławiecka
• miasta: Bolesławiec, Nowogrodziec

Przed 1 stycznia 1999 r. wszystkie gminy powiatu należały do województwa jeleniogórskiego, z wyjątkiem gmin Gromadka i Warta Bolesławiecka, które należały do województwa legnickiego.

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

Miasta:

Gminy:

• Piramida wieku mieszkańców powiatu bolesławieckiego w 2014 roku^[2].

Według danych z 31 grudnia 2021 roku powiat zamieszkiwało 89 506 osób^[1]. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku gminę zamieszkiwały 90 032 osoby^[3].

Gospodarka

W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie bolesławieckim obejmowała ok. 1,3 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 3,7% do aktywnych zawodowo^[4].

Administracja

Powiat bolesławiecki jest jednym z 26 powiatów wchodzących w skład województwa dolnośląskiego.

Starostowie

• ? (od 1945 do 1946)
• Jan Kumosz (od 1946 do 1948)
• ? (od 1948 do 1950)
• Piotr Roman (od 1999 do 2002)
• Krzysztof Konopka (od 2002 do 2006)
• Cezary Przybylski (od 2006 do 2014)
• Dariusz Kwaśniewski (od 2014 do 2016)
• Karol Stasik (od 2016 do 2018)
• Tomasz Gabrysiak (od 2018)

Sąsiednie powiaty

Polkowicki, legnicki, złotoryjski, lwówecki, lubański, zgorzelecki, należące do województwa dolnośląskiego oraz żagański, należący do województwa lubuskiego.

Transport

Transport drogowy

Przez obszar powiatu prowadzą

• A4 (44 km; węzły: Godzieszów, Bolesławiec i Krzyżowa)
• A18 (28 km; węzły: Świętoszów, Golnice, Lipiany i Krzyżowa)
• 94 (dawna trasa nr 4)
• 297 (trasa Zielona Góra-Jelenia Góra)

Średnia gęstość sieci autostrad wynosi 0,059 km na km² powierzchni powiatu (dla porównania w Niemczech wynosi ona 0,035 km/km²).

Transport kolejowy

Przez Powiat prowadzi linia kolejowa nr 282 oraz nieczynna linia 283. Bolesławiec posiada bezpośrednie połączenie kolejowe z takimi miastami jak: Zgorzelec (granica państwa), Węgliniec, Lubań Śląski, Legnica, Wrocław, Drezno

Transport lotniczy

Na terenie powiatu znajduje się nieczynne lądowisko w Krzywej.

Historia

Rys historyczny

Przedwojenny herb Powiatu

W okolicach Bolesławca odnaleźć można sporo śladów najstarszego osadnictwa na ziemiach polskich. To tutaj przed ponad tysiącem lat zamieszkiwało jedno z plemion lechickich – plemię Bobrzan (stąd m.in. nazwa głównej rzeki płynącej przez powiat bolesławiecki: Bóbr). Jednym z najstarszych grodów plemienia Bobrzan na tych ziemiach miał być niedaleki Grodziec – osada na wysokiej (389 m n.p.m.), widocznej z daleka górze pochodzenia wulkanicznego. Do dziś oglądać tam można okazałe ruiny średniowiecznego Zamku Grodziec, zbudowanego na miejscu dawnej osady. W IX-X w. na południowy zachód od wsi Otok znajdował się inny gród plemienia Bobrzan. Zaś w XII w. rycerze w habitach ze słynnego zakonu templariuszy wznieśli w Warcie Bolesławieckiej swoją strażnicę, nazywaną przez długie lata „Gwiezdnym Zamkiem”.

Na terenie powiatu znajdują się obiekty zaliczane do tzw. pomników średniowiecznego prawa karnego. Jest to średniowieczny pręgierz w Gościszowie w postaci dwumetrowego obelisku z zachowanymi łańcuchami i uchwytami, do których przywiązywano skazańców. W kilku miejscowościach, m.in. w Gościszowie, Milikowie, Czernej, Zabłociu, Wykrotach, Raciborowicach, znajdują się kamienne monolitowe krzyże. Możliwe, że któreś z nich są tzw. krzyżami pokutnymi, czyli krzyżami fundowanymi przez zabójców w wyniku umowy zabójcy z rodziną zabitego, mającej doprowadzić do rekompensaty materialnej i moralnej za zabójstwo oraz zapobiec zemście. Należy jednak zaznaczyć, że żaden z tych krzyży nie jest powiązany z którąś ze znanych umów kompensacyjnych i ewentualny pokutny charakter jest wyłącznie hipotezą opartą na wątłej przesłance, że po prostu takie krzyże powstawały, więc możliwe, że któryś z zachowanych jest właśnie takiego pochodzenia. Trzeba pamiętać, że powodów powstania było dużo. Mogą to być klasyczne krzyże fundowane z pobudek religijnych, krzyże wotywne, krzyże graniczne, krzyże upamiętniające jakieś wydarzenie, czy krzyże związane z zabójstwami ale nie pokutne lecz wystawione przez rodzinę zmarłego. Identyfikowanie wszystkich starych kamiennych krzyży monolitowych z krzyżami pokutnymi jest nieuprawnione i przybrało formę nie popartej dowodami legendy^[5].

Od końca XIV w. powiat bolesławiecki (jak cały Śląsk) dostał się pod panowanie czeskie, a od 1526 r. wszedł w granice austriackiej monarchii Habsburgów – stąd też zaczęła tu stopniowo napływać ludność pochodzenia niemieckiego. Od połowy XVIII w. powiat stał się częścią Królestwa Pruskiego.

W okresie wojen napoleońskich toczyły się w tym regionie częste walki pomiędzy wojskami francuskimi a rosyjskimi i pruskimi. W Bolesławcu i niektórych miejscowościach powiatu kilkakrotnie przebywał sam Napoleon Bonaparte (m.in. w latach 1807, 1812 i 1813). Tutaj też zatrzymał się, ścigający wojska francuskie, naczelny dowódca wojsk rosyjskich – feldmarszałek Michaił Kutuzow. Słynny rosyjski dowódca zachorował na tyfus i zmarł w Bolesławcu 28 kwietnia 1813 r. Stąd w mieście znajduje się jego pomnik autorstwa K. F. Schinkla i G. Schadowa, wzniesiony w 1819 r., ufundowany przez króla pruskiego. Jeszcze w granicach Bolesławca, przy drodze wyjazdowej do Zgorzelca usytuowany jest też cmentarz żołnierzy rosyjskich z czasów napoleońskich i radzieckich poległych w II wojnie światowej, nazywany Cmentarzem Kutuzowa. O tamtym okresie przypomina również płaskorzeźba przedstawiająca Rosalie von Bonin, będąca dziełem Jenny von Barry-Pousin z 1913 r. umieszczona na wschodniej elewacji miejskiego ratusza. Ukazuje ona wydarzenia z 10 lutego 1807 r., kiedy to dzielna 26-letnia bolesławianka wraz z kilkoma kawalerzystami pojmała stacjonującego w mieście napoleońskiego generała le Brun i przejęła kasę wojskową o wartości 70 tys. talarów.

W Bolesławcu na przestrzeni dziejów urodziło się wielu ludzi związanych z niemiecką kulturą i nauką, wśród nich: słynny teolog luterański Salomon Gesner, wybitny poeta i dyplomata Martin Opitz – nazywany „odnowicielem poezji niemieckiej”, przyrodnik Carl Ferdinand Appun, słynny w całej Europie grafik David Tscherning czy wreszcie Reinhold Röhricht – największy XIX-wieczny badacz historii wypraw krzyżowych.

Z kolei pobliska Osiecznica jest miejscem urodzenia Abrahama G. Wernera – słynnego geologa i mineraloga, profesora Akademii Górniczej we Freibergu, zaś Nowogrodziec – popularnego kompozytora i pedagoga Józefa Schnabla, nazywanego „Śląskim Haydnem”. Swoją działalność zamknął liczbą 1100 koncertów, zaś katalog jego dzieł obejmuje aż 219 kompozycji. W listopadzie 1830 r. poprowadził koncert, w którym wystąpił młody Fryderyk Chopin.

Ważniejsze wydarzenia w historii powiatu:

• 1190 – założenie miasta Bolesławiec przez księcia Bolesława Wysokiego (według kroniki Holsteina);
• 1202 – pierwsza wiadomość źródłowa o istnieniu kasztelanii w Bolesławcu – Bolesławiec znany jako gród kasztelański Boleslavc;
• 

  Zamek Kliczków.
  XIII w. – nadanie praw miejskich Bolesławcowi (notatka potwierdzająca z 1251);
• 1233 – książę Henryk Brodaty nadaje prawa miejskie Nowogrodźcowi;
• 1249 – pierwsza wzmianka o klasztorze św. Marii Magdaleny w Nowogrodźcu;
• 1251 – pojawia się notatka potwierdzająca fakt nadania praw miejskich dla Bolesławca;
• 1297 – powstaje pierwszy zamek w Kliczkowie (zbudowany na polecenie księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I Surowego);
• 1392 – tereny dzisiejszego powiatu przechodzą pod panowanie Czech;
• od XVI w. – Bolesławiec ośrodkiem wyrobu ceramiki („buncloki”);
• 1492 – pierwsza wzmianka o powstawaniu systemu kanalizacji;
• 

  Ruiny klasztoru Magdalenek w Nowogrodźcu.
  1495 – klasztor magdalenek staje się właścicielem miasta Nowogrodziec (i będzie nim przez następne 315 lat);
• 1500 – magdalenki doprowadzają do Nowogrodźca rurociąg ze świeżą źródlaną wodą, z której mieszkańcy miasta mogli korzystać bezpłatnie;
• 1511 – pierwsza wzmianka o działalności cechu garncarzy;
• XVI w. – na terenie powiatu powstaje coraz więcej zakładów garncarskich; Bolesławiec staje się ważnym ośrodkiem wyrobu ceramiki;
• 1526 – tereny dzisiejszego powiatu przechodzą pod panowanie dynastii Habsburgów;
• 1527 – wielka zaraza w Nowogrodźcu; w całym mieście ocalały jedynie 3 pary małżeńskie;
• 1652 – wielki pożar w Nowogrodźcu, niemal doszczętnie spłonął klasztor magdalenek;
• 1739 – wielki pożar Bolesławca, w którym m.in. ulega zniszczeniu ratusz;
• 1753 – w Bolesławcu powstaje Wielki Garniec Joppego (pojemność 1900 litrów);
• 1813 – pobyt w Bolesławcu Napoleona I Bonaparte, śmierć Michaiła Kutuzowa – naczelnego wodza armii rosyjskiej;
• 1844-46 – budowa wiaduktu kolejowego nad Bobrem;
• 1853 – Mistrz garncarski August Franke wykonuje w Nowogrodźcu garniec prawie dwukrotnie większy od słynnego Wielkiego Garnca Joppego – fakt ten jest jednym z elementów rywalizacji w produkcji garncarskiej między Bolesławcem a Nowogrodźcem;
• 1881-84 – wielka przebudowa zamku w Kliczkowie – nowe założenie miało nawiązywać do słynnych zamków nad Loarą;
• 1897 – powstanie Szkoły Ceramicznej;
• 1945 – po wkroczeniu wojsk radzieckich ludność niemiecka zmuszona do opuszczenia terenów dzisiejszego powiatu;
• Po 1945 – miasto Bunzlau zmienia nazwę na Bolesławiec, a Naumburg am Queis na Nowogrodziec; przybywają pierwsze transporty ludności z kresów wschodnich i Polaków z Bośni w ówczesnej Jugosławii

Średniowieczny Wał Śląski koło Wierzbowej

W północnej części powiatu, około 3,5 km na północ od Wierzbowej, jest zlokalizowany 7,5 kilometrowy fragment Wałów Śląskich – czyli średniowiecznych budowli drewniano-ziemnych o historycznym, prawdopodobnym znaczeniu graniczno-obronnym. Ich łańcuch ciągnie się od Krosna Odrzańskiego na północy, aż po mokradła w okolicy Wierzbowej na południu. W większości owe Wały uległy już zatarciu z racji oddziaływania kilkusetletnich czynników naturalnych i cywilizacyjnych. Odcinek koło Wierzbowej zachował się w relatywnie dobrym stanie z uwagi, iż jest on zlokalizowany na małodostępnych terenach Borów Dolnośląskich (do roku 1993 obejmowała go strefa i otulina poligonu PGWAR – obecny Ośrodek Szkolenia Poligonowego Żagań-Świętoszów).

Góra Polaków (Polackenberg – Rückenwaldau)

Niedaleko południowego krańca Wału Śląskiego, około 2,5 km na północ od Wierzbowej, na północnych rubieżach historycznego i teraźniejszego powiatu bolesławieckiego, położone jest niewielkie, śródleśne wzniesienie (153,6 m n.p.m.), wzmiankowane na wielu niemieckich, historycznych mapach oraz w kronikach szkolnych okolicznych wsi, w tym w kronice szkoły w Rückenwaldau (obecnie Wierzbowa). Wzgórze to nazywane było: Polackenberg, Górą Polaków lub nieściśle Polską Górą. Miejsce to i nazwa Polacken(berg) świadczy o istniejącym w średniowieczu w tych okolicach osadnictwie polskim, wypartym i napiętnowanym przez kolonizatorów germańskich^[6]. Nazwa Polacken-Berg występuje także w innym miejscu na Dolnym Śląsku – w Kotlinie Jeleniogórskiej – jest to wzniesienie^[7] niedaleko wsi Marczyce, na współczesnych polskich mapach zwane Polską Górką. Wskazywałoby to na fakt iż osadnictwo polskie było obecne nawet pod Karkonoszami, co potwierdzałaby też chociażby typowo słowiańska nazwa potoku i wsi Łomnica – Lomnitz, czy rzeki Bóbr – Bober.

Najciekawsze zabytki architektury powiatu bolesławieckiego

Bolesławiec – Ratusz Miejski

Rynek w Bolesławcu i ratusz.

Pierwotnie późnogotycki, przebudowany gruntownie w latach 1525-1535 pod kierunkiem architekta Wendela Roskopfa i później jeszcze kilkakrotnie w XVIII i XIX w. Szczególnie godne uwagi są późnogotyckie detale kamieniarki i tzw. sklepienie cyrklowe w Sali Ślubów oraz renesansowe portale przeniesione z rynkowych kamienic.

Bolesławiec – Kościół pw. Wniebowzięcia Marii Panny i Świętego Mikołaja, od 2004 r. Sanktuarium Wniebowziętej Matki Kościoła

Bazylika Maryjna w Bolesławcu.

Najokazalsza świątynia miasta, późnogotycka (1482-1492, ukończona w 1521 r.), przykład dojrzałego gotyku na Śląsku. Po pożarze w 1642 r. kościół odbudowano w latach 1665-1692 w stylu barokowym. Od 1689 r. odbudowana prowadzona była przez włoskiego architekta Giulio Simonettiego. Obiekt wyróżnia się bogato zdobionymi portalami, ciekawym szczytem zachodnim ze sterczynami oraz wysoką masywną wieżą. Wewnątrz bogate barokowe wyposażenie z 1 poł. XVIII w. W skarbcu przechowywane są relikwiarze św. Jana Nepomucena i Krzyża Św.

Bolesławiec – Wiadukt na Bobrze

Wiadukt kolejowy z 1846 r. przerzucony nad doliną Bobru – najdłuższy wiadukt kolejowy w Polsce, będący dziełem inżynierskim na skalę europejską. Zbudowany według projektu Engelhardta Gansela w latach 1844-1846, o imponującej długości 490 m, składa się z 35 potężnych łuków. Uroczystego otwarcia dokonał w 1851 r. król pruski Fryderyk Wilhelm IV, co upamiętnia tablica wmurowana w jeden z filarów wiaduktu.

Bolesławiec – Dawne Gimnazjum (obecnie siedziba Sądu Rejonowego)

Dawne gimnazjum bolesławieckie, obecny Sąd Rejonowy.

Gimnazjum zostało wzniesione w latach 1861-1864 według projektu architekta Oppermanna. Charakterystyczna smukła, strzelista budowla z jasnego piaskowca (któremu po roku 2000 przywrócono jego dawny wygląd) nawiązuje do najlepszych wzorów neogotyku angielskiego i jest jedną z najciekawszych realizacji tego typu na Dolnym Śląsku. Główną atrakcją, oprócz samej architektury, jest piękna, wysoka na dwie kondygnacje aula w zachodnim skrzydle. Jej wnętrze było bogato dekorowane – m.in. popiersiami wybitnych postaci kultury i nauki starożytnej oraz niemieckiej.

Bolesławiec – Teatr Stary

Teatr Stary.

Budynek z 1857 r., powstał na fundamentach dawnego arsenału miejskiego. Swój obecny wygląd zawdzięcza przebudowie przeprowadzonej w latach 1885-1886 przez Wilhelma Döricha i Richarda Schillera. Powstała wówczas neorenesansowa budowla z motywami powtarzających się półkoliście zamkniętych okien oraz wieńczącym fasadę frontonem z akroterionami. W latach 2009-2012, staraniem władz powiatu bolesławieckiego, teatr został poddany gruntownej renowacji, a jego wnętrza przywrócono do dawnej świetności.

Gościszów – Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej

Jeden z najstarszych kościołów w tej części Dolnego Śląska, XIII-wieczna budowla późnoromańska z elementami gotyckimi, przebudowana w XVII w. Wewnątrz podziwiać można gotyckie sklepienie krzyżowo-żebrowe oraz polichromię z początku XV w. ze sceną Zwiastowania, ciekawe wyposażenie renesansowe (m.in. ołtarz, ambonę i chrzcielnicę) oraz płyty epitafijne z XVI-XVIII w. Obok kościoła znajdują się pozostałości zamku, uważanego niegdyś za jedno z najpiękniejszych założeń renesansowych na Dolnym Śląsku, od 1945 roku w postępującej ruinie.

Kliczków – zamek renesansowy

Zamek stanowił jedną z kilku warowni granicznych wybudowanych przez księcia Bolka I Surowego na południowo-zachodniej granicy księstwa świdnicko-jaworskiego pod koniec XIII w. W latach 90. XIV w. stracił swoje znaczenie obronne, przekształcając się w założenie zamkowo-folwarczne. Na przełomie XVI i XVII w. otrzymał renesansowy wygląd, gruntownie przebudowany w latach 1881-1884 w stylu eklektycznym na polecenie ówczesnego właściciela – hrabiego Fryderyka Jerzego zu Solms-Baruth, zwanego „starym księciem”. Za jego panowania w Kliczkowie kilkakrotnie przebywał sam cesarz Niemiec. Kompletnie zniszczony po wojnie obiekt został w latach 2000-2001 pieczołowicie odrestaurowany i przeznaczony na centrum hotelowo-konferencyjne. Odtworzone zostało również rozległe założenie parkowe.

Kraszowice – elektrownia na Bobrze

Zbudowana w 1920 r. według projektu Georga Wolffa, wyposażona jest w dwie turbiny o mocy 0,48 MW. W celu spiętrzenia wody wybudowano jaz i kanał doprowadzający wodę do elektrowni. Do 1945 r. równolegle z elektrownią działał młyn.

Modła – ruiny zamku Bibranów

Zamek wybudowany przez Mikołaja von Bibran w latach 1564-1567, powiększony przez rodzinę Rittbergów w roku 1767. Od 1945 r. pozostaje w ruinie. Obok zamku zachowały się fragmenty zabudowy dworskiej i pozostałości po parku krajobrazowym. Przy pobliskim kościele pw. Matki Boskiej Różańcowej znajduje się mauzoleum rodu Rittberg – największy obiekt tego typu na terenie powiatu.

Nowogrodziec – kościół pw. świętego Piotra i Pawła

Kościół św. Piotra i Pawła w Nowogrodźcu.

Późnobarokowy z lat 1788-1793, posiada bogaty wystrój i kilka cennych obrazów z 2. poł. XVIII wieku. Przed kościołem usytuowana jest XVIII-wieczna plebania – dom urodzenia kompozytora Józefa Ignacego Schnabla, od 1815 r. kapelmistrza katedralnego we Wrocławiu, nazywanego „Śląskim Haydnem”.

Nowogrodziec – ruiny klasztoru Świętej Marii Magdaleny

Klasztor został ufundowany w 1217 r. przez św. Jadwigę Śląską, a w 1247 r. przekazany zakonowi magdalenek, które przebywały w nim aż do 1810 r. W 1495 r. zakon stał się właścicielem miasta Nowogrodziec. Klasztor był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany, m.in. w latach 1726-1729 i 1788-1794. Częściowo uszkodzony w 1813 r. oraz w czasie działań II wojny światowej. Od 1945 r. pozostaje w trwałej ruinie.

Ołdrzychów koło Nowogrodźca – słup poczty polsko-saskiej

Przy szosie do Lubania stoi jedyny zachowany na Śląsku słup milowy (dystansowy) poczty polsko-saskiej, oznaczony numerem 112. Powstał w 1725 r., ma wysokość ok. 4 m. Odrestaurowany w 2004 r.

Warta Bolesławiecka – dwór renesansowy

Dwór renesansowy z 1540 r. wybudowany przez rodzinę von Zedlitzów, otoczony fosą, wielokrotnie przebudowywany. Do dworu przylega bardzo dobrze zachowana dawna zabudowa folwarczna i park krajobrazowy ze stawem. Dwór pozostający od wojny w ruinie, od 2006 r. przywracany jest przez prywatnego właściciela do dawnej postaci. 14. Żeliszów – dawny kościół ewangelicki Kościół wzniesiony został w latach 1796-1797, według projektu przypisywanego znanemu architektowi niemieckiemu – Carlowi Gotthardowi Langhansowi. Ciekawe i oryginalne jest już samo założenie świątyni, oparte na planie elipsy. Do tego budowla posiadała klasycystyczne wnętrze o rzadko spotykanej urodzie. Kościół od lat nieużytkowany, pozostaje w formie zabezpieczonej ruiny.

Osobliwości przyrody

Osiecznica – zespół skał nad Kwisą

W dolinie rzeki Kwisy, nieopodal domu, w którym urodził się Abraham Werner – współtwórca współczesnej mineralogii i geologii, znajduje się unikatowy zespół skał: Bolesławiecki Dzbanek do Kawy, Słoń ze Słoniątkiem oraz Diabelska Kuchnia. Nazwa pierwszej z wymienionych skał wynika z jej podobieństwa do dzbanka. Według tradycji, bolesławiecki garncarz na jej podobieństwo uformował, słynny potem na całą Europę, kamionkowy garnek.

Osiecznica – przełom Kwisy

Malowniczy przełom rzeki Kwisy – tzw. Diabli Jaz, ostatni próg wodny przed ujściem do Bobru. Obecny wygląd koryta rzeki ukształtował się po powodzi z końca lat 50. XX wieku. Z uwagi na wysokie walory krajobrazowe na odcinku od miejscowości Ławszowa do Świętoszowa planowane jest utworzenie Parku Krajobrazowego Doliny Kwisy.

Borówki – rezerwat przyrody

Rezerwat przyrody „Torfowisko Borówki” (gmina Gromadka), położony w obrębie Przemkowskiego Parku Krajobrazowego. Jest to rzadki już dziś przykład torfowiska przejściowego i boru bagiennego z chronionymi i zagrożonymi wyginięciem gatunkami roślin i zwierząt. Powierzchnia rezerwatu wynosi ponad 37 ha, z czego 3 ha stanowią malownicze stawy potorfowiskowe.

Powiaty partnerskie

Powiat Bolesławiecki posiada dwa niemieckie powiaty partnerskie: Landkreis Bautzen (ze stolicą w Budziszynie) i Rhein-Sieg (ze stolicą w Siegburgu).

Zobacz też

• Reemigranci z Jugosławii
• Bory Dolnośląskie
• Armadebrunn
• Koberbrunn

Przypisy