Powiat dąbrowski (województwo białostockie)

Powiat dąbrowski
powiat
1956–1975
Państwo

 PRL

Województwo

białostockie

Data powstania

1956

Data likwidacji

1975

Siedziba

Dąbrowa Białostocka

Powierzchnia

829[1] km²

Populacja (1973)
• liczba ludności


35 300[1]

• gęstość

43 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny (1973)
Liczba gmin miejskich

1

Liczba gmin wiejskich

4

brak współrzędnych
Portal Polska
Centrum Dąbrowy Białostockiej
Stary ratusz w Lipsku

Powiat dąbrowski – powiat istniejący w latach 1956–1975 w woj. białostockim. Obejmował on tereny obecnych powiatów sokólskiego (gminy Dąbrowa Białostocka i Nowy Dwór) i augustowskiego (gmina Lipsk i częściowo Sztabin) w woj. podlaskim. Jego ośrodkiem administracyjnym była Dąbrowa Białostocka.

Powiat dąbrowski został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie białostockim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat dąbrowski złożyło się 19 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów w tymże województwie[2][3]:

Na uwagę zasługuje fakt, iż w momencie utworzenia powiat nie obejmował miast; Dąbrowa, stolica powiatu, utraciła prawa miejskie z dniem 1 stycznia 1951 roku[4] i odzyskała je dopiero 1 stycznia 1965 roku[5]; Nowy Dwór utracił je w 1934 roku a Lipsk w 1870 roku (odzyskał je w 1983 roku).

1 lipca 1956 roku z powiatu dąbrowskiego wyłączono gromadę Jastrzębna i włączono ją z powrotem do powiatu augustowskiego[6]. 31 grudnia 1961 roku do powiatu dąbrowskiego przyłączono z powiatu sokólskiego gromady Chodorówka Nowa (1954-71), Suchowola (1954-72) i Wólka (1954-72)[7].

1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla, a w ich miejsce reaktywowano gminy[8]. Powiat dąbrowski podzielono na 1 miasto i 4 gminy[1][9]:

Powiat dąbrowski przetrwał do 31 maja 1975 roku. Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku główna część terytorium zniesionego powiatu dąbrowskiego weszła w skład nowego (mniejszego) województwa białostockiego; jedynie gminę Lipsk przyłączono do nowego województwa suwalskiego[10].

1 października 1983 roku prawa miejskie odzyskał Lipsk[11] i stał się odrębną jednostką administracyjną obok gminy wiejskiej Lipsk. 1 lipca 1986 roku do gminy Lipsk przyłączono część obszaru wsi Krasne z gminy Sztabin, stanowiącą enklawę śródleśną o powierzchni 653,39 ha[12]. 1 stycznia 1992 roku jednoimienne miasta i gminy wiejskie Dąbrowa Białostocka i Lipsk połączono we wspólne gminy miejsko-wiejskie[13]. 1 stycznia 1997 prawa miejskie odzyskała także Suchowola, co sprawiło że gminę wiejską Suchowola przekształcono w gminę miejsko-wiejską[14].

Powiatu dąbrowskiego nie przywrócono wraz z reformą administracyjną w 1999 roku, a jego dawny obszar wszedł w skład powiatu sokólskiego, z wyjątkiem gminy Lipsk włączonej do powiatu augustowskiego[15].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 667.
  2. ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 290.
  3. ↑ Informator o zasobie wydanym przez Archiwum Państwowe w Białymstoku. bialystok.ap.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-10)]. podaje również istnienie gromady Czerwonka (1954-60) jako części składowej powiatu dąbrowskiego, której Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 290 nie uwzględnia. Archiwum pomija też gminy pow. augustowskiego, włączone do powiatu dąbrowskiego wraz z jego utworzeniem (poza zakresem zasobu).
  4. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 51, poz. 472.
  5. ↑ Dz.U. z 1964 r. nr 42, poz. 286.
  6. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 23, poz. 106.
  7. ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 51, poz. 284.
  8. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
  9. ↑ Informacja potwierdzona 8 lipca 2008 przez Urząd Miejski w Dąbrowie Białostockiej.
  10. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
  11. ↑ Dz.U. z 1983 r. nr 51, poz. 229.
  12. ↑ M.P. z 1986 r. nr 14, poz. 98.
  13. ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397.
  14. ↑ Dz.U. z 1996 r. nr 155, poz. 760.
  15. ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
Powiat dąbrowski (1956–1975)
Przynależność wojewódzka
Gminy miejskie
Gromady
(1956–72)
Gminy wiejskie
(1973–75)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Lipsk stary ratusz.jpg
Budynek starego ratusza / old town hall building
Dabrowa Bialostocka ulica 1.jpg
Autor: Polimerek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ten plik powstał przy wsparciu finansowym Wikimedia Polska, w ramach realizacji Uchwały Zarządu nr UZ 2009-23. (Zgłoś swój projekt!)