Powiat międzyrzecki
powiat | |||||||
![]() | |||||||
| |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
TERC | 0803 | ||||||
Siedziba | |||||||
Starosta | Agnieszka Olender | ||||||
Powierzchnia (2017[1]) | 1387,61 km² | ||||||
Populacja (31.12.2020) • liczba ludności |
| ||||||
• gęstość | 41,5 os./km² | ||||||
Urbanizacja | 52,29% | ||||||
Nr kierunkowy | 95 | ||||||
Tablice rejestracyjne | FMI | ||||||
Adres urzędu: ul. Przemysłowa 266–300 Międzyrzecz | |||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa![]() | |||||||
Strona internetowa | |||||||
Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
Portal ![]() |
Powiat międzyrzecki – powiat w Polsce (województwo lubuskie), utworzony 10 sierpnia 1998 w ramach reformy administracyjnej i formalnie funkcjonujący od 1 stycznia 1999. Jego siedzibą jest miasto Międzyrzecz.
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Międzyrzecz, Skwierzyna, Trzciel
- gminy wiejskie: Bledzew, Przytoczna, Pszczew
- miasta: Międzyrzecz, Skwierzyna, Trzciel
Gminy powiatu
Nazwa | Typ | Pow. (km²) | Populacja (2017) | Siedziba |
Gmina Międzyrzecz | miejsko-wiejska | 315,32 | 25 101 | Międzyrzecz |
Gmina Skwierzyna | miejsko-wiejska | 284,81 | 12 303 | Skwierzyna |
Gmina Trzciel | miejsko-wiejska | 177,51 | 6545 | Trzciel |
Gmina Bledzew | wiejska | 247,48 | 4440 | Bledzew |
Gmina Przytoczna | wiejska | 184,82 | 5708 | Przytoczna |
Gmina Pszczew | wiejska | 177,67 | 4300 | Pszczew |
Położenie i warunki geograficzne
Powiat międzyrzecki położony jest w następujących regionach fizycznogeograficznych: Kotlina Gorzowska, Bruzda Zbąszyńska, Pojezierze Łagowskie i Pojezierze Poznańskie, pomiędzy dorzeczami Warty i Obry.
Lesistość wynosi 53%. W powiecie zlokalizowane są: Pszczewski Park Krajobrazowy (w gminie Pszczew) i Puszcza Notecka (w gminie Skwierzyna).
Ważniejsze bogactwa mineralne: żwir, kreda, iły, ropa naftowa i gaz ziemny (przy granicy z powiatem międzychodzkim).
Główną atrakcją turystyczną powiatu jest Międzyrzecki Rejon Umocniony.
Struktura powierzchni
- Użytki rolne: 37%
- Użytki leśne: 53%
Powiat stanowi 9,92% powierzchni województwa lubuskiego.
Demografia
Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2016[3]):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 58 397 | 100 | 29 573 | 50,64 | 28 824 | 49,36 |
Miasto | 30 535 | 52,29 | 15 738 | 26,95 | 14 797 | 25,34 |
Wieś | 27 862 | 47,71 | 13 835 | 23,69 | 14 027 | 24,02 |
Źródło[4].
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[5] powiat zamieszkiwało 57 565 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 57 374 osoby[6].
Historia


Historycznie ziemie powiatu międzyrzeckiego należały do Wielkopolski co znajduje potwierdzenie w dokumentach zebranych w Kodeksie dyplomatycznym.
- 29 stycznia 1230 – pierwsza wzmianka o kasztelanii międzyrzeckiej (pierwowzorze powiatu), z Teodorykiem jako kasztelanem;
- koniec XIII w. – kasztelania międzyrzecka należy do Wielkopolski;
- początek XIV w. – po reformie administracyjnej państwa, dokonanej przez Wacława II, wprowadzony został urząd starosty (z czasem starostwa przejęły funkcje kasztelanii, a urząd kasztelana stał się wyłącznie godnością honorową). Od tego czasu funkcjonowało więc starostwo międzyrzeckie;
- 2 listopada 1791 – utworzenie ustawą Sejmu Czteroletniego powiatu międzyrzeckiego, jako jednostki administracyjnej kraju, sięgającego Skwierzyny (na północy), Zbąszynia (na południu), Paradyża (na zachodzie) i Sierakowa (na wschodzie), z centralnie położonym Międzyrzeczem jako siedzibą starosty;
- Ustawa nigdy nie weszła w życie, bowiem reformę administracyjną Polski przerwały rozbiory.
- 1793 – powiat międzyrzecki jednym z 17 powiatów Wielkopolski w granicach Prus (Prusy Południowe)[7];
- 1 stycznia 1818 – powiat międzyrzecki (Powiat Międzyrzecz) w granicach Prus (Rejencja poznańska w Prowincji Poznańskiej);
- 10 stycznia 1920 – po uzgodnieniach traktatu wersalskiego, wschodnia część powiatu wraz z miastem Zbąszyń (niem. Bentschen) została przyłączona do Polski;
- 1 lipca 1922 – powiat międzyrzecki (Powiat Międzyrzecz) w granicach Prus (Rejencja pilska w prowincji Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska);
- 1 października 1938 – powiat międzyrzecki (Powiat Międzyrzecz) w granicach Prus (Rejencja frankfurcka w Prowincji Brandenburgia);
- 15 marca 1945 – powiat międzyrzecki (11 gmin, w tym 5 miast) ponownie w granicach Polski (okręg Pomorze Zachodnie), z Lucjanem Brudło jako starostą;
- 7 lipca 1945 – powiat międzyrzecki w granicach województwa poznańskiego;
- 30 października 1946 – zmniejszono liczbę gmin powiatu do 7, w tym 3 miast, starostą międzyrzeckim zostaje Bolesław Arlyth-Karaśkiewicz;
- 1950 – powiat międzyrzecki w granicach województwa zielonogórskiego;
- 1 stycznia 1962 – powierzchnia powiatu międzyrzeckiego zostaje powiększona o 1/3 (w sumie do 1157 km²) na skutek przyłączenia do niego części powiatu skwierzyńskiego (zlikwidowanego w dniu 31 grudnia 1961);
- 31 lipca 1975 – likwidacja powiatów w Polsce (w tym powiatu międzyrzeckiego);
- 10 sierpnia 1998 – formalne utworzenie powiatu międzyrzeckiego, jako jednostki administracyjnej kraju II stopnia;
- 11 października 1998 – pierwsze wybory samorządowe do rady powiatu międzyrzeckiego - starostą międzyrzeckim zostaje Kazimierz Puchan (SLD);
- 1 stycznia 1999 – wejście w życie nowego, trójstopniowego podziału administracyjnego Polski;
- 2 maja 2000 – pierwszy dzień faktycznego wydawania przez Wydział Komunikacji Starostwa Powiatowego w Międzyrzeczu nowych tablic rejestracyjnych (formalnie od 1 maja 2000) w kolorach biało-czarnych z symbolem literowym powiatu międzyrzeckiego - FMI;
- 27 października 2002 – drugie wybory samorządowe do rady powiatu międzyrzeckiego - starostą międzyrzeckim ponownie zostaje Kazimierz Puchan (SLD);
- 12 listopada 2006 – trzecie wybory samorządowe do rady powiatu międzyrzeckiego - starostą międzyrzeckim zostaje Grzegorz Gabryelski (PSL), który będzie tę funkcję sprawował przez trzy kadencje z rzędu;
- 21 października 2018 – szóste wybory samorządowe do rady powiatu międzyrzeckiego - starostą międzyrzeckim zostajeAgnieszka Olender[8]
Zestawienie starostów po 1999
Imię i nazwisko | Lata pełnienia funkcji |
Kazimierz Puchan | 1999–2006 |
Grzegorz Gabryelski | 2006–2018 |
Agnieszka Olender | 2018– |
Komunikacja
- Linia kolejowa nr 367 relacji Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski (ruch pasażerski i towarowy, ruch pasażerski obsługiwany przez autobusy szynowe);
Ważniejsze publiczne drogi kołowe:
Na terenie powiatu międzyrzeckiego istnieje ogółem 397,265 km dróg powiatowych, z czego: 22,295 km stanowią ulice w granicach administracyjnych wszystkich trzech miast (Międzyrzecz, Skwierzyny, Trzciela), a 374,970 km – drogi zamiejskie[9]. Do głównych dróg powiatowych należą:
- DP 1213F relacji Międzyrzecz – Lutol Suchy – Chociszewo – granica powiatu (Rogoziniec)
- DP 1268F relacji gr. powiatu (Boryszyn) – Wysoka – Kaława – Łagowiec – Lutol Suchy
- DP 1295F relacji gr. powiatu (Osiecko) – Sokola Dąbrowa – Bledzew – Zemsko – Skwierzyna
- DP 1319F relacji Ociosna – Stary Dworek – Zemsko – Popowo
- DP 1322F relacji Skwierzyna – Krasne Dłusko – gr. woj. (Muchocin)
- DP 1326F relacji Chełmicko – Rokitno – Kalsko – Międzyrzecz
- DP 1328F relacji DW 137 – Żółwin – Kuligowo – Stołuń – Pszczew
- DP 1331F relacji Pszczew – Rybojady – Trzciel
- DP 1332F relacji DW 137 (Bobowicko) – Policko – Pszczew – Nowe Gorzycko
- DP 1341F relacji Sokola Dąbrowa – Goruńsko – Kursko – Pieski
Sąsiednie powiaty
- powiat gorzowski
- powiat świebodziński
- powiat sulęciński
- powiat strzelecko-drezdenecki
- powiat międzychodzki (wielkopolskie)
- powiat nowotomyski (wielkopolskie)
Zobacz też
- Powiat Meseritz (niem. Landkreis Meseritz, do 1938 Kreis Meseritz)
- Powiat skwierzyński
Przypisy
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r.. Główny Urząd Statystyczny, 2017-07-19. [dostęp 2017-07-27].
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
- ↑ Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2016 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. [dostęp 2017-07-27].
- ↑ Powiat międzyrzecki w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
- ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
- ↑ Historisch statistisch topographische Beschreibung von Südpreußen, 1798
- ↑ Agnieszka Olender. [dostęp 2020-11-02]. (pol.).
- ↑ Wykaz dróg powiatowych na terenie powiatu międzyrzeckiego. Zarząd Dróg Powiatowych w Międzyrzecz. [dostęp 2018-02-02].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Położenie województw poznańskiego i kaliskiego I Rzeczypospolitej na tle współczesnego podziału administracyjnego
Autor:
Mapa powiatu międzyrzeckiego, Polska
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców powiatu międzyrzeckiego, 2014
Historyczna mapa Wielkopolski w epoce piastowskiej wykonana przez Dr. T. Szulca i zamieszczona w 4. tomie Kodeksu dyplomatycznego Wielkopolski
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Położenie powiatu międzyrzeckiego na mapie województwa lubuskiego
Autor: Ryszard Denenfeld (thanx Diku!), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Elektrownia w Bledzewie.