Powiat piltyński

Powiat piltyński

Kreis Pilten

1585–1795
Konstytucja	Ordinatio Regiminis & Judiciorum in Districtu Piltensi Ducatus Curlandiae, & Semgaliae per Commissarois Sacrae Regiae Majestatis & Reipublicae constituta, & promulgata (1617)
Stolica	Hazenpot (miejsce sejmiku)
Status terytorium	autonomiczna część unii polsko-litewskiej
Powierzchnia  • całkowita	4558 km²
Waluta	talar, floren
przyłączenie Stift Pilten do unii polsko-litewskiej	cesja od Królestwa Danii i Norwegii (1585)
Wcielenie powiatu do guberni kurlandzkiej	Imperium Rosyjskie (1795)
Religia dominująca	luteranizm
(c) ​wikipedia user Athanasius Soter, CC-BY-SA-3.0
powiat piltyński jako pozostałość uposażenia biskupa kurlandzkiego (kolor pomarańczowy)

Powiat piltyński, inaczej też ziemia piltyńska (łac. Districtus Regii Piltensis, niem. Kreis Pilten) – autonomiczna część unii polsko-litewskiej, w latach 1685-1717 w unii z Księstwem Kurlandii i Semigalii^[1].

Geneza

Po śmierci Magnusa Inflanckiego posiadane przez niego ziemie, będące uprzednio uposażeniem biskupa kurlandzkiego, zostały przyłączone do unii polsko-litewskiej, jako powiat piltyński, na podstawie traktatu polsko-duńskiego, zawartego 10 kwietnia 1585 r. w Kronborgu^[2].

Starostwo piltyńskie

W efekcie postanowień traktatu kronborskiego z 1585 r. niegrodowe starostwo piltyńskie stanowiło zastaw związany z zapłatą na rzecz Danii za przekazanie powiatu piltyńskiego unii polsko-litewskiej. Od 1623 r. zastaw ten należał do rodziny Maydell(niem.), której członkom na tej podstawie przysługiwał tytuł starostów piltyńskich^[3].

Rozbiór

W wyniku III rozbioru w 1795 r. powiat piltyński wszedł w skład należącej do Rosji guberni kurlandzkiej.

Zobacz też

• Tomasz Paluszyński: Czy Rosja uczestniczyła w pierwszym rozbiorze Polski czyli co zaborcy zabrali Polsce w trzech rozbiorach? Nowe określenie obszarów rozbiorowych Polski w kontekście analizy przynależności i tożsamości państwowej Księstw Inflanckiego i Kurlandzkiego, prawnopaństwowego stosunku Polski i Litwy oraz podmiotowości przedrozbiorowej Rzeczpospolitej. Poznań: Wydawnictwo Rys, 2006, s. 57. ISBN 83-60517-08-8.[1]
• Piltyń i powiat piltyński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 145 .
• Hazenpot, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 42 .

Przypisy