Powiat słonimski (II Rzeczpospolita)

Powiat słonimski
powiat
Ilustracja
Siedziba starostwa w dawnym klasztorze Bernardynów w Słonimie
Państwo II Rzeczpospolita
Województwonowogródzkie
SiedzibaSłonim
Powierzchnia3069 km²
Populacja (1931)
• liczba ludności
126.500
• gęstość41 os./km²
Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
brak współrzędnych
Portal Polska

Powiat słonimski – powiat w województwie nowogródzkim II Rzeczypospolitej. Jego stolicą było miasto Słonim. W skład powiatu wchodziło 18 gmin i 2 miasta.

12 grudnia 1920 r. pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych z powiatu wyłączono gminy: Rożana, Kosów, Borki i Piaski do nowo utworzonego powiatu kosowskiego[1].

Wcześniej powiat guberni grodzieńskiej, dzisiaj jego terytorium odpowiada częściowo rejon słonimski na Białorusi.

Demografia

Według spisu ludności w grudniu 1919 roku powiat słonimski okręgu brzeskiego ZCZW zamieszkiwało 127 737 osób. Na jego terytorium znajdowało się 767 miejscowości, z których 6 miało 1–5 tys. mieszkańców i 1 miała ponad 5 tys. mieszkańców. Był nią Słonim z 9719 mieszkańcami[2].

Według Alfonsa Krysińskiego i Wiktora Ormickiego, terytorium powiatu wchodziło w skład tzw. zwartego obszaru białoruskiego, to znaczy Białorusini stanowili na nim narodowość dominującą[3].

Według oficjalnych danych spisu powszechnego z 1931 roku "dominacja" ta była symboliczna: powiat zamieszkiwało 126 510 osób, z których zadeklarowało jako język ojczysty: białoruski – 62 434 (49%), a polski – 52 313 (41%)[4].

Oświata

W powiecie słonimskim okręgu brzeskiego ZCZW w roku szkolnym 1919/1920 działało 55 szkół powszechnych, 1 szkoła średnia i 1 kurs. Ogółem uczyło się w nich 3065 dzieci i pracowało 75 nauczycieli[5].

Gminy

  • Byteń[6]
  • Czemery
  • Dereczyn
  • Derewna
  • Dobromyśl[7]
  • Dworzec[8]
  • Kostrowicze
  • Kozłowszczyzna
  • Kuryłowicze
  • Maryjska
  • Miżewicze
  • Mołczadź[7]
  • Pacowszczyzna[9]
  • Rohotna
  • Stara Wieś
  • Szydłowicze
  • Zdzięcioł[8]
  • Żyrowice

Miasta

Starostowie

  • Marian Sieńkowski (1920-)[11]
  • Ignacy Korkozowicz p.o. (– 11 marca 1925)[12]
  • dr Jan Dorosz (1927[13][14])

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 45
  2. ↑ I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). s. 25.
  3. ↑ Marek Wierzbicki: Stosunki polsko-białoruskie przed wrześniem 1939. W: Marek Wierzbicki: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-białoruskie na ziemiach północno-wschodnich II RP pod okupacją sowiecką 1939–1941. Wyd. 2. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2007, s. 25–43, seria: Biblioteka historyczna Frondy. ISBN 978-83-88747-76-2.
  4. ↑ Drugi Powszechny Spis Ludności z dn. 9 XII 1931 r.: mieszkania i gospodarstwa domowe, ludność, stosunki zawodowe: województwo nowogródzkie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1936
  5. ↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). s. 243.
  6. ↑ 22 stycznia 1926 r. część gminy wyłączona z powiatu słonimskiego i przyłączona do powiatu baranowickiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
  7. ↑ a b 22 stycznia 1926 r. wyłączona z powiatu słonimskiego i przyłączona do powiatu baranowickiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
  8. ↑ a b 22 stycznia 1926 r. wyłączona z powiatu słonimskiego i przyłączona do powiatu nowogródzkiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
  9. ↑ Zniesiona 22 stycznia 1926 r. a jej tereny włączono do gminy Kozłowszczyzna, gminy Zdzięcioł w powiecie nowogródzkim i gminy Bielica w powiecie lidzkim (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
  10. ↑ 22 stycznia 1926 r. wyłączone z powiatu słonimskiego i przyłączone do powiatu nowogródzkiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
  11. ↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920. 
  12. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”, s. 43, Nr 1 z 1 kwietnia 1925. 
  13. ↑ Jagiellonian Digital Library - Dziennik Urzędowy Województwa Nowogródzkiego. 1927, nr 4, jbc.bj.uj.edu.pl [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  14. ↑ http://pbc.biaman.pl/Content/34842/Zycie_Nowogrodzkie_13_1927.08.06.pdf

Bibliografia

  • Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
  • Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.
Powiat słonimski (do 1939)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1919–39)
Gminy wiejskie (1919–39)
Województwo nowogródzkie (II Rzeczpospolita)
Powiaty ziemskie

herb województwa nowogródzkiego

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
POL powiat słonimski map.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Położenie powiatu słonimskiego na mapie województwa nowogródzkiego
POL województwo nowogródzkie II RP COA.svg
Herb województwa nowogródzkiego II Rzeczypospolitej
Uwaga ta grafika jest wzorowana na projektowanym herbie województwa z 1928 r. Ostateczne projekty autorstwa Zygmunta Lorenca zostały opracowane w 1929 r. Jeśli masz do nich dostęp bardzo proszę o kontakt Poznaniak