Powiat sarneński
powiat | |||||
Państwo | II Rzeczpospolita | ||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | wołyńskie | ||||
Data powstania | 15 marca 1920 | ||||
Siedziba | Sarny | ||||
Powierzchnia | 5478 km² | ||||
Populacja (1931) • liczba ludności | 181,3 tys. | ||||
• gęstość | 33,1 os./km² | ||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa | |||||
Portal Polska |
Powiat sarneński - dawna jednostka samorządu terytorialnego II stopnia i podziału administracyjnego, utworzona 15 marca 1920 r. pod Zarządem Cywilnym Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego z dotychczasowych gmin powiatu rówieńskiego: Wysock, Dąbrowica, Lubikowicze, Niemowicze i Wiry oraz gmin powiatu owruckiego: Kisorycze, Olewsk i Jurowo[1]. 1 czerwca 1920 r. przekazany Rządowi Rzeczypospolitej Polskiej (w granicach należących dawniej do powiatu rówieńskiego)[2]. 12 grudnia 1920 r. do powiatu pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych przyłączono gminy: Bereźnica, Włodzimierzec, Horodziec, Rafałówka i Bielska Wola z powiatu łuckiego[3]. 19 lutego 1921 r. wszedł w skład nowo utworzonego województwa poleskiego II Rzeczypospolitej[4]. 16 grudnia 1930 r. został przyłączony do województwa wołyńskiego[5]. Jego siedzibą było miasto Sarny. W skład powiatu wchodziło 9 gmin wiejskich, 3 miejskie, 172 gromady wiejskie (sołectwa), 1 miasto i 5 miasteczek. 1 stycznia 1923 r. wyłączono gminę Wysock do nowo utworzonego powiatu stolińskiego[6].
Dane
Powiat sarneński zajmował północno-wschodnią część województwa wołyńskiego i graniczył: od zachodu z powiatami kowelskim i łuckim, od północy z województwem poleskim (powiaty piński i stoliński), od wschodu granica jego przebiegała wzdłuż granicy państwowej Polska-ZSRR, zaś od południa graniczył z powiatem kostopolskim.
Powierzchnia powiatu wynosiła 5.478 km2, a ludność 181,3 tys. osób (według spisu z 1931 r.), a więc dawała wskaźnik zamieszkania 33 osoby na 1 km2.
Według drugiego powszechnego spisu ludności z 1931 roku powiat liczył 181 284 mieszkańców, 28 192 było rzymskokatolickiego wyznania, 450 – unickiego, 132 241 – prawosławnego wyznania, 816 – augsburskiego, 65 – reformowanego, 57 – unijne ewangelickie, 762 osób podało wyznanie ewangelickie bez bliższego określenia, 2 478 – inne chrześcijańskie, 16 088 – mojżeszowe, 5 – inne niechrześcijańskie, 122 osób nie podało przynależności konfesyjnej[7].
Podział administracyjny
Gminy
- gmina Antonówka nad Horyniem (od 1928, wcześniej: gmina Horodziec[8][9])
- gmina Bielska Wola
- gmina Bereźnica (do 1928)[10]
- gmina Dąbrowica (miejska)
- gmina Dąbrowica
- gmina Horodziec (do 1928, następnie: gmina Antonówka nad Horyniem)[8]
- gmina Kisorycze
- gmina Klesów
- gmina Lubikowicze
- gmina Niemowicze
- gmina Rafałówka
- gmina Rokitno (miejska)
- gmina Sarny (miejska)
- gmina Włodzimierzec
- gmina Wysock (do 1922)[11]
Miasta
Starostowie
- Stanisław Rutkowski (1920-)[13]
Zobacz też
- podział administracyjny II Rzeczypospolitej
- województwo poleskie
- województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)
Przypisy
- ↑ Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 2, poz. 20
- ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 42, poz. 1058
- ↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 49
- ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 82, poz. 649
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
- ↑ Drugi Powszechny Spis Ludności z Dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i Gospodarstwa Domowe. Ludność. Stosunki /Zawodowe. Województwo Wołyńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938, s. 27.
- ↑ a b M.P. z 1929 r. nr 93, poz. 223
- ↑ "Polesie" (tygodnik), nr 16, 18 listopada 1928, s. 12
- ↑ Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452
- ↑ a b 1 stycznia 1923 r. wyłączono z powiatu sarneńskiego i przyłączono do powiatu stolińskiego Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
- ↑ zdegradowane (Dz. U. Z.C.Z.W. Nr 13 poz. 112)
- ↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Herb województwa wołyńskiego II Rzeczypospolitej
Herb województwa poleskiego II Rzeczypospolitej
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Położenie powiatu sarneńskiego na mapie województwa wołyńskiego