Powiat turecki

Powiat turecki
powiat
ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

TERC

3027

Siedziba

Turek

Starosta

Dariusz Kałużny

Powierzchnia

929,4 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


83 894[1]

• gęstość

90,3 os./km²

Urbanizacja

34,81%

Tablice rejestracyjne

PTU

Adres urzędu:
ul. Kaliska 59
62-700 Turek
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich

1

Liczba gmin miejsko-wiejskich

2

Liczba gmin wiejskich

6

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Portal Polska
Mapa powiatu

Powiat tureckipowiat w Polsce, we wschodniej części województwa wielkopolskiego, z siedzibą w Turku; przywrócony w wyniku reformy administracyjnej przeprowadzonej w 1999.

Powiat turecki powstał w 1867 w wyniku wydzielenia z wschodniej części powiatu kaliskiego w guberni kaliskiej Królestwa Polskiego[2].

Przez powiat turecki przebiega autostrada A2, droga krajowa nr 72 i droga krajowa nr 83.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[3] powiat zamieszkiwały 83 894 osoby. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 83 818 osób[4].

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

Obiekty zabytkowe

Według danych Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, na terenie powiatu tureckiego znajduje się 107 obiektów i zespołów zabytkowych, w tym 51 na terenie samego miasta Turku. Poza tym najwięcej wpisanych zabytków i ich zespołów posiada gmina Władysławów (13), zaś najmniej gmina Przykona (zaledwie 3). Przeważają obiekty sztuki sakralnej – kościoły, cmentarze – oraz zespoły dworskie. Warto jednak zauważyć, że w samym Turku aż 43 pozycje stanowią tzw. domy tkaczy z XIX wieku.

Położenie

Powiat turecki położony jest we wschodniej Wielkopolsce, w Kaliskiem, częściowo także w ziemi sieradzkiej[5]. Graniczy z powiatami: kolskim, konińskim, kaliskim oraz poddębickim i sieradzkim, administracyjnie należącymi do województwa łódzkiego. Głównym ośrodkiem administracyjnym i gospodarczym powiatu tureckiego jest miasto Turek. Przez Turek przechodzi węzeł komunikacyjny o znaczeniu wojewódzkim i międzywojewódzkim (droga krajowa nr 72, droga krajowa nr 83, droga wojewódzka nr 470).

Turystyka

Trasy piesze i rowerowe

Rzeki

Główną rzeką jest Warta, stanowiąca wschodnią granicę powiatu. Obszar położony na zachód od niej odwadniany jest przez zespół czterech cieków – jej lewobrzeżnych dopływów. Są nimi: Teleszyna, Kiełbaska, Topiec i Powa.

Bogactwa naturalne

Swoistą cechą powiatu tureckiego jest kopalnictwo odkrywkowe i dominujący w ogólnym bilansie wody udział wód podziemnych, drenowanych w toku eksploatacji górniczej.

Najważniejszym bogactwem naturalnym eksploatowanym na terenie powiatu jest węgiel brunatny. Udokumentowane i eksploatowane złoża występują na terenie gmin: Turek, Przykona i Brudzew. Węgiel wykorzystywany był jako surowiec energetyczny w miejscowej Elektrowni „Adamów”. Poza węglem występują dość powszechnie pospolite surowce mineralne jak: piaski, żwiry, gliny morenowe, iły. Surowce te stanowią bazę kruszywa naturalnego dla potrzeb budownictwa i drogownictwa.

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

 OgółemKobietyMężczyźni
 osób%osób%osób%
Ogółem83 68610042 83951,1940 84748,81
Miasto34 39841,1017 99921,5116 39919,60
Wieś49 28858,9024 84029,6824 44829,21

Liczba ludności w każdej z gmin (dane z 30 września 2008)[6]:

ogółem: 85 087
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu tureckiego w 2014 roku[7].


Piramida wieku powiat turecki.png

Gospodarka

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie tureckim obejmowała ok. 1,3 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 3,6% do aktywnych zawodowo[8].

Media

Na terenie powiatu wydawane są dwa tygodniki lokalne:

Zobacz też

Przypisy

  1. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. Leonard de Verdmon-Jacques, Stanisław Graeve: Przewodnik po Guberni Kaliskiej z kolorowaną szczegółową mapą miast, osad, wsi. Cz. 1: Dział informacyjno-statystyczny. Warszawa: Stanisław Graeve, 1912, s. 7.
  3. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
  4. GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
  5. Mariusz Kaszyński. Z przeszłości administracyjnej miejscowości Brudzew w powiecie tureckim. „Polonia Maior Orientalis. Studia z dziejów Wielkopolski wschodniej”. 8, s. 18, 2021-12-22. Piotr Gołdyn – redaktor naczelny. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. ISSN 2392-0106. [dostęp 2022-06-15]. Cytat: Wydaje się wielce prawdopodobne, iż od samego początku organizacji plemiennej pobliski Turek wraz ze Spicymierzem był związany zawsze z ziemią sieradzką i po powstaniu województwa i powiatu sieradzkiego wszedł w ich skład. Teorię o powiązaniu Turku z ziemią sieradzką potwierdził między innymi Jan Korytkowski. (pol.). 
  6. Informacje o stanie rejestru wyborców
  7. Powiat turecki w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  8. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r., stat.gov.pl [dostęp 2019-12-13] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie