Powiat upicki

Powiat upicki – powiat w województwie trockim w Wielkim Księstwie Litewskim. Został powołany w 1413. Zniesiony w wyniku III rozbioru Rzeczypospolitej (1795). Siedziba powiatu znajdowała się w Upicie, następnie od połowy XVI w., w Poniewieżu.

Powiat składał się z sześciu starostw: gulbińskiego[1], stęgwilskiego, szadowskiego, szymańskiego, wobolnickiego i żydejczańskiego.

Jednym z posłów powiatu upickiego był Władysław Wiktoryn Siciński, znany z tego, że jako pierwszy użył prawa liberum veto, zrywając sejm walny (1652).

W 1795–1801 obszar powiatu pokrywał się z ujezdem upickim. W 1801 przywrócony jako jeden z powiatów guberni wileńskiej. Jego obszar został włączony w 1843 do guberni kowieńskiej jako powiat poniewieski.

Starostowie

Powiat upicki w kulturze

W powieści historycznej Henryka Sienkiewicza Potop, jej główny bohater, Andrzej Kmicic uzyskał od króla Jana Kazimierza urząd starosty upickiego. Stąd w słuchowisku satyrycznym Andrzeja Waligórskiego Rycerze, będącym pasztetem z twórczości Sienkiewicza, pojawia się „panna upicka” w odniesieniu do Aleksandry Billewiczówny.

Przypisy

  1. Gulbin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 907., obecnie Gulbinėnai.

Bibliografia

  • Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. Red. Rachuba, Andrzej. T. 2: Województwo trockie: XIV-XVIII wiek. Oprac. Haratym, Andrzej; Lulewicz, Henryk; Romaniuk, Przemysław. Warszawa: Wyd. „DiG”, 2009. ISBN 83-7181-289-2.

Linki zewnętrzne