Powiat wołomiński

Powiat wołomiński

powiat
(c) Diabelko, CC-BY-SA-3.0
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
TERC	1434
Siedziba	Wołomin
Starosta	Adam Lubiak
Powierzchnia	955,37 km²
Populacja (31.12.2020) • liczba ludności	252 408[1]
• gęstość	260,9 os./km²
Urbanizacja	66,55%
Tablice rejestracyjne	WWL, WV
Adres urzędu: ul. Prądzyńskiego 3 05-200 Wołomin
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 4 Liczba gmin miejsko-wiejskich 3 Liczba gmin wiejskich 5
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Portal Polska

Mapa powiatu

Powiat wołomiński – powiat w Polsce leży w centralnej części województwa mazowieckiego, na północny wschód od Warszawy. Został utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Wołomin.

Powiat wołomiński jest najludniejszym powiatem ziemskim województwa mazowieckiego.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 249 299 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 251 276 osób^[3].

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Kobyłka, Marki, Ząbki, Zielonka
• gminy miejsko-wiejskie: Jadów, Radzymin, Tłuszcz, Wołomin
• gminy wiejskie: Dąbrówka, Klembów, Poświętne, Strachówka
• miasta: Kobyłka, Jadów, Marki, Radzymin, Tłuszcz, Wołomin, Ząbki, Zielonka

Historia

Powiat powstał 1 lipca 1952 roku, po przeniesieniu starostwa powiatowego z Radzymina do Wołomina^[4]. Obejmował dodatkowo miasto Rembertów, które 1 kwietnia 1957 roku zostało włączone do terytorium Warszawy (bez terenów po wschodniej stronie linii kolejowej nr 449, przyłączonych do Zielonki)^[5], oraz gminę Zabrodzie, która w 1999r. znalazła się w reaktywowanym powiecie wyszkowskim^[6].

W wyniku reformy administracji państwowej z 1975 roku wszystkie powiaty uległy likwidacji. Reaktywowano je dopiero z dniem 1 stycznia 1999 roku. Powiat powstał z gmin należących do 3 województw: warszawskiego, ostrołęckiego i siedleckiego.

Demografia

Stopa bezrobocia w powiecie wołomińskim w latach 2000–2010 na tle Polski^[7][8][9]

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2006):

• Piramida wieku mieszkańców powiatu wołomińskiego w 2014 roku^[10].

Zabytki architektury

• Dwór w Jadowie – Obecny zespół dworski zachowuje wygląd z czasów jego gruntownej przebudowy po 1860 roku przez rodzinę Kotarbińskich ówczesnych właścicieli majątku. Władali nim do 1945 roku, kiedy przejęto go na skarb państwa i zamieniono na gospodarstwo rybackie.

• Dwór „Zosia” w Czarnej został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku dla Tomasza de Tylii, podstolego ziemi warszawskiej. Jest to budowla parterowa, drewniana, o konstrukcji zrębowej. Nowi właściciele dokonali renowacji krajobrazowego parku założonego w pierwszej połowie XIX wieku.

• Dwór w Głuchach – w którym urodził się i przeżył lata dziecinne Cyprian Kamil Norwid. Jest drewnianą budowlą klasycystyczną. Na szczycie ganku od ogrodu rzeźba głowy Adama Mickiewicza dłuta Bolesława Jeziorańskiego. W 1964 roku stał się własnością Beaty Tyszkiewicz i Andrzeja Wajdy, którzy dwór odrestaurowali. Otaczający dwór park z połowy XIX wieku posiada wiele ciekawych okazów, wśród nich aleje wysadzane lipami, klonami i grabami oraz piękny okazały klon srebrzysty – pomnik przyrody.

• Dwór w Chrzęsnem – Zbudowany w 1635 roku dla w stylu renesansowym z pewnymi cechami barokowymi dla Stefana Grzybowskiego, kasztelana lubelskiego, starosty warszawskiego. Na piętrze stropy belkowe oraz rokokowe kominki z piaskowca z połowy XVIII wieku. Obok dworu budynek administracyjny, spichlerz oraz resztki parku.

• Pałac w Woli Rasztowskiej – Położony blisko szosy Radzymin – Jadów, otoczony resztkami parku krajobrazowego z pierwszej połowy XIX wieku. Został zbudowany około 1680 roku. Jest to budowla barokowa. Obecnie w pałacu znajduje się miejscowa szkoła podstawowa.

• Pałac w Markach to rezydencja rodziny Briggsów, właścicieli wielkiej fabryki przędzalniczej. Zbudowany w latach 1883–1890 według projektu Antoniego Beilla.

• Kościół pw. Świętej Trójcy w Kobyłce – zbudowany w roku 1742 w stylu późnego baroku przez architekta włoskiego Guido Antonio Longhiego z fundacji biskupa Marcina Załuskiego. Przekształcony i rozbudowany w 1763 roku dla jezuitów przez innego włoskiego architekta, Jakuba Fontanę. Posiada bogate wyposażenie rokokowe. W 1999 roku w niszach fasady kościoła od strony wschodniej odrestaurowano freski przedstawiające drogę krzyżową.

Ochrona przyrody

Na terenie powiatu wołomińskiego położone są w całości lub częściowo rezerwaty przyrody:

1. Bagno Jacka
2. Dębina
3. Grabicz
4. Horowe Bagno
5. Mosty Kalińskie
6. Śliże^[11]

Logo powiatu wołomińskiego

Nowe logo powiatu, którego autorem jest Jarosław Łossan, wybrane w lipcu 2008 r., składa się z:

• 12 zielonych czworokątów, które symbolizują 12 gmin powiatu wołomińskiego
• 11 żółtych czworokątów, symbolizujących obszary współpracy, takie jak np. turystyka, edukacja, kultura^[12].

Kolory użyte w logo oznaczają:

• zielony – urodzaj, zdrowie, wzrost, bogactwo
• żółty – szczęście, nadzieja, mądrość, energia
• szary – to kolor neutralny, stanowi kontrast dla każdej innej barwy.

Sąsiednie powiaty

• Warszawa (miasto na prawach powiatu)
• powiat legionowski
• powiat wyszkowski
• powiat węgrowski
• powiat miński

Zobacz też

• Powiat radzymiński

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Mapa ewidencyjna powiatu
• Starostwo Powiatu Wołomińskiego
• Dawny Powiat Wołomiński – historia terenów powiatu wołomińskiego