Powiat wyszkowski

Powiat wyszkowski
powiat
ilustracja
(c) Artur Gołębiewski, CC-BY-SA-3.0
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

TERC

1435

Siedziba

Wyszków

Starosta

Jerzy Żukowski

Powierzchnia

876,49 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


74 220[1]

• gęstość

84,7 os./km²

Urbanizacja

37,65%

Tablice rejestracyjne

WWY

Adres urzędu:
al. Róż 2
07-200 Wyszków
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu wyszkowskiego
Liczba gmin miejsko-wiejskich

1

Liczba gmin wiejskich

5

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Portal Polska
Mapa powiatu

Powiat wyszkowski – powiat w Polsce (w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Wyszków.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 74 220 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 74 283 osoby[3].

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

Historia

Powiat wyszkowski został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie warszawskim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat wyszkowski złożyły się 1 miasto i 23 gromady, które wyłączono z trzech ościennych powiatów w tymże województwie[4]:

1 stycznia 1957 roku do powiatu wyszkowskiego przyłączono gromadę Gwizdały z powiatu węgrowskiego[6].

Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat wyszkowski (który pod koniec składał się z zaledwie 12 gromad) podzielono na 1 miasto i 5 gmin[7]:

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu wyszkowskiego włączono do nowo utworzonego województwa ostrołęckiego[8]. Od 1990 roku istniał Urząd Rejonowy w Wyszkowie. 1 lutego 1991 roku miasto i gminę Wyszków połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską Wyszków[9].

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w województwie mazowieckim przywrócono powiat wyszkowski, składający się z 6 gmin, które odczuwały najsilniejsze związki z Wyszkowem – siedzibą powiatu. W porównaniu z obszarem z początku 1975 roku powiat wyszkowski został zwiększony o gminę Zabrodzie (dawniej w powiecie wołomińskim, a następnie także w województwie ostrołęckim)[10].

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

 OgółemKobietyMężczyźni
 osób%osób%osób%
Ogółem71 62610036 23050,5835 39649,42
Miasto26 98737,6813 97419,5113 01318,17
Wieś44 63962,3222 25631,0722 38331,25
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu wyszkowskiego w 2014 roku[11].


Piramida wieku powiat wyszkowski.png

Walory turystyczne

Krajobraz Niziny Mazowieckiej urozmaicony jest przez doliny rzek: Bugu, Narwi i Liwca oraz lasy Puszczy Białej i Kamienieckiej. W Długosiodle (przy kościele) stoi sześćsetletni dąb szypułkowy „Jan” o obwodzie 680 cm.

Do najstarszych zabytków należą: kościół parafialny z 1793 r. i obelisk Wazów z 1655 r. w Wyszkowie, kościół z 1758 r. (zabytek klasy 0) z drewnianą dzwonnicą z 1768 r. w Barcicach, kościół z 1833 r. w Brańszczyku, pałac z XVIII w. w Dębinkach, zespół dworski z XVIII w. we wsi Głuchy, w którym urodził się Cyprian Kamil Norwid, drewniany dom z poł. XVIII w. w Jasieńcu (pod nr 9), zespół pałacowy w Kręgach z I poł. XIX w., kościół z lat 1836–1866 i zespół pałacowy z 1872 r. w Niegowie, pałac z XVIII w. i plebania z 1838 r. w Popowie Kościelnym i kościół z 1880 r. w Porębie.

Sąsiednie powiaty

Przypisy

  1. Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
  3. GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
  4. Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282.
  5. Od 1961 część Wyszkowa.
  6. Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 28.
  7. Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.
  8. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
  9. Dz.U. z 1991 r. nr 3, poz. 12.
  10. Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
  11. Powiat wyszkowski w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Pow. wyszkowski z napisami 240px.png
Autor: Rrudzik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapka powiatu wyszkowskiego z podziałem na gminy i opisem
Kregi-Countryside-2005.JPG
(c) Artur Gołębiewski, CC-BY-SA-3.0
Kręgi: łąki i starorzecze pozostałe po dawnej dolinie Bugu. Zdjęcie zrobione podczas wycieczki rowerowej w lato 2005. Przesłane za zgodą autora.
Powiat wyszkowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu wyszkowskiego, Polska
Mazowsze Wyszkowski.png
Autor: Hiuppo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Powiat wyszkowski
POL powiat wyszkowski flag.svg
Flaga powiatu wyszkowskiego
Piramida wieku powiat wyszkowski.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców powiatu wyszkowskiego, 2014