Powiatowa Komenda Uzupełnień Augustów w Sokółce

Powiatowa Komenda Uzupełnień Augustów w Sokółce
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1921
Rozformowanie1927
Dowódcy
Ostatnippłk Paweł Wierzbicki
Organizacja
DyslokacjaSokółka
PodległośćDOK III

Powiatowa Komenda Uzupełnień Augustów w Sokółce (PKU Augustów) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym jej okręgu[1].

Historia komendy

W 1921 roku na terenie Okręgu Korpusu Nr III została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Augutów z siedzibą w Sokółce. Okręg poborowy PKU Augustów obejmował powiat augustowski, który dotychczas wchodził w skład PKU 41 pp w Suwałkach i powiat sokólski wyłączony spod administracji PKU 42 pp w Białymstoku[2].

Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Augustów. W tym czasie komenda w dalszym ciągu pozostawała na obszarze podporządkowanym Dowództwu 2 Armii[3].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[1], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[4]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[5][6]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[7].

W kwietniu 1925 roku PKU Augustów nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr III i administrowała powiatami: augustowskim i sokólskim[4].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[5]. W skład PKU Augustów wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[5]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[8][9][10].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[11].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Augustów normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[12]

Z dniem 1 października 1927 roku PKU Augustów została zlikwidowana. Powiat sokólski został przydzielony PKU Grodno, natomiast powiat augustowski PKU Suwałki[13].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU, z uwzględnieniem najważniejszej zmiany organizacyjnej przeprowadzonej w 1926 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia funkcjiKolejne stanowisko (dalsze losy)
mjr piech. Marcin Lewandowskido VII 1923[14]Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK III
ppłk piech. Marian SteczkowskiVII[14] – IX 1923[15]Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK V
ppłk piech. Stanisław NiesiołowskiIX[16] – 30 X 1923[17]Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK VII
płk piech. Kazimierz LiberXII 1923[18] – II 1924[19]komendant PKU Przemyśl
płk rez. powoł. do sł. czyn. Władysław Artur Paweł MorawskiII 1924[19] – III 1925[20]komendant PKU Białystok
ppłk piech. Paweł WierzbickiIII 1925[21][22] – 30 IX 1927[23]stan spoczynku
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[24][25]
  • I referent
    • kpt. piech. Budzimił Żebrowski (1923 – II 1924[26] → I referent PKU Grodno)
    • kpt. san. Marian Stanisław Nowicki (II 1924[26] – II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent
  • oficer instrukcyjny – por. piech. Józef Cholewa (1923 – 1924)
  • oficer ewidencyjny na powiat augustowski
    • urzędnik wojskowy X rangi Bronisław Brodziński (do I 1924[30] → II referent)
    • urzędnik wojskowy XI rangi Tadeusz Sękowski (1923)
    • por. kanc. Władysław IV Ostrowski (od I 1924[30])
  • oficer ewidencyjny na powiat sokólski
    • por. kanc. Władysław IV Ostrowski (VII 1923[31] – I 1924 → OE Augustów)
    • urzędnik wojsk. X rangi Stanisław Witkowski (od III 1924[32])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1927[33]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta – kpt. san. Marian Stanisław Nowicki (II 1926 – X 1927[34] → referent w DOK III
  • kierownik II referatu poborowego – kpt. kanc. Kazimierz Bronisław Krieger (II 1926 – V 1927[35] → kierownik I referatu PKU Mołodeczno w Wilejce)
  • referent
    • por. kanc. Władysław Włodyga (II – III 1926[36] → referent PKU Wilno)
    • por. tab. Antoni Maciejowski (III 1926[36] – VII 1927[37] → kierownik II referatu PKU Wołkowysk)

Przypisy

  1. ↑ a b Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  2. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  3. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
  4. ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  5. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  6. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  7. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393-394.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  9. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  10. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  12. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  13. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 14 października 1927 roku, poz. 350.
  14. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 24 lipca 1923 roku, s. 483.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 545.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 60 z 18 września 1923 roku, s. 562.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 687.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 700.
  19. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 16 lutego 1924 roku, s. 70.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 20 marca 1925 roku, s. 159.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 20 marca 1925 roku, s. 158.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 24 września 1926 roku, s. 317, został zatwierdzony na stanowisku komendanta.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1459, 1554, 1566.
  25. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1327.
  26. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 7 lutego 1924 roku, s. 48.
  27. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 66 z 16 października 1923 roku, s. 710.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 754, tu podano, że został przydzielony z PKU Mołodeczno w Wilejce.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 lutego 1925 roku, s. 67.
  30. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 36.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 24 lipca 1923 roku, s. 483, z równoczesnym przeniesieniem z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 28 marca 1924 roku, s. 163.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 10.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 308.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 150.
  36. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku, s. 86.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 223.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).