Powiaty w Polsce od 1945
 | Ten artykuł został zgłoszony do weryfikacji statusu „Lista na Medal”. Weź udział w dyskusji na ten temat. |
Powiaty w Polsce od 1945 roku – poniższe tabele są graficzną prezentacją okresów istnienia i przynależności wojewódzkiej wszystkich powiatów (wyjątkowo rejonów) bądź ich części znajdujących się na obszarze Polski w latach 1945–1975 i ponownie od 1999 roku do dziś. Uwzględniają one także ewentualne zmiany przynależności wojewódzkiej. Artykuł uwzględnia także skrawki niepolskich powiatów, przyłączone w różnych okolicznościach do obszaru Polski, niekoniecznie stanowiące odrębne jednostki terytorialno-administracyjne w obrębie Polski (podano powiaty, do których skrawki te przyłączono).
Legenda
- Powiaty podzielono na dwie grupy (w dwóch tabelach) – powiaty ziemskie i powiaty miejskie (od 1999 r. miasta na prawach powiatu).
- Każda kolumna reprezentuje jeden rok funkcjonowania powiatu (podany w nagłówku).
- Dla ułatwienia orientacji, ciąg lat funkcjonowania jednostek przytoczono przy każdym powiecie. W przypadku kiedy powiat istniał już w 1945 roku, nie znaczy to, że powiat powołano w 1945 roku; ciąg istnienia powiatów przekraczający próg tabeli oznaczono strzałką (→) – lista powiatów funkcjonujących w okresie II Rzeczypospolitej dostępna jest w artykule Powiaty w Polsce 1919–1939.
- Dla uproszczenia, zabarwiono całą kolumnę nawet wtedy, gdy aktualny powiat powołano lub zniesiono w środku danego roku.
- Kiedy w środku roku nastąpiła zmiana przynależności wojewódzkiej, zabarwiona kolumna odnosi się zawsze do roku nowej przynależności administracyjnej. Jedynym wyjątkiem są zmiany wprowadzone w 1945 roku oraz zmiany, po których nowa przynależność utrzymała się mniej niż jeden rok, gdzie ze względów technicznych (brak poprzedzającej bądź zamykającej kolumny) przedstawiono to odwrotnie.
- Nazwy województw zmieniały się na przestrzeni lat. Aby móc porównać przynależność wojewódzką poszczególnych powiatów w różnych podziałach administracyjnych, kolory użyte w tabelach nie powiązano do nazw województw, lecz do miast wojewódzkich, pod które powiaty te podlegały. Dane o faktycznych nazwach województw i ich siedzibach można pobrać tu.
| Kolor | Miasto wojewódzkie | Kolor | Miasto wojewódzkie | Kolor | Miasto wojewódzkie | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Białystok | Brześć nad Bugiem | Bydgoszcz / Toruń | ||||||||
| Gdańsk | Katowice[1] | Kielce | ||||||||
| Koszalin | Kraków | Lublin | ||||||||
| Lwów | Łódź | Olsztyn | ||||||||
| Opole | Poznań | Rzeszów | ||||||||
| Szczecin | Warszawa | Wrocław | ||||||||
| Zielona Góra / Gorzów Wlkp. | Powiaty (w całości lub w części) z tzw. Ziem Odzyskanych w 1945 roku (wraz z Wolnym Miastem Gdańsk) | |||||||||
- Powiaty uszeregowane są według nazw obowiązujących w okresie ich istnienia. Nazwy powiatów utworzone po ewentualnych formalnych zmianach nazw powiatów, którym często wtórowały zmiany siedzib (od których nowe nazwy były wywodzone) znacznie się różnią od pierwotnych. W celu sprawniejszej nawigacji po artykule potraktowano je dlatego jako osobne hasła, natomiast ciąg prawny powiatów przed lub po zmianie nazwy zaznaczono odsyłaczem (→ lub ← zależnie od sytuacji chronologicznej). Jedynym wyjątkiem są występujące w różnych okresach oboczne warianty tej samej nazwy, które przytoczono obok nazwy głównej, np. powiat opolski (lubelski) i powiat opolsko-lubelski.
- Powiaty z tzw. Ziem Odzyskanych przedzielone w 1945 roku granicą państwową przytoczono jednokrotnie (jako powiat polski) jeśli: a) stolica powiatu znalazła się w granicach Polski (np. powiat gołdapski), b) nazwa powiatu została utworzona od tejże siedziby (np. powiat gryfiński) i c) przedzielona jednostka została zniesiona w kraju ościennym (np. powiat żarski). Powiaty przytoczono dwukrotnie – jako pierwotny oraz polski – jeśli: a) stolica powiatu pozostała poza granicami Polski z jednoczesnym utrzymaniem powiatu w Polsce (np. powiat iławecki) lub w przypadku kiedy stolica powiatu nie wchodziła w jego skład, stanowiąc oddzielny powiat grodzki (np. powiat gubiński), b) nazwa powiatu została zmieniona (np. powiat wschodniotorzymski/sulęciński) i/lub c) jednostka została utrzymana w kraju ościennym z równocześnie istniejącą jednoimienną jednostką w Polsce (np. powiat zgorzelecki)
- Fragmenty powiatów bez siedziby w obrębie Polski powojennej oznaczono symbolem (►) oraz przytoczono nazwę powiatu docelowego.
- Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej, ## – dwukrotną, a ### – trzykrotną. Oznaczenia te przytoczono zarówno przy nazwie powiatu (w wersji skupionej), jak i w prezentacji graficznej (w wersji rozbieżnej, bezpośrednio przed i po każdej zmianie przynależności)
- Kiedy zmiana przynależności wojewódzkiej nastąpiła w 1945 roku w przypadku powiatów z tzw. Ziem Odzyskanych, manewr ten przedstawiono kolorową kropką (o odpowiedniej barwie) na tle czarnym (reprezentującym Ziemie Odzyskane) i dodatkowo opisano przy nazwie powiatu.
- W czasie obowiązywania podziału administracyjnego 1975–1998 (od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998) powiaty były zlikwidowane. Dlatego okres ten, dla uproszczenia, zastąpiono w tabelach jedną wspólną kolumną.
- Dla niektórych powiatów miejskich brak jest źródeł weryfikujących ich datę utworzenia (do 1975), należy to uzupełnić w sekcji → Źródła.
Powiaty ziemskie 1945–2008
Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej
Powiaty miejskie 1945–2013
Informacje dotyczące istnienia powiatów w latach 1946, 1947, 1948 i 1949 pobrane głównie z Roczników Statystycznych GUS-u oraz z dodatkowych źródeł podanych w przypisach Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej
Zobacz też
- Powiat
- Lista powiatów w Polsce
- Powiaty w Polsce 1919–1939
- Powiaty i gminy o identycznych nazwach
- Dawne powiaty polskie
- Podział administracyjny Polski 1999 >
- Podział administracyjny Polski 1975–1998
- Podział administracyjny Polski 1957–1975
- Podział administracyjny Polski (1950–1957)
- Podział administracyjny Polski 1946–1950
- Podział administracyjny Polski (1944–1946)
Przypisy
- ↑ (1953-56 Stalinogród).
- ↑ nieszawski ←.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła środkowo-zachodnia część powiatu augustowskiego z woj. białostockiego. Gminy Balla Wielka, Łabno i – prawie cała – Wołłowiczowce (z siedzibą w Sopoćkiniach) oraz wschodnia część gminy Hołynka i dwa wschodnie skrawki gminy Lipsk (do 1936 należące do gminy Kurjanka) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Augustów – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody poznańskiego.
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadły południowe 2/3 powiatu frydlądzko-bartoszyckiego z tzw. Ziem Odzyskanych z siedzibą powiatu Bartoszycami po południowej, polskiej stronie granicy. Z polskiej części powiatu frydlądzko-bartoszyckiego utworzono powiat bartoszycki, który wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
- ↑ a b c d W 1945 roku Polsce przypadła południowa 1/4 powiatu gierdawskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z m.in. miejscowościami Asuny, Lipica i Skandawa. Siedziba powiatu – Gierdawy (obecnie Żeleznodorożnyj) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polską część powiatu gierdawskiego przyłączono do powiatów bartoszyckiego, kętrzyńskiego i węgorzewskiego w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946).
- ↑ frydlądzko-bartoszycki ←.
- ↑ a b c Do 17 VIII 1945 w woj. kieleckim.
- ↑ a b c d W 1945 roku Polsce przypadły północno-zachodnie skrawki powiatu brzeskiego z woj. poleskiego (fragmenty a) gminy Połowce – zniesionej przed 1933 rokiem i włączonej do gmin Wierzchowice i Wysokie Litewskie) – z m.in. miejscowościami Klukowicze, Litwinowicze, Siemichocze, Tymianka, Wólka Nurzecka, Wyczółki i Zubacze; b) gminy Wysokie Litewskie z m.in. miejscowościami Tokary i Wilanowo; c) gminy Wołczyn z miejscowością Koterka oraz d) gminy Miedna – niewielka eksklawa położona po lewej stronie od Bugu, na terenie gminy Zabłocie, niedaleko miejscowości Szostaki. Siedziba powiatu – Brześć nad Bugiem – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu brzeskiego została zintegrowana z powiatem bielskim w woj. białostockim (1945); utworzono z niej nową gminę Klukowicze, a część obszaru włączono do gminy Kleszczele) – od 1952 tereny te należą do powiatu siemiatyckiego; jedynie eksklawa gminy Miedna weszła w skład powiatu bialskiego w woj. lubelskim.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat białogrodzki.
- ↑ a b c d W 1945 roku Polsce przypadły zachodnie skrawki powiatu wołkowyskiego z woj. białostockiego – gmina Tarnopol (w całości), zachodnio-środkowa część gminy Jałówka oraz dwa niewielkie skrawki gminy Świsłocz. Siedziba powiatu – Wołkowysk – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu wołkowyskiego została zintegrowana z powiatami bielskim i białostockim w tymże województwie (1945); od 1954 część tych terenów należy do powiatu hajnowskiego.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu bielskiego z woj. białostockiego. Jedynie wschodnie części gmin Białowieża i Masiewo (głównie obszar Puszczy Białowieskiej) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Bielsk Podlaski – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ bialski (krakowski) / bielski (s. Bielsko) ← mimo tej samej nazwy przymiotnikowej, powiat bielski sprzed 1951 roku miał siedzibę w Bielsku, a od 1951 w Bielsku-Białej, odkąd zwiększył się jego obszar po dołączeniu znacznej części zniesionego powiatu bialskiego; ciągłość prawna pomiędzy powiatem bielskim sprzed 1951 i tym od 1951 roku została zachowana.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła południowa 1/3 powiatu świętomiejskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z m.in. miejscowościami Grzechotki, Lelkowo, Stara Pasłęka i Żelazna Góra. Siedziba powiatu – Świętomiejsce (lub Święta Siekierka, obecnie Mamonowo) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polską część powiatu świętomiejskiego przyłączono do powiatu braniewskiego w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat broniewski.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Do 17 VIII 1945 w woj. lwowskim.
- ↑ stopnicki ←.
- ↑ a b c d e f g h i j k Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody gdańskiego.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat królewiecko-chojnicki (od obocznych nazw Chojny: Królewiec (Königsberg) i Chojnica).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia (główna) część powiatu chojeńskigo (Landkreis Königsberg Nm.) z prowincji Brandenburgii; jedynie dwa oddzielne skrawki powiatu a) prawobrzeżny (od Odry), zachodni pas obszaru z m.in. miejscowościami Neulietzegöricke i Neulewin, oraz b) lewobrzeżne dzielnice Kostrzyna (Długie Przedmieście, Kuhbrücke i Kietz) pozostały w Niemczech. Siedziba powiatu – Chojna – znalazła się po polskiej stronie granicy. W 1946 z powiatu chojeńskiego wyłączono Kostrzyn i włączono go powiatu gorzowskiego.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu cieszyńskiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez dawnego powiatu czeskocieszyńskiego oraz włączonych 1 lutego 1939 roku fragmentów powiatów Czadca i frydeckiego), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku (obszary te weszły w skład Czechosłowacji).
- ↑ a b c Powiat frysztacki, będący w latach 1938–1939 częścią województwa śląskiego jako część Polski wymieniony jest w Dzienniku Ustaw RP po II wojnie światowej tylko raz (Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196), co może być spowodowane sporem o Zaolzie między Polską a Czechosłowacją i nieuregulowaną prawnie kwestią przebiegu granicy, brak innych źródeł potwierdzających przynależność całego powiatu lub jego części do Polski w 1945 roku. Siedziba powiatu – Frysztat – znalazła się ostatecznie po czechosłowackiej stronie granicy.
- ↑ a b Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku w rejonie polskiej miejscowości Jaworzynka i słowackiej miejscowości Skalité Polska odstąpiła Słowacji 304 m² obszaru powiatu cieszyńskiego, a Słowacja odstąpiła Polsce terytorium powiatu Czadca o takiej samej powierzchni (włączone do powiatu cieszyńskiego); zmiana była podyktowana prośbami mieszkańców (po roku 1953 powstała w regionie kilkakrotnie przecięta przez granicę droga, co powodowało wiele utrudnień w dostępie do działek po obu stronach; obecnie granica przebiega środkiem drogi).
- ↑ → 2005; ► cieszyński.
- ↑ a b Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody pomorskiego.
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadły dwa południowe skrawki powiatu darkiejmskiego z tzw. Ziem Odzyskanych (oddzielone od siebie wąskim pasmem powiatu węgorzewskiego) z m.in. miejscowościami Rogale, Pietrasze i Żabin. Siedziba powiatu – Darkiejmy (obecnie Oziorsk) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu darkiejmskiego została częściowo zintegrowana z powiatem węgorzewskim w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946) a częściowo z powiatem gołdapskim, który przyłączono do woj. białostockiego (1946).
- ↑ a b c d Do 17 VIII 1945 w woj. krakowskim.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu dobromilskiego z woj. lwowskiego z m.in. miejscowościami Bircza, Kalwaria Pacławska i Wojtkowa. Siedziba powiatu – Dobromil – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu dobromilskiego została zintegrowana z powiatem przemyskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat rychonecki.
- ↑ a b c Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody białostockiego.
- ↑ a b c Z Wolnego Miasta Gdańsk.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat lecki lub łuczański.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat głupczycki.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadły południowe 2/3 powiatu gołdapskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z siedzibą powiatu Gołdapią po południowej, polskiej stronie granicy. Z polskiej części powiatu gołdapskiego utworzono mniejszy powiat gołdapski, który przyłączono do woj. białostockiego (1946).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu gorlickiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez terenów nad rzeką Cygiełką, które weszły w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ W 1946 do powiatu gorzowskiego przyłączono Kostrzyn z powiatu chojeńskiego (bez jego lewobrzeżna dzielnic Długie Przedmieście, Kuhbrücke i Kietz, które pozostały w Niemczech).
- ↑ szczuczyński ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat grotkowski.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadły południowo-zachodnie skrawki powiatu grodzieńskiego z woj. białostockiego – miasto Krynki i zachodnie części gmin Krynki (połowa) i Hołynka (większa część) oraz skrawek gminy Brzostowica Wielka. Siedziba powiatu – Grodno – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu grodzieńskiego została zintegrowana z powiatem sokólskim w tymże województwie (1945).
- ↑ a b W ramach decyzji o korekcie granicy polsko-radzieckiej z 1947 roku, w maju 1948 roku do Polski przyłączono fragment rejonu grodzieńskiego z obwodu grodzieńskiego (m.in. miejscowości Nowodziel, Tołcze, Szymaki i Klimówka), który wszedł w skład powiatu sokólskiego (gminy Kuźnica) w woj. białostockiem.
- ↑ Do 1975 pod nazwą powiat grodziskomazowiecki.
- ↑ błoński ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat zagórzański (od Zagórze = Gryfice).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadły wschodnie 2/3 powiatu gryfińskiego z prowincji Pomorze bez miejscowości takich jak Gartz, Tantow, Pieńkuń i Casekow, które pozostały w Niemczech. Siedziba powiatu – Gryfino – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadło bardzo wąskie pasmo powiatu węgryujskiego (Landkreis Angermünde) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), stanowiące połowę obszaru pomiędzy Odrą właściwą a Kanałem Hohensaaten-Friedrichsthal na wysokości Widuchowej (obecnie obszar ten należy do Gatow, dzielnicy miasta Schwedt/Oder). Niemal cały powiat węgryujski pozostał w Niemczech. Polską część powiatu włączono do powiatu gryfińskiego w nowo utworzonym woj. szczecińskim.
- ↑ a b Po zatwierdzeniu granicy w 1945 roku Świnoujście straciło dostęp do wody pitnej, po czym przez sześć lat sprowadzano wodę zza granicy; sytuację zmieniła dopiero korekta granicy na wyspie Uznam w czerwcu 1951 roku, kiedy to włączono do Polski obszar o powierzchni około 76,5 ha wraz ze stacją uzdatniania wody, tworząc wysunięty w obszar niemiecki charakterystyczny cypel (w zamian Niemcom przyznano podobny obszar w okolicach Gryfina).
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła południowo-wschodnia część powiatu gubińskiego (niemieckiego) (Landkreis Guben) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych) z miejscowościami Biecz, Chlebowo, Czarnowice, Grabice, Markosice, Pole, Stargard Gubiński i Wałowice. W skład powiatu weszło także lewobrzeżne (od Odry) miasto Przybrzeg (Fürstenberg an der Oder) (od 1961 dzielnica miasta Eisenhüttenstadt), tworzące enklawę powiatu gubińskiego na terenie powiatu rzepińskiego (w Poznańskim Dzienniku Wojewódzkim z roku 1945, nr 12, poz. 88 wymienione jako polskie miasto Przybrzeg); ostatecznie miasto pozostało w Niemczech wraz z większą, zachodnią częścią powiatu gubińskiego (z m.in. miejscowością Neuzelle). Siedziba powiatu – Guben, która nie wchodziła w jego skład (stanowiła oddzielny powiat miejski) została przedzielona granicą państwową (patrz dalej → Guben w sekcji powiaty miejskie). Z polskiej części powiatu gubińskiego utworzono polski powiat gubiński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia część powiatu miejskiego Guben. Z części tej utworzono polskie miasto Gubin, które włączono do powiatu gubińskiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu gubińskiego); w Niemczech pozostały lewobrzeżne (od Odry) dzielnice powiatu, tworzące okrojone miasto Guben.
- ↑ gubiński (niemiecki) ←.
- ↑ a b c d W 1945 roku do przywróconego woj. lubelskiego przyłączono z woj. lwowskiego: 1) północno-zachodnie skrawki powiatu rawskiego, które włączono do powiatu tomaszowskiego: a) miasto Uhnów; b) gminy: Bełżec, Lubycza Królewska, Tarnoszyn i Wierzbica (przekształconą w gminę Uhnów); oraz c) gromady Hrebenne i Siedliska z gminy Siedliska; i 2) zachodnie powiatu sokalskiego, które włączono do powiatu hrubieszowskiego: a) miasto Bełz; b) gminy Bełz, Chorobrów, Krystynopol i Waręż (J. Feduszka: Zmiany przebiegu granicy, 2001; Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160).
- ↑ a b c d e f W wyniku umowy o zamianie granic z ZSRR w 1951 roku do Polski przyłączono rejon ustrzycki z obwodu drohobyckiego (z siedzibą Ustrzykami Dolnymi i wsiami Czarna, Lutowiska, Krościenko, Bandrów Narodowy, Bystre i Liskowate), z którego (oraz z fragmentów polskich powiatów leskiego i przemyskiego) utworzono polski powiat ustrzycki w woj. rzeszowskim. W zamian Polska odstąpiła ZSRR fragmenty powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego z woj. lubelskiego (m.in. miejscowości Bełz, Uhnów, Krystynopol, Waręż, Chorobrów, Zabuże i lewobrzeżną część Sokala – Żwirkę, wraz z linią kolejową Rawa Ruska–Krystynopol). Pierwotnie Polsce miała przypaść także miejscowość Niżankowice oraz linia kolejowa Przemyśl–Zagórz, w zamian za co ZSRR zażądał dopłaty w złocie. Wobec odmowy strony polskiej korekta dotyczyła tylko 480 km².
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła południowa połowa powiatu iławeckiego (pruskiego) z tzw. Ziem Odzyskanych. Siedziba powiatu – Iławka (lub Pruska Iława, obecnie Bagrationowsk) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Z polskiej części powiatu iławecki utworzono mniejszy powiat iławecki z siedzibą w Górowie Iławeckim, który wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
- ↑ iławecki (pruski) ←.
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu jaworowskiego z woj. lwowskiego (gmina Wielkie Oczy = 8 gromad i gmina Gnojnice – 4 gromady, którą przekształcono w gminę Młyny). Siedziba powiatu – Jaworów – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu jaworowskiego została zintegrowana z powiatami lubaczowskim (Wielkie Oczy) i powiatem jarosławskim (Młyny) w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat jaworowski.
- ↑ a b W 1958 roku dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski wieś Tkacze (obecnie Mýtiny – część Harrachova) i osadę Zieliniec, w zamian za południowy stok szczytu Kocierz koło Przełęczy Szklarskiej z powiatu Jilemnice (włączony do powiatu jeleniogórskiego w woj. wrocławskim). Protokół z 23 września 1955 roku, wytyczający granicę polsko-czechosłowacką, zawierał 85 poprawek, których bilans wykazywał nadwyżkę terenów po stronie czechosłowackiej, wynoszącą 370 hektarów. Republika Czeska zamierza rozliczyć się z Polską z tej nadwyżki, oddając Polsce fragmenty nadgranicznych terenów. W tym celu od 1995 roku działa wspólna czesko-polska komisja. Jednak dotychczas strona czeka wytypowała zaledwie 132 ha do przekazania Polsce, która może je zaakceptować w całości, w części lub je odrzucić.
- ↑ a b W 1958 roku dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski wieś Krasów (czes. Krasov, niem. Schubertskrosse) z powiatu nyskiego (do wojen śląskich wieś była częścią Widnawy) w zamian za wieś Skowronków (czes. Skřivankov) z Jesionik, którą włączono do gminy Głuchołazy w powiecie nyskim (woj. opolskie) jako przysiółek (w zamian Czechosłowacja poszerzyła swoje terytorium w pobliżu Jarnołtówka).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat kamieniogórski.
- ↑ a b c d e f Do 7 IV 1945 w woj. pomorskim.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat rastemborski.
- ↑ a b Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku na rzece Dunajec w rejonie polskich miejscowości Sromowce Niżne i Sromowce Wyżne oraz słowackich miejscowości Červený Kláštor i Spišská Stará Ves Polska odstąpiła Słowacji część bezimiennej wyspy o powierzchni 2289 m² z powiatu nowotarskiego a Słowacja odstąpiła Polsce część wyspy Nokiel o takiej samej powierzchni z powiatu Kieżmark (włączoną do powiatu nowotarskiego); zmiana była podyktowana brakiem możliwości osadzenia znaków granicznych w odpowiednich miejscach, ze względu na zmianę kształtu wyspy.
- ↑ → 2005; ► nowotarski.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat kluczborecki.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat kładzki.
- ↑ a b Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku w pobliżu wieży widokowej na Przełęczy Dukielskiej w rejonie polskiej miejscowości Barwinek i słowackiej miejscowości Vyšný Komárnik Polska odstąpiła Słowacji 376 m² terytorium z powiatu krośnieńskiego, a Słowacja odstąpiła Polsce terytorium o takiej samej powierzchni z powiatu Svidník (włączone do powiatu krośnieńskiego); zmiana była podyktowana brakiem możliwości przywrócenia do poprzedniego stanu wspólnej drogi granicznej (droga ta została wybudowana w 1958 roku w celu umożliwienia turystom słowackim zobaczenia miejsc walk – po korekcie granica przebiega środkiem drogi).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat lignicki.
- ↑ a b c d W 1945 roku Polsce przypadły zachodnie skrawki powiatu turczańskiego z woj. lwowskiego (do 1931 w woj. stanisławowskim): gmina Tarnawa Niżna oraz część gminy Sianki (z m.in. miejscowościami Beniowa i Sianki). Siedziba powiatu – Turka – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu turczańskiego została zintegrowana z powiatem leskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945); w 1952 tereny te weszły w skład powiatu ustrzyckiego (łącznie z trzema miejscowościami z powiatu turczańskiego sprzed 1945 – Bystre, Lipie i Michniowiec z dawnej gminy Łomna) – przyłączone do Polski z ZSRR w ramach umowy o zmianie granic).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu leskiego z woj. lwowskiego m.in. bez miejscowości (które weszły w skład ZSRR) przyłączonych później do Polski (1951) w wyniku umowy o zmianie granic z ZSRR (w tym Ustrzyk Dolnych), przywrócono także granicę południową sprzed listopada 1938 roku (bez tzw. źródłowiska Udawy), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat licbarski.
- ↑ a b W 1945 roku 4 zachodnie gromady powiatu rawskiego (z woj. lwowskiego) znalazły się w granicach Polski: Dziewięcierz (z gminy Potylicz), Radruż (z gminy Wróblaczyn), Werchrata i Prusie (z gminy Siedliska). Przyłączono je do powiatu lubaczowskiego w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat bukowiecko-lubiński.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadły dwa wschodnie prawobrzeżny (od Odry) skrawki powiatu lubuskiego (Landkreis Lebus) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych): a) południowo-wschodni, większy skrawek z miejscowościami Nowy Lubusz i Pławidło, oraz b) północno-wschodni skrawek, na południowy zachód od Boleszkowic. Główna część powiatu z miejscowościami takimi jak Seelow (siedziba starostwa), Lubusz, Fürstenwalde/Spree, Müllrose, Müncheberg i Buckow (Märkische Schweiz) pozostały w Niemczech. Polską część powiatu lubuskiego włączono do powiatu rzepińskiego, przyłączonego do woj. poznańskiego (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat lwowski.
- ↑ Do 17 VIII 1945 w woj. warszawskim.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat ławicki (od Ławiczka = Resko).
- ↑ a b W ramach decyzji o korekcie granicy polsko-radzieckiej z 1947 roku, w maju 1948 roku do Polski przyłączono rejon medycki z obwodu drohobyckiego (z siedzibą Medyką), który wszedł w skład powiatu przemyskiego w woj. rzeszowskim.
- ↑ Do 7 IV 1945 w woj. kieleckim.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu mościskiego z woj. lwowskiego – fragment gminy Małnów z Kalnikowem i zachodnim fragmentem Starzawy. Siedziba powiatu – Mościska – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu mościskiego została zintegrowana z powiatem przemyskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat ządzborski.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat niborski.
- ↑ → stalowowolski.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce w całości przypadł powiat notecki (Netzekreis) z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Trzciance; powiat przekształcono w polski powiat trzcianecki, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat nowogrodzki.
- ↑ lubawski ←.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu nowosądeckiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez przyłączonego wówczas fragmentu doliny Popradu koło Żegiestowa, który wszedł w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ a b c Na mocy umowy zawartej pomiędzy PRL a Czechosłowackją sporządzonej w Warszawie 21 marca 1975 roku (która weszła w życie 14 marca 1976 roku) dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski część terytorium powiatu nowosądeckiego (0,25 km²) w rejonie miejscowości Wojkowa, który włączono do powiatu bardiowskiego; Polska zyskała od Czechosłowacja część terytorium powiatu Poprad (0,25 km²) w rejonie miejscowości Łysa nad Dunajcem, który włączono do powiatu nowotarskiego (woj. krakowskie); zamiana terytoriów była powiązana z budową i eksploatacją zapory na Dunajcu; ustawę o zamiaie terytoriów ustalono na podstawie podziału administracyjnego sprzed czerwca 1975 roku, jednak została ona została wyegzekwowana w terenie dopiero 1976 roku, a więc już po zniesieniu powiatów.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu nowotarskiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez Jaworzyny Tatrzańskiej i Leśnicy, Głodówki, Suchej Góry i skrawków terenów leśnych między Lipnicą Wielką a Bobrowem i Rabczą, które weszły w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat niski (od Nissa=Nysa).
- ↑ W 1945 w woj. gdańskim.
- ↑ Do 1975 pod nazwą powiat opolsko-lubelski.
- ↑ Określany w wykazach jako powiat grodzki.
- ↑ trzcianecki ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat jańsborski.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat prądnicki (od Prądnik=Prudnik).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu przemyskiego z woj. lwowskiego bez miejscowości (które weszły w skład ZSRR) takich jak Medyka (przyłączona ponownie do Polski w 1948 roku) i Niżankowice. Siedziba powiatu – Przemyśl – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ Od 1999 jako powiat ropczycko-sędziszowski.
- ↑ Inna używana nazwa: powiat rothenburski lub Landkreis Rothenburg (Oberlausitz).
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadły dwie prawobrzeżne sekcje (od Nysy Łużyckiej) powiatu rózborskiego (Landkreis Rothenburg (Oberlausitz)) z prowincji Śląsk (z tzw. Ziem Odzyskanych): a) północno-wschodnia (z m.in. Łęknicą i Przewozem), którą włączono do powiatu żarskiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu żarskiego); b) wschodnia (z m.in. Lipną, Dobrzyniem, Buczem i Sobolicami), którą włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego); oba docelowe powiaty przyłączono do woj. wrocławskiego (1946); w Niemczech pozostała większa lewobrzeżna część powiatu, z m.in. siedzibą Białą Wodą oraz miastami Niską i Rózborkiem.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat rypiński (od Rypin = Rzepin).
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia prawobrzeżna (od Odry) część powiatu miejskiego Frankfurt nad Odrą. Z części tej utworzono polskie miasto Słubice, które włączono do powiatu rzepińskiego (z tzw. Ziem Odzyskanych).
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadł powiat zachodniotorzymski (Landkreis Weststernberg) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Rzepinie; powiat przekształcono w polski powiat rzepiński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946); jedynie niewielki prawobrzeżny (od Odry) fragment powiatu naprzeciw Górzycy pozostał w Niemczech.
- ↑ zachodniotorzymski←.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu sokólskiego z woj. białostockiego. Jedynie wschodnie części gmin Nowy Dwór, Kuźnica i Odelsk (z Odelskiem) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Sokółka – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat starogrodzki.
- ↑ Od 1999 jako powiat strzelecko-drezdenecki.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat wielkostrzelecki.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat cylichowsko-świebodziński lub powiat sulichowsko-świebodziński.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce w całości przypadł powiat wschodniotorzymski (Landkreis Oststernberg) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Sulęcinie; powiat przekształcono w polski powiat sulęciński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat cielęciński.
- ↑ wschodniotorzymski ←.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu suwalskiego z woj. białostockiego. Jedynie południowo-wschodnia część gminy Giby (należąca do 1924 do powiatu sejneńskiego) weszła w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Suwałki – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ a b Granica z NRD ustanowiona na konferencji poczdamskiej miała w wielu miejscach absurdalny przebieg, dlatego jeszcze w 1945 roku dokonano szeregu korekt dotyczących powiatów wkryujskiego (NRD) i powiat szczecińskiego (PRL); pierwotnie miejscowości Rieth i Altwarp miały być polskie – przeszły one na rzecz strony niemieckiej w zamian za wsie Stolec i Buk. Polsce przyznano także w całości miejscowości Bobolin, Barnisław, Rosówek, Pargowo oraz drogę Stobno–Kołbaskowo.
- ↑ a b W 1949 roku dokonano korekty granicy państwowej PRL i NRD, a zarazem powiatów wkryujskiego (NRD) i szczecińskiego (PRL); regulację granicy wykonano na wysokości skrzyżowania i drogi Linki – Neu Lienken – Buk.
- ↑ a b c Powiat wielecki istniał w latach 1945–1946; utworzono go na przypadłych Polsce terenach dawnego niemieckiego powiatu wkryujskiego. Z powodu istnienia Enklawy Polickiej nie obejmował jego wschodniej części, a stolica została ulokowana w Nowym Warpnie. Objęty został przez administrację polską, podobnie jak obwód woliński, 4 października 1945 roku. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku na terenach dawnych powiatów rędowskiego i wkryujskiego utworzono powiat szczeciński, który wszedł w skład nowego woj. szczecińskiego.
- ↑ a b wkryujski ←.
- ↑ → 2005; ► krośnieński.
- ↑ sulechowsko-świebodziński ←.
- ↑ Oboczna nazwa powiatu: powiat trzciański.
- ↑ notecki ←.
- ↑ Od 1999 jako powiat bieszczadzki, a po odłączeniu się powiatu leskiego w 2002, również o granicach z lat 1952–1972.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia połowa powiatu uznamsko-wolińskiego z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych) (wyspa Wolin i wschodni kraniec wyspy Uznam z siedzibą powiatu Świnoujściem). Miejscowości takie jak Wołogoszcz, Uznam, Kujawice (Pianoujście) i Ahlbeck pozostały w Niemczech. Z polskiej części powiatu uznamsko-wolińskiego utworzono powiat woliński z siedzibą w Świnoujściu, w nowo utworzonym woj. szczecińskim (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat uzdamsko-wołyński.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadł niemal cały obszar powiatu węgorzewskiego z tzw. Ziem Odzyskanych; jedynie mały fragment powiatu na wschód od Dąbrówki znalazł się po północnej stronie granicy w ZSRR. Powiat wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat węgoborski.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia połowa powiatu wkryujskiego (Landkreis Ueckermünde) z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych) z m.in. miejscowościami Nowe Warpno i Trzebież. Siedziba powiatu – Wkryujście (lub Wkra, obecnie Ueckermünde) oraz miejscowości takie jak Pozdawilk, Łęknica, Turzegłowy, Ferdinandshof i Eggesin pozostały w Niemczech. Z polskiej części powiatu wkryujskiego utworzono powiat wielecki, który w 1946 roku wszedł w skład powiatu szczecińskiego w nowo utworzonym woj. szczecińskim.
- ↑ → 1945; → wielecki /
- ↑ uznamsko-woliński ←.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła północno-wschodnia część powiatu zgorzeleckiego (niemieckiego) (Landkreis Görlitz) z prowincji Śląsk (z tzw. Ziem Odzyskanych) z m.in. miejscowościami Pieńsk, Ruszów i Węgliniec. Mniejsza południowo-zachodnia część powiatu zgorzeleckiego (z m.in. miejscowoścami Reichenbach/O.L. i Nickrisch (Hagenwerder)) pozostała w Niemczech. Siedziba powiatu – Görlitz, która nie wchodziła w jego skład (stanowiła oddzielny powiat miejski) została przedzielona granicą państwową (patrz dalej → Görlitz w sekcji powiaty miejskie). Z polskiej części powiatu zgorzeleckiego utworzono polski powiat zgorzelecki, który wszedł w skład woj. wrocławskiego (1946).
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia część powiatu miejskiego Görlitz. Z części tej utworzono polskie miasto Zgorzelec, które włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego); w Niemczech pozostała większa lewobrzeżna (od Odry) część powiatu, tworząca okrojone miasto Görlitz.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat zgorzelicki.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła z tzw. Ziem Odzyskanych wschodnia prawobrzeżna (od Nysy Łużyckiej) część powiatu żytawskiego (Landkreis Zittau) z prowincji Saksonia, stanowiąca tzw. Worek Turoszowski z m.in. miejscowościami Bogatynia i Turoszów. Zachodnia część powiatu z m.in. siedzibą – Żytawą – pozostała w Niemczech. Polską część powiatu żytawskiego włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego), przyłączonego do woj. wrocławskiego (1946). Jest to jedyne terytorium Saksonii w granicach obecnych Polski.
- ↑ zgorzelecki (niemiecki) ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat złotogórski (od Złotogóra=Złotoryja).
- ↑ szprotawski ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat żarowski (od Żarów=Żary).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia (większa) część powiatu żarskiego z prowincji Brandenburgii, którą przekształcono w polski powiat żarski; prawobrzeżna (od Nysy Łużyckiej) 1/4 część obszaru z m.in. miejscowościami Derbno, Groß Schacksdorf czy Tschernitz pozostała w Niemczech. Siedziba powiatu – Żary – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadł wschodni prawobrzeżny (od Odry) skrawek powiatu miejskiego Forst (Barść). Część tę przekształcono w polską wieś Zasieki, które włączono do powiatu żarskiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu żarskiego); w Niemczech pozostała główna lewobrzeżna część powiatu, stanowiąca miasto Forst.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu żywieckiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez południowego stoku Mędralowej, który wszedł w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ W aktach urzędowych z okresu 1926–1950 miasto wymieniane jest jako Biała (np. obwieszczenie o uzyskaniu przez Białą statusu powiatu miejskiego – M.P. z 1948 r. nr 56, poz. 336) lub Biała Krakowska (np. rozporządzenie w sprawie połączenia powiatów miejskich Bielsko i Biała Krakowska – Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 531).
- ↑ Zniesiony 1 kwietnia 1939, jako powiat grodzki pojawia się ponownie według stanu z 1 kwietnia 1949 (według Roczników Statystycznych GUS-u z odpowiednich lat).
- ↑ → 1946; ► brzeski.
- ↑ → 1946; ► elbląski.
- ↑ → 1946; ► gorzowski.
- ↑ → 1946; ► jeleniogórski.
- ↑ Informacja uzyskana 31 grudnia 2008 roku od Krzysztofa Tworogowskiego, dyrektora Wydziału Kultury, Turystyki i Promocji Miasta przy Urzędzie Miasta Kielce.
- ↑ → 1946; ► koszaliński.
- ↑ → 1946; ► legnicki.
- ↑ → 1946; ► nyski.
- ↑ → 1946; ► opolski.
- ↑ → 1946; ► pilski.
- ↑ a b 1 stycznia 1946 z powiatu warszawskiego wydzielono powiat miejski Pruszków (M.P. z 1946 r. nr 43, poz. 84 – Obwieszczenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 listopada 1945 r. o wydzieleniu miasta Pruszkowa w województwie warszawskim z powiatowego związku samorządowego), jednakże w 1951 roku powiat „ponowenie” został wydzielony z powiatu warszawskiego (Dz.U. z 1951 r. nr 20, poz. 161 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 1951 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z obszarów niektórych miast). Ponieważ Roczniki Statystyczne z 1947, 1948 i 1949 nie zaliczają Pruszkowa do powiatów grodzkich, przyjęto rok 1951 jako wstępną progową.
- ↑ → 1946; ► raciborski.
- ↑ → 1946; ► słupski.
- ↑ → 1946; ► świdnicki.
- ↑ Zielona Góra posiadała także status powiatu grodzkiego w latach 1922–1933 (w Niemczech).
- ↑ Rocznik Statystyczny GUS-u z 1949 wymienia Zieloną Górę jako powiat grodzki już według stanu administracyjnego z 1 kwietnia 1949.
Bibliografia
- Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., Polska Rzeczpospolita Ludowa, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, ul Wawelska 1/3, 1952
- Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku Główny Urząd Statystyczny w Warszawie, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- Dz.U. z 1945 r. nr 8, poz. 38 – Dekret z dnia 26 lutego 1945 r. o zmianie granic województw kieleckiego i krakowskiego (powiat miechowski).
- Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57 – Dekret z dnia 30 marca 1945 r. o utworzeniu województwa gdańskiego.
- Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 159 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. o zniesieniu powiatu janowskiego i utworzeniu powiatu kraśnickiego w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. o przyłączeniu gminy wiejskiej Tarnoszyn do powiatu tomaszewskiego w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167 – Dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o zmianie granic województw: śląskiego, krakowskiego, kieleckiego, białostockiego i warszawskiego.
- M.P. z 1945 r. Nr 29, poz. 77 – Uchwała Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. w sprawie wyłączenia z Okręgów Pomorze Zachodnie, Mazurskiego (Prusy Wschodnie) i Śląsk Dolny niektórych powiatów i przyznania na terenie tychże powiatów wojewodom: Gdańskiemu, Białostockiem, Pomorskiemu, i Poznańskiemu uprawnień Pełnomocników Okręgowych Rządu R.P.
- M.P. z 1946 r. nr 52, poz. 92 – Uchwała Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie zmian administracyjnych
- Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168 – Dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o utworzeniu województwa rzeszowskiego.
- Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196 – Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.
- Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.
- M.P. z 1946 r. nr 43, poz. 84 – Obwieszczenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 listopada 1945 r. o wydzieleniu miasta Pruszkowa w województwie warszawskim z powiatowego związku samorządowego.
- Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1948 r. o zniesieniu powiatów: szczuczyńskiego i utworzeniu powiatu grajewskiego w województwie białostockim, stopnickiego i utworzeniu powiatu buskiego w województwie kieleckim, błońskiego i utworzeniu powiatu grodzisko-mazowieckiego w województwie warszawskim oraz nieszawskiego i lubawskiego i utworzenia powiatów aleksandrowskiego i nowomiejskiego w województwie pomorskim.
- Dz.U. z 1948 r. nr 21, poz. 148 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 1948 r. o utworzeniu powiatu kolneńskiego w województwie białostockim.
- M.P. z 1948 r. nr 56, poz. 336 – Obwieszczenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 5 maja 1948 r. o uzyskaniu przez miasto Biała w województwie krakowskim charakteru samodzielnego powiatu miejskiego.
- Dz.U. z 1948 r. nr 49, poz. 371 – Dekret z dnia 6 października 1948 r. o zmianie granic województwa lubelskiego i województwa warszawskiego (powiat siedlecki i powiat miejski Siedlce).
- Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255 – Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa (REFORMA).
- Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 260 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1950 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z miast: Zielona Góra w województwie poznańskim, Rzeszów w województwie rzeszowskim i Koszalin w województwie szczecińskim.
- Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 507 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego z obszaru miasta Rybnika i zmiany jego granic.
- Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 510 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie zmiany granic powiatów babimojskiego, świebodzińskiego i zielonogórskiego oraz zmiany nazwy powiatu babimojskiego.
- Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 531 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1950 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Bielsko-Biała, zmiany granic powiatów: cieszyńskiego, wadowickiego i żywieckiego, zniesienia powiatu bialskiego i utworzenia powiatu oświęcimskiego.
- Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 marca 1951 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów oraz utworzenia i zmiany granic niektórych miast, stanowiących powiaty miejskie w województwie katowickim.
- Dz.U. z 1951 r. nr 20, poz. 161 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 1951 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z obszarów niektórych miast.
- Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 270 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 czerwca 1951 r. w sprawie zmiany nazwy powiatu morskiego.
- Dz.U. z 1951 r. nr 60, poz. 412 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1951 r. w sprawie zmiany siedzib i nazw niektórych gmin w powiatach hrubieszowskim i tomaszowskim, w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1951 r. nr 65, poz. 446 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1951 r. w sprawie utworzenia powiatu ustrzyckiego w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1952 r. nr 17, poz. 102 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 1952 r. w sprawie utworzenia powiatu siemiatyckiego oraz zmiany granic powiatu wysokomazowieckiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1952 r. nr 19, poz. 118 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1952 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich: Starachowice w województwie kieleckim, Tczew w województwie gdańskim i Zamość w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1952 r. nr 20, poz. 132 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1952 r. w sprawie utworzenia powiatu kłobuckiego w województwie katowickim.
- Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 maja 1952 r. w sprawie zniesienia powiatu warszawskiego, utworzenia powiatów piaseczyńskiego, pruszkowskiego, nowodworskiego i miejsko-uzdrowiskowego Otwock oraz zmiany granic, siedziby i nazwy powiatu radzymińskiego w województwie warszawskim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51 – Dekret z dnia 7 marca 1953 r. o przemianowaniu miasta Katowice na miasto Stalinogród i województwa katowickiego na województwo stalinogrodzkie.
- Dz.U. z 1953 r. nr 23, poz. 95 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 kwietnia 1953 r. w sprawie przeniesienia siedziby Powiatowej Rady Narodowej z Kożuchowa do Nowej Soli i zmiany nazwy powiatu kożuchowskiego na nowosolski w województwie zielonogórskim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 35, poz. 147 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Stalowa Wola w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 184 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu nowodworsko-gdańskiego w województwie gdańskim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 192 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu hajnowskiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 51, poz. 255 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Skarżysko-Kamienna w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 6, poz. 15 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 października 1953 r. w sprawie zmiany granic powiatów białostockiego i sokólskiego, utworzenia powiatu monieckiego oraz zmiany granic miasta Białegostoku w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 232 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu łapskiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 233 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu zambrowskiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 234 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu puckiego w województwie gdańskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 235 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu staszowskiego w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 236 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu szydłowieckiego w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 237 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu zwoleńskiego w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 238 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu świdwińskiego w województwie koszalińskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 239 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu proszowickiego w województwie krakowskim oraz zmiany granic województw krakowskiego i kieleckiego.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 240 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu opolsko-lubelskiego w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 241 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu parczewskiego w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 242 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu wieruszowskiego w województwie łódzkim i zmiany granic województw poznańskiego i łódzkiego.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 243 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu ostrzeszowskiego w województwie poznańskim oraz zmiany granic województw łódzkiego i poznańskiego.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 244 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu radymniańskiego w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 245 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu strzyżowskiego w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 246 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu tyskiego w województwie stalinogrodzkim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 247 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu wodzisławskiego w województwie stalinogrodzkim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 248 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu goleniowskiego w województwie szczecińskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 249 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu noworudzkiego w województwie wrocławskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 250 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu lubskiego w województwie zielonogórskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: łosickiego, ryckiego, wyszkowskiego, żuromińskiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie warszawskim oraz w sprawie zmiany granic województw: bydgoskiego, olsztyńskiego, warszawskiego i lubelskiego.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów leżajskiego i ropczyckiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 284 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów pleszewskiego i słupeckiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie poznańskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 285 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu krapkowickiego w województwie opolskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 286 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: bełchatowskiego, pajęczańskiego, poddębickiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie łódzkim oraz w sprawie zmiany granic województw poznańskiego i łódzkiego.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 287 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu suskiego w województwie krakowskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 288 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: białobrzeskiego, chmielnickiego, kazimierskiego, lipskiego, przysuskiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie kieleckim oraz w sprawie zmiany granic województw warszawskiego i kieleckiego.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 289 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów golubsko-dobrzańskiego i radziejowskiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie bydgoskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 290 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów dąbrowskiego i sejneńskiego oraz zmiany granic powiatów łapskiego i białostockiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 291 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Tychy w województwie stalinogrodzkim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 296 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: bełżyckiego, bychawskiego i janowskiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 297 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu myszkowskiego w województwie stalinogrodzkim oraz zmiany granic województw: krakowskiego, opolskiego i stalinogrodzkiego.
- Dz.U. z 1956 r. nr 7, poz. 33 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 marca 1956 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Jaworzno w województwie krakowskim.
- Dz.U. z 1956 r. nr 23, poz. 105 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 maja 1956 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Zduńska Wola w województwie łódzkim.
- Dz.U. z 1956 r. nr 58, poz. 269 – Dekret z dnia 10 grudnia 1956 r. o przywróceniu nazwy miasta Katowice i województwa katowickiego.
- Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 1957 r. w sprawie zniesienia powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock, utworzenia powiatu miejskiego Otwock, powiatu otwockiego i niektórych osiedli oraz w sprawie zmiany granic niektórych powiatów w województwie warszawskim.
- Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 393 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim (iławecki na górowski, reszelski na biskupiecki, suski na iławski, pilski na trzcianecki, rzepiński na słubicki)
- Dz.U. z 1959 r. nr 25, poz. 159 – Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Czechosłowacką o ostatecznym wytyczeniu granicy państwowej, podpisana w Warszawie dnia 13 czerwca 1958 r.
- Dz.U. z 1959 r. nr 25, poz. 160 – Oświadczenie Rządowe z dnia 7 marca 1959 r. w sprawie wymiany dokumentów ratyfikacyjnych Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Czechosłowacką o ostatecznym wytyczeniu granicy państwowej, podpisanej w Warszawie dnia 13 czerwca 1958 r.
- Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 241 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie zielonogórskim (znisienie powiatów gubińskiego i skwierzyńskiego).
- Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 245 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim (zniesienie powiatu radymniańskiego).
- Dz.U. z 1961 r. nr 49, poz. 263 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów oraz zmiany granic miasta Kielc w województwie kieleckim (zniesienie powiatu chmielnickiego).
- Dz.U. z 1961 r. nr 50, poz. 271 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim (zniesienie powiatu górowskiego).
- Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 października 1972 r. w sprawie utworzenia powiatu bieszczadzkiego i powiatu miejskiego Sanok oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 326 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Świnoujście, zniesienia powiatu wolińskiego oraz zmiany granic powiatu kamieńskiego w województwie szczecińskim.
- Dz.U. z 1973 r. nr 39, poz. 229 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1973 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich Konin w województwie poznańskim i Stargard Szczeciński w województwie szczecińskim.
- Dz.U. z 1973 r. nr 39, poz. 230 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1973 r. w sprawie zmiany granic miasta Stalowa Wola oraz zmiany siedziby i nazwy powiatu niżańskiego w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1973 r. nr 46, poz. 272 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1973 r. w sprawie zmiany nazwy powiatu iłżeckiego (na starachowicki) w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1976 r. nr 11, poz. 59 – Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o zmianie przebiegu granicy państwowej oraz niektórych innych sprawach związanych z budową i eksploatacją przez Stronę Polską zapory na Dunajcu, podpisana w Warszawie dnia 21 marca 1975 r.
- Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 631 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia (wschowski, brzeziński, leski, sztumski, gołdapski, węgorzewski, łobeski) ustalenia granic i zmiany nazw (tyski → bieruńsko-lędziński, olecko-gołdapski → olecki) powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu.
- Dz.U. z 2005 r. nr 203, poz. 1686 – Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką z dnia 29 lipca 2002 r. o zmianach przebiegu granicy państwowej i zatwierdzeniu dokumentacji granicznej
- Dz.U. z 2012 r. poz. 0 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie przywrócenia miastu Wałbrzych statusu miasta na prawach powiatu oraz ustalenia granic powiatu wałbrzyskiego
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flag of the Soviet Union (1924–1955).svg
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
Flag of the USSR (1936-1955).svg
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
.svg){kind=link}
Odbieranie LnM.svg
Autor: Karol Szapsza, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logo odbierania LnM (plwiki) - pomarańczowe
Autor: Karol Szapsza, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logo odbierania LnM (plwiki) - pomarańczowe
.svg)
Merchant flag of Germany (1946–1949).svg
Merchant flag of Germany under Allied occupation (1946-1950).
Merchant flag of Germany under Allied occupation (1946-1950).
Propozycja LnM-2.svg
Autor:
Propozycja 1 dla Listy na Medal na PL.WIKI
Autor:
- Propozycja LnM.svg od M.Komorniczak
- derivative work: Michał Komorniczak (dyskusja)
Propozycja 1 dla Listy na Medal na PL.WIKI