Powidz (gmina)

Powidz

gmina wiejska
Herb
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	słupecki
TERYT	3023052
Wójt	Jakub Gwit
Powierzchnia	80,15 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	2 308[1]
• gęstość	28,6 os./km²
Nr kierunkowy	63
Tablice rejestracyjne	PSL
Adres urzędu: ul. 29 Grudnia 24 62-430 Powidz
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 10
Położenie na mapie powiatu (c) Marcin-m38 at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Powidz
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Powidz
52°25′N 17°55′E/52,416667 17,916667
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej
Portal Polska

Powidz – gmina wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie konińskim.

Siedziba gminy to Powidz.

Według danych z 31 grudnia 2012^[2] gminę zamieszkiwało 2218 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku^[3] gminę zamieszkiwało 2302 osób.

Jest to najmniejsza pod względem ludności gmina województwa wielkopolskiego.

Historia

Obszar Powidza i okolic jest również terenem bogatym historycznie. Pierwsze ślady osadnictwa na tych ziemiach pochodzą z połowy I tysiąclecia p.n.e. Z tego okresu pochodzą odkryte osady nabrzeżne w Powidzu i Polanowie. Lokacji Powidza jako miasta dokonał w 1243 r., na prawie magdeburskim, książę Bolesław Pobożny. Przywilej ten został potwierdzony przez kolejnych władców Polski: Kazimierza Wielkiego, Kazimierza Jagiellończyka (1464 r.), Zygmunta Augusta (1563 r.) i Stefana Batorego (1582 r.). Mieszkańcy w XIV w. wsławiali się bohaterską obroną miasta przez najazdem krzyżackim. W wieku XV w. powstała w Powidzu szkoła przy kościele parafialnym, podlegająca Akademii Krakowskiej. Fakt ten stanowi źródło często występującego w tych stronach powiedzenia: „Dokąd idziesz?”, „Do Powidza po rozum.” Z kolei w XVIII w. na terenie Powidza zaczął rozwijać się przemysł, powstała fabryka szkła, zwana Hutą Powidzką. W wyniku zaborów Powidz znalazł się w granicach wpływów Prus. W 1793 r. wyodrębniono powiat Powidzki, który istniał do 1815 r. W okresie zaborów przez środek Jeziora Powidzkiego przebiegała granica pomiędzy zaborem pruskim a rosyjskim Królestwem Polskim. W latach 1893–1911 pobudowana została sieć wąskotorowa kolei powiatowej, łączącą Powidz z Gnieznem (trasa biegła od Anastazewa). Mieszkańcy Gminy brali czynny udział w walkach o niepodległość – w Powstaniu Listopadowym i Styczniowym. Z racji granicy prusko-rosyjskiej przebiegającej przez jezioro, obszar Gminy Powidz w okresie powstań 1831 i 1863 roku był punktem przerzutowym Wielkopolan w szeregi powstańcze. Na początku XX w. uczniowie powidzkiej szkoły zorganizowali strajk przeciwko wprowadzeniu nauczania religii w języku niemieckim. Wraz z wybuchem w 1918 r. Powstania Wielkopolskiego w Powidzu uformowała się grupa mieszkańców, funkcjonująca następnie jako Kompania Powidzka, która wyzwoliła Powidz, rozbrajając pruski posterunek w Anastazewie; brała także czynny udział w wyzwalaniu Ziemi Gnieźnieńskiej. W XIX w. Powidz był uzdrowiskiem słynącym ze zdrojowych wód oraz mikroklimatu korzystnego dla zdrowia. W okresie międzywojennym wybudowano hotel nad jeziorem oraz 60-metrowy pomost. W roku 1934 r. odebrano Powidzowi prawa miejskie, włączając go jako gromadę do powiatu gnieźnieńskiego. Status gminy, Powidz uzyskał w 1972 r., jednak już w roku 1975 r. włączono teren gminy do gminy Witkowo i województwa konińskiego. W roku 1994 r. gmina Powidz została reaktywowana, a w wyniku reformy administracyjnej wdrożonej w 1999 r. znalazła się w powiecie słupeckim, województwie wielkopolskim. Herb Powidza to złota korona królewska otwarta w stylu gotyckim XV w., umieszczona na czerwonym polu w kształcie tarczy.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[4] gmina Powidz ma obszar 80,15 km², w tym:

• użytki rolne: 28%
• użytki leśne: 47%

Gmina stanowi 9,57% powierzchni powiatu.

W Gminie Powidz znajduje się wojskowa 33 Baza Lotnictwa Transportowego wraz z lotniskiem.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2017 roku^[3]:

• Piramida wieku mieszkańców gminy Powidz w 2014 roku^[1].

Sołectwa

Anastazewo, Charbin, Ługi, Ostrowo, Polanowo, Powidz, Powidz-Osiedle, Przybrodzin, Smolniki Powidzkie, Wylatkowo.

Sąsiednie gminy

Kleczew, Orchowo, Ostrowite, Słupca, Strzałkowo, Witkowo

Przypisy

Linki zewnętrzne

• oficjalna strona gminy Powidz