Powstanie w Angoli

Powstanie w Angoli
Portugalska wojna kolonialna w Angoli
Ilustracja
Portugalskie wojska w Angoli
Czas

3 lutegowrzesień 1961

Miejsce

Angola

Terytorium

Południowo-Zachodnia Afryka

Wynik

zwycięstwo Portugalczyków

Strony konfliktu
 PortugaliaBandeira da FNLA.svg powstańcy
Siły
17 000 Portugalczyków
milicje ochotnicze
5000 bojowników
Straty
nieznanewysokie
brak współrzędnych

Powstanie w Angoli – zbrojne działania rdzennej ludności przeciwko portugalskim władzom kolonialnym, jakie wybuchły w 1961 roku.

Portugalski konwój wojskowy w Angoli (1961)
Emblemat powstańców UPA, późniejszej FNLA

Powstanie rozpoczęło się 3 stycznia 1961 roku w regionie Baixa de Cassanje w prowincji Malanje w Angoli Portugalskiej[1]. 15 marca 1961 doszło do pierwszych walk pomiędzy siłami powstańczymi a rządowymi, kiedy przede wszystkim zaatakowane zostały placówki policyjne. Mimo nielicznych sił, powstańcy opanowali kilkanaście miasteczek i odcięli 50 miejscowości od stolicy (Luandy).

Wskutek tych wydarzeń i w wyniku zagrożenia południe kraju opuścili bogaci obywatele portugalscy. Na miejscu pozostali jedynie biali robotnicy najemni, którzy rozpoczęli organizację oddziałów samoobrony.

Po kilku tygodniach niepokoje ogarnęły północny zachód kraju. W prowincjach Uíge i Kwanza Północna powstańcy z plemienia Bakongo zaatakowali kilkadziesiąt farm zabijając kilkuset portugalskich osadników. W przeciągu kilku miesięcy fala mordów i grabieży rozlała się na całą północną Angolę, aż po granicę z Kongo.

W odpowiedzi na ataki powstańców zorganizowane ochotniczo przez osadników oddziały milicji rozpoczęły pustoszenie wiosek miejscowej ludności. Do sierpnia 1961 siły te wzmocniono 17 000 regularnego wojska przysłanego z Portugalii. W wyniku brutalnych walk śmierć poniosło 50 000 rdzennych mieszkańców Angoli, głównie z plemienia Bakongo. 150 000 uchodźców schroniło się w sąsiednim Kongo.

Pod koniec roku do działań przystąpiło portugalskie lotnictwo bombardując wioski należące do miejscowej ludności. Powstanie ostatecznie upadło, portugalscy osadnicy nie mogli jednak już czuć się bezpiecznie.

Przypisy

  1. Baixa de Cassanje uprising highlighted, www.angop.ao, 3 stycznia 2014 [dostęp 2021-01-03].

Bibliografia

  • Krzysztof Kubiak: Wojna graniczna w Angoli 1975-1989. Zabrze: Wyd. Inforteditions, 2010

Media użyte na tej stronie

Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
EmblemaUPA.jpg
Autor: unknown, Licencja: Copyrighted free use