Powstanie w Wuchangu

Powstanie w Wuchangu 1911
Rewolucja Xinhai
Ilustracja
Rewolucjoniści
Czas

1911

Miejsce

Wuchang

Terytorium

Chiny

Wynik

zwycięstwo powstańców

Strony konfliktu
siły cesarskie Tongmenghui
Dowódcy
Yuan ShikaiHuang Xing,
Li Yuanhong
Siły
?~ 5 000
Straty
~ 4000 zabitych~ 1000 zabitych
Położenie na mapie Chin
Mapa konturowa Chin, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
30,539248°N 114,305856°E/30,539248 114,305856

Powstanie w Wuchangu - wystąpienie zbrojne stanowiące początek Rewolucji Xinhai, która doprowadziła do obalenia monarchii i trzystuletnich rządów mandżurskich w Chinach.

Preludium

9 maja 1911 roku rząd cesarski wydał edykt o nacjonalizacji dwóch budowanych właśnie linii kolejowych w środkowych Chinach. Decyzja ta była ukłonem władzy w kierunku szlachty, która zainwestowała już spore pieniądze w budowę[1]. Wykupowi miały podlegać jedynie większościowe pakiety akcji, do których dano prawo państwu i zagranicznym bankom[1]. Mniejszościowe pakiety, znajdujące się w prywatnych rękach, zostały unieważnione[2].

17 czerwca przedsiębiorcy w prowincji Syczuan zawiązali Towarzystwo Obrony Kolei, które rozpoczęło serię strajków i demonstracji[1]. Poparcia Towarzystwu udzieliło obradujące w Chengdu zgromadzenie lokalne, przy okazji wyrażając swój sprzeciw wobec wysokich podatków i domagając się zwołania konstytuanty[1]. W odpowiedzi na wielką manifestację z 7 września gubernator Zhao Erfeng rozpoczął pacyfikację prowincji[1]. W całej prowincji doszło do krwawych walk między chłopskimi milicjami a wojskiem; atakowano biura podatkowe, rozbijano więzienia, obalano słupy telegraficzne[1]. Przerażony obrotem spraw pekiński rząd skierował do Syczuanu jako posiłki oddziały stacjonujące w prowincji Hubei[1].

24 września w Wuhanie odbyło się wspólne zebranie tajnych stowarzyszeń spiskowych, działających pod kryptonimami Związek Postępu i Towarzystwo Literackie[2]. Spiskowcy uznali, że wydarzenia w Syczuanie są właściwym momentem do rozpoczęcia republikańskiej rewolucji. Datę jej rozpoczęcia ustalono na 16 października[2]. 9 października doszło do przypadkowego wybuchu bomby podczas produkcji materiałów wybuchowych w kwaterze powstańców na terenie rosyjskiej koncesji w Hankou[1]. W jego wyniku służby rosyjskie odkryły kwaterę spiskowców i powiadomiły administrację cesarską. Rankiem 10 października chińska policja rozpoczęła aresztowania wśród spiskowców. Wydarzenia te spowodowały przyspieszenie decyzji o rozpoczęciu rewolucji.

Przebieg

Około godziny 20 padły pierwsze strzały, rozpoczynając powstanie w Wuchangu. Przeciwko siłom rządowym wystąpiły dwie organizacje rewolucyjne: Związek Postępu Powszechnego i Towarzystwo Literackie skupiające prawie 5000 żołnierzy nowej armii. W przeciągu wietrznej i deszczowej nocy z 10 na 11 października podoficerowie 8 batalionu saperów opanowali arsenał i zabili dowódców[1]. Po zajęciu namiestnikostwa i ucieczce wicekróla, garnizon Qingowski pogrążył się w chaosie. W nocy z 10 na 11 „więcej niż 500 żołnierzy mandżurskich zostało zabitych” a „ponad 300 wzięto do niewoli”[3]. O świcie 11 października, Wuchang znajdował się już w rękach rewolucjonistów[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0.
  2. ↑ a b c Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
  3. ↑ Joseph W. Esherick, C.X. George Wei, China: How the Empire Fell, New York: Routledge, 2013, ISBN 978-1134612222 (ang.).

Bibliografia

  • Leksykon bitew świata, Wyd. Almapress, Warszawa 2004.

Media użyte na tej stronie

Add more text icon.svg
Icon of articles which need more text
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
China edcp relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of China.

EquiDistantConicProjection : Central parallel : 

* N: 36.0° N

Central meridian : 

* E: 104.0° E

Standard parallels : 

* 1: 30.0° N
* 2: 42.0° N

Latitudes on the central meridian : 

* top: 57.0° N
* center: 37.29° N
* bottom: 17.96° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Naval Jack of the Republic of China.svg
The Naval Jack of the Republic of China since 1928 (also adopted as canton of the Flag of the Republic of China), now used on Taiwan. This flag is also used as the party flag of Kuomintang.
Flag of China (1889–1912).svg
Flag of the Chinese Empire under the Qing dynasty (1889-1912), details per the restoration of Beiyang fleet researcher [1].