Pozatułów

Pozatułów (łac. propodeum) – część ciała błonkówek należących do stylikowców.

Pozatułów to segment ciała wchodzący topograficznie w skład tułowia, jako jego czwarty metamer. Rozwojowo jest on jednak pierwszym segmentem odwłoka larwy zlanym z tułowiem w trakcie przepoczwarczenia. Sytuacja ta ma miejsce u wszystkich żądłówek i owadziarek. Pozatułów oddzielony jest od reszty odwłoka głębokim przewężeniem, przez co II jego segment u larwy staje się I segmentem u imago. Tułów wraz z pozatułowiem nosi tu nazwę mezosomy, a reszta odwłoka metasomy[1][2].

Sternit pozatułowia ulega redukcji i albo jest bardzo mały[1], albo zachowany jest u imago sam tergit[2]. U grzebaczowatych w skład pozatułowia wchodzą: pozioma część mezosomy ("tułowia") położona za zatarczką, na której znajduje się pólko grzbietowe, tylna ściana mezosomy oraz tylne części jej ścian bocznych oddzielone bruzdą od metapleury[1]. U mrówek kształt występujących na pozatułowiu przetchlinek, ząbków i kolców ma duże znaczenie taksonomiczne[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c Jan Noskiewicz, Wojciech Puławski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXIV Błonkówki – Hymenoptera, zeszyt 67 Grzebaczowate – Sphecidae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1970, s. 7-8.
  2. ↑ a b c Aleksander Radchenko, Wiesława Czechowska, Wojciech Czechowski: Klucze do oznaczania owadów Polski ccz. XXIV Błonkówki – Hymenoptera, zeszyt 63 Mrówki – Formicidae. Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 2004, s. 8-9.