Poziomica
Poziomica, poziomnica[1][2][3][4], utożsamiana czasem niezbyt precyzyjnie z libellą, regionalnie waserwaga – przyrząd pomiarowy z wbudowanymi jedną lub wieloma (wtedy pod różnymi kątami) libellami rurkowymi, wykorzystujący siłę grawitacji ziemskiej do wyznaczania (z niewielką dokładnością) poziomości lub pionowości płaszczyzn w budownictwie.
Dokładność poziomicy zależy w pierwszej kolejności od przewagi libelli, a następnie od jakości jej osadzenia, jakości wykonania samej poziomicy i użytego materiału oraz jej długości.
Nazwa poziomica jest także stosowana do przyrządów laserowych realizujących tę samą funkcję przy pomocy widzialnej wiązki światła laserowego. W przypadku umieszczenia poziomicy laserowej na statywie zaciera się różnica między tym instrumentem a niwelatorem laserowym pod względem funkcji, ale nie dokładności pomiaru.
Poziomica wężowa
Odmienną budowę ma poziomica wężowa. Składa się ona z dwóch pionowych rurek szklanych lub tworzywowych, z podziałką, połączonych giętkim przewodem. Działa na zasadzie naczyń połączonych. Ten typ poziomicy był dawniej stosowany powszechnie w budownictwie[2]. Poziomica ta jest nadal stosowana, gdyż nadaje się do poziomowania oddalonych od siebie dwóch punktów.
Ze względu na konstrukcję i zastosowanie wyróżnia się główne typy poziomic libelowych:
- murarskie (popularne, podłużne, drewniane lub aluminiowe)
- maszynowe (liniałowe i ramowe, metalowe) służące do ustawiania poziomu maszyn, w tym obrabiarek.
Regionalną nazwą występującą na Śląsku[5] i na Kaszubach, rzadziej w Wielkopolsce, jest waserwaga lub waserwoga, od niemieckiego słowa Wasserwaage. Natomiast poziomica wężowa w tych regionach nazywana jest szlauchwaga, szlauchwoga lub szlaufwaga, od niemieckiego słowa Schlauchwaage.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Elżbieta Sobol (red.), Lidia Drabik (red.): Mały Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11737-0. OCLC 169998251.
- ↑ a b Nowa Encyklopedia Powszechna. T. 5. Warszawa: PWN, 1996, s. 295. ISBN 83-01-11969-3.
- ↑ Rada Języka Polskiego: Poziomica. [dostęp 2010-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lipca 2018)].
- ↑ Zygmunt Saloni: Poziomnica?. „Język Polski” (LXXXII), z. 4, s. 273–276, 2002.
- ↑ Bożena Cząstka-Szymon, Jerzy Ludwig, Helena Synowiec: Mały słownik gwary Górnego Śląska. Wyd. 2. Cz. 1. Katowice: Leksykon, 2000. ISBN 83-913777-0-9.
Media użyte na tej stronie