Próba Romberga

Ten artykuł od 2017-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Próba Romberga – element badania neurologicznego, wprowadzony w 1846 roku przez niemieckiego neurologa Moritza Romberga. Próba Romberga jest przeprowadzana w celu oceny równowagi statycznej bez kontroli wzroku. Próba nie wymaga specjalistycznej aparatury pomiarowej lub pomieszczenia, w którym wykonywane jest badanie i może być przeprowadzona przez każdego.

Podstawy

Zdolność utrzymania postawy stojącej zależy od niezaburzonej percepcji bodźców z trzech układów i móżdżku:

• narządu przedsionkowego ucha wewnętrznego będącego narządem równowagi
• narządu wzroku, którego rolą jest uświadomienie postawy ciała w korze mózgu i niwelowanie jej zaburzeń
• zachowanych szlaków aferentnych w sznurach tylnych rdzenia kręgowego, dostarczających informacji o czuciu proprioceptywnym ze stóp
• móżdżku, nadrzędnego narządu zbierającego informację z powyższych układów i koordynującego ruchy i postawę ciała

Przeprowadzenie klasycznej próby Romberga

• Osoba badana jest w pozycji stojącej ze złączonymi stopami i otwartymi oczami, a kończyny górne są opuszczone wzdłuż tułowia.
• Badający poszukuje cech niestabilności bądź chwiejnej postawy mogącej świadczyć o niezborności ruchowej będącej wyrazem uszkodzenia móżdżku bądź narządu przedsionkowego (padanie w stronę uszkodzenia w obu powyższych przypadkach).
• Badający musi być tak ustawiony, aby w razie potrzeby mógł uchronić osobę badaną przed upadkiem.
• Poprosić osobę badaną, by zamknęła oczy.
• Przez ok. 30 sekund badający obserwuje osobę badaną pod kątem chwiejności postawy.
• Próbę uznaje się za dodatnią, gdy osoba badająca zaobserwuje chwiejną postawę dopiero po zamknięciu oczu osoby badanej (postawa bez kontroli wzroku), będącą wyrazem niezborności czuciowej tylnosznurowej (ataksji sensorycznej).

Wyniki

• Próby nie można wykonać gdy pacjent nie może ustać przy otwartych oczach – wskazuje to na zespoły móżdżkowe lub przedsionkowe albo na uszkodzenie kory ruchowej płatów czołowych mózgu.
• Przy niepewnych wynikach można wykonać zaostrzoną próbę Romberga (modyfikacja próby Romberga ze stopami ustawionymi jedna za drugą i z rękami skrzyżowanymi na klatce piersiowej).
• Próba daje wynik ujemny świadczący o nieprzerwanych drogach aferentnych sznurów tylnych rdzenia lub dodatni, mówiący o ich uszkodzeniu.
• Jeśli osoba badana przy zamkniętych oczach chwieje się w przód i w tył to może to świadczyć o uszkodzeniu móżdżku.

Przydatność

Dodatnia próba Romberga wskazuje na uszkodzenie sznurów tylnych rdzenia, co może wskazywać na różne przyczyny, a w tym na choroby neurodegeneracyjne wymagające pogłębionej diagnostyki: ucisk na rdzeń, wiąd rdzenia, niedobór witamin z grupy B, zwyrodnienie rdzenia kręgowego, zespół Guillaina-Barrégo, cukrzyca, choroba Charcota-Mariego-Tootha, zespoły otępienne, mocznica, zatrucia metalami ciężkimi i lekami (winkrystyna, izoniazyd). W przypadku ślepoty zmierzchowej u osób z uszkodzeniem sznurów tylnych rdzenia kręgowego może dochodzić do zwiększonego ryzyka upadków.

Bibliografia

• G. Fuller Badanie neurologiczne PZWL 1999 ISBN 83-200-2339-4
• Anna Kostiukow, Elżbieta Rostkowska, Włodzimierz Samborski "Badanie zdolności zachowania równowagi ciała", Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2009, 55, 3, 102–109
• Khasnis A(1), Gokula RM. "Romberg's test.", J. Postgrad Med. 2003 Apr-Jun;49(2):169-72.