Prądnik

Prądnik
	; Prądnik w Ojcowskim Parku Narodowym
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
	Rzeka
Długość	33,4 (według innych źródeł – 34,5) km
Powierzchnia zlewni	195,8 (według innych źródeł – 192) km²
Średni przepływ	1,32 m³/s
	Źródło
Miejsce	Sułoszowa
Współrzędne	50°15′40″N 19°44′50″E/50,261111 19,747222
	Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	Kraków-Łęg
Współrzędne	50°03′37″N 19°59′11″E/50,060278 19,986389
Szlak
	Położenie na mapie powiatu krakowskiego źródło ujście
	Położenie na mapie Polski źródło ujście
	Położenie na mapie województwa małopolskiego źródło ujście

Prądnik (w dolnym biegu na obszarze Krakowa pod nazwą Białucha^[1]) – rzeka w województwie małopolskim, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, lewy dopływ Wisły. Inne nazwy rzeki: Prątnik, Promnik, a w biegu górnym Sałaszówka lub Sułoszówka.

Etymologia

Nazwa podstawowa pochodzi od słowa prandky, co znaczy prędki, bystry i nawiązuje do wartkiego nurtu. Używane równolegle określenie Białucha pochodzi natomiast od białego, wapiennego koryta lub od mlecznego koloru wody bogatej w wapienne osady^[2].

Przebieg

Źródła znajdują się we wsi Sułoszowa na Wyżynie Olkuskiej. W górnym biegu płynie głębokim wąwozem (Dolina Prądnika na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego). Rzeka uchodzi do Wisły w Krakowie w okolicach Dąbia. Do roku 1655 uchodził do nieistniejącego już koryta Wisły w okolicy obecnej ulicy Blich.

W górnym biegu występuje pstrąg potokowy oraz kleń, którego ławice można zauważyć nawet w Krakowie. W latach osiemdziesiątych XX wieku występował także pstrąg tęczowy pochodzący z zarybień.

Tę samą nazwę nosiły pierwotnie (od średniowiecza) osady w jego dolinie, począwszy od wsi Prądnik, która znajdowała się tuż za granicą Kleparza.

Nad Prądnikiem usytuowane są miejscowości: Sułoszowa, Pieskowa Skała, Ojców, Prądnik Korzkiewski, Giebułtów, Januszowice, Pękowice i Zielonki oraz dzielnice Krakowa: Prądnik Biały, Prądnik Czerwony, Stare Miasto i Grzegórzki.

Celem zachowania naturalnie meandrującego koryta rzeki, będącego siedliskiem chronionych gatunków zwierząt, wzdłuż Prądnika utworzono w 2008 roku użytek ekologiczny „Dolina Prądnika” o powierzchni ok. 14 ha (od ul. Górnickiego do granic miasta)^[3]. W 2014 roku użytek został w pewnym stopniu zdewastowany przez Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie podczas realizacji zadania „Konserwacja rzeki Białucha”^[4].

Dopływy

Dopływami Prądnika/Białuchy są^[1]:

Galeria

Prądnik w Prądniku Korzkiewskim
Białucha w Krakowie, po lewej ul. Nadbrzeżna
Białucha w Krakowie, pod mostem kolejowym przy ul. Mogilskiej

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Wykaz nazw wód płynących. GUGiK. [dostęp 2022-03-16].
↑ Mateusz Wyżga: W tej pięknej ziemi. Gmina Zielonki od średniowiecza do czasów współczesnych – str. 19. Zielonki: Urząd Gminy Zielonki, Wydawnictwo Attyka, 2009. ISBN 978-83-926248-7-5.
↑ UCHWAŁA NR LX/782/08 Rady Miasta Krakowa z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego Dolina Prądnika
↑ Małopolscy melioranci zdewastowali użytek ekologiczny „Dolina Prądnika”, dzikiezycie.pl [dostęp 2018-05-28] (ang.).

Bibliografia

M.M. Baścik M.M., J.J. Partyka J.J., Wody na Wyżynach Olkuskiej i Miechowskiej. Zlewnie Prądnika, Dłubni i Szreniawy, Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Ojcowski Park Narodowy, 2011, s. 11–45, ISBN 978-83-88424-67-0 .

[gugik-1] Wykaz nazw wód płynących. GUGiK. [dostęp 2022-03-16].

[2] Mateusz Wyżga: W tej pięknej ziemi. Gmina Zielonki od średniowiecza do czasów współczesnych – str. 19. Zielonki: Urząd Gminy Zielonki, Wydawnictwo Attyka, 2009. ISBN 978-83-926248-7-5.

[3] UCHWAŁA NR LX/782/08 Rady Miasta Krakowa z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego Dolina Prądnika

[4] Małopolscy melioranci zdewastowali użytek ekologiczny „Dolina Prądnika”, dzikiezycie.pl [dostęp 2018-05-28] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne