Prątniki

Prątniki
Ilustracja
Prątnik srebrzysty i prątnik włosowaty
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Nazwa systematyczna
Bryopsida

Prątniki, mchy właściwe, mchy liściaste, mechowcowe, prątnikowe, prątnikowcowe (Bryopsida) – klasa mchów, obejmująca ok. 98% wszystkich gatunków mchów (84% wszystkich rodzin mchów)[3].

Charakterystyka

Rośliny o różnej wielkości. Listki posiadają żebra; zazwyczaj nie są pokryte lamellami. Puszki otwierają się wieczkiem. Perystom typu błonozębnego.

Systematyka

Pozycja systematyczna prątników na drzewie filogenetycznym mchów[4]
mchy

Takakiopsida takakiowe




Sphagnopsida torfowce





Andreaeobryopsida



Andreaeopsida naleźliny






Oedipodiopsida




Tetraphidopsida



Polytrichopsida płonniki





Bryopsida prątniki






Podział prątników na podklasy i rzędy[2]
  • Podklasa: Buxbaumiidae Doweld
  • Podklasa: Diphysciidae Ochyra – mchy o małych, wieloletnich gametofitach; liście z żebrami; puszki zanurzone w długich liściach perychecjalnych; perystom podwójny
    • rząd: Diphysciales M. Fleisch. – koimkowce
  • Podklasa: Gigaspermidae Stech & W.Frey
    • rząd: Gigaspermales Goffinet, Wickett, O. Werner, Ros, A.J. Shaw & C.J. Cox
  • Podklasa: Timmiidae Ochyra
    • rząd: Timmiales Ochyra – trzęślikowce
  • Podklasa: Funariidae Ochyra – mchy ortotropowe żyjące na ziemi; ich łodygi często mają wiązkę środkową; często spotyka się dobrze wykształcony pierścień poniżej brzegu wieczka puszki
    • rząd: Disceliales Ignatov, Ignatova & Fedosov
    • rząd: Encalyptales Dixon – opończykowce
    • rząd: Funariales M. Fleisch. – skrętkowce
  • Podklasa: Dicranidae Doweld – charakterystyczną cechą jest pojedynczy perystom typu Haplolepideae, zazwyczaj bez ząbków zewnętrznych
    • rząd: Catoscopiales Ignatov & Ignatova
    • rząd: Pseudoditrichales Ignatov & Fedosov
    • rząd: Scouleriales Goffinet & W. R. Buck
    • rząd: Bryoxiphiales A. Crum & L. E. Anderson
    • rząd: Grimmiales M. Fleisch. – strzechwowce
    • rząd: Archidiales Limpr. – pierwomszakowce
    • rząd: Dicranales H. Philib. ex M. Fleisch. – widłozębowce
    • rząd: Pottiales M. Fleisch. – płoniwowce
  • Podklasa: Bryidae Engl. – mchy o perystomie podwójnym, z naprzemiennie ustawionymi ząbkami i segmentami
    • nadrząd: Bryanae (Engl.) Goffinet & W. R. Buck – mchy ortotropowe ew. ze sporangiami na bardzo krótkich gałązkach, zazwyczaj bez nibylistków; liście lancetowate do jajowatych, zazwyczaj z żebrem; komórki liścia są zazwyczaj krótkie
      • rząd: Splachnales (M. Fleisch.) Ochyra – podsadnikowce
      • rząd: Hedwigiales Ochyra – hedwigiowce
      • rząd: Bartramiales Quandt, N.E. Bell & Stech – szmotłochowce
      • rząd: Bryales Limpr. – prątnikowce
      • rząd: Orthotrichidales Dixon – szurpkowce
      • rząd: Rhizogoniales (M. Fleisch.) Goffinet & W. R. Buck
      • rząd: Aulacomniales N.E. Bell, A.E. Newton & D. Quandt
      • rząd: Orthodontiales N.E. Bell, A.E. Newton & D. Quandt
    • nadrząd: Hypnanae W. R. Buck, Goffinet & A. J. Shaw – mchy plagiotropowe; łodygi zazwyczaj z pseudoparafiliami; liście zazwyczaj jajowate, z żebrem lub bez żebra; komórki blaszki liściowej są zazwyczaj wydłużone
      • rząd: Hypnodendrales N. E. Bell, A. E. Newton & D. Quandt
      • rząd: Ptychomniales W. R. Buck, C. J. Cox, A. J. Shaw & Goffinet
      • rząd: Hypopterygiales Goffinet
      • rząd: Hookeriales M. Fleisch. – płaskoliściowce
      • rząd: Hypnales (M. Fleisch.) W. R. Buck & Vitt – rokietowce

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ a b B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2020-11-11] (ang.).
  3. ↑ Glime, Janice M. 2007. Bryophyte Ecology. Volume 1. Physiological Ecology. Ebook sponsored by Michigan Technological University and the International Association of Bryologists. Dostęp 07.05.2009 pod adresem www.bryoecol.mtu.edu
  4. ↑ Yang Liu i inni, Resolution of the ordinal phylogeny of mosses using targeted exons from organellar and nuclear genomes, „Nature Communications”, 10 (1), 2019, s. 1485, DOI: 10.1038/s41467-019-09454-w, PMID: 30940807, PMCID: PMC6445109 [dostęp 2021-04-01] (ang.).

Bibliografia

  • A. G. L. Shaw, Bernard Goffinet: Bryophyte biology. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, 2000, s. 97-118. ISBN 0-521-66794-1.

Media użyte na tej stronie