Pranas Dovydaitis

Pranas Dovydaitis

(c) Using this image, you must properly provide owner of this image - Owned by Lietuvos nacionalinis muziejus (National Museum of Lithuania), CC BY-SA 2.5
Data i miejsce urodzenia	2 grudnia 1886 Runkiai
Data i miejsce śmierci	4 listopada 1942 Swierdłowsk
Premier Litwy
Okres	od 12 marca 1919 do 12 kwietnia 1919
Przynależność polityczna	Litewscy Chrześcijańscy Demokraci
Poprzednik	Mykolas Sleževičius
Następca	Mykolas Sleževičius
członek Taryby
Okres	od 11 lipca 1918 do maj 1920
Przynależność polityczna	Litewscy Chrześcijańscy Demokraci

Pranas Dovydaitis (ur. 2 grudnia 1886 w Runkiai koło Mariampola, zm. 4 listopada 1942 w Jekaterynburgu) – litewski profesor filozofii i wykładowca, polityk chadecki, dziennikarz, premier Litwy na wiosnę 1919 roku.

Życiorys

Ukończywszy gimnazjum w Mariampolu rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Łomonosowa w Moskwie, tytuł doktora nauk prawnych obronił w 1912 roku. Oprócz tego uczęszczał na seminaria z zakresu filozofii historii.

Zaangażował się w dziennikarstwo: pisywał m.in. do „Aušrinė”. W 1913 roku został redaktorem naczelnym dziennika „Viltis” („Nadzieja”), gdzie nie bez konfliktów przyszło mu współpracować z Antanasem Smetoną, dwa lata później objął redakcję pisma „Saulės” („Słońce”).

Od 1916 roku pracował jako nauczyciel, a później dyrektor gimnazjum w Kownie.

11 lipca 1918 roku Narodowa Konferencja w Wilnie wybrała go na członka Taryby („Lietuvos Valstybės Taryba”), gdzie reprezentował chrześcijańską demokrację („Lietuvos Krikščionių Darbininkų Profesinės Sąjunga”). 2 listopada Taryba ogłosiła niepodległość państwa litewskiego.

12 marca 1919 roku został przejściowo premierem w miejsce Mykolasa Sleževičiusa, jednak po miesiącu ponownie zrzekł się funkcji szefa rządu na jego rzecz.

Po odejściu z bieżącej polityki zajmował się nauczaniem w kowieńskim gimnazjum oraz w Wyższej Szkole w Kownie („Aukštieji kursai”). Został jednym z profesorów filozofii nowo utworzonego Uniwersytetu im. Witolda Wielkiego w 1922 roku, pracował tam do 1940 roku.

Obok pracy na uczelni redagował pisma religijno-filozoficzne (m.in. „Logos” i „Soter”). W latach 1931-40 zajmował się redagowaniem Encyklopedii Litewskiej („Lietuviškoji enciklopedija”) jako wiceprzewodniczący kolegium.

Po zajęciu Litwy przez wojska radzieckie pozbawiono go katedry, a po paru miesiącach wywieziono do obozu w Jekaterynburgu, gdzie został zamordowany. W maju 2000 roku uznany męczennikiem przez litewski Kościół katolicki.