Prawa człowieka w Republice Środkowoafrykańskiej

Prawa człowieka w Republice Środkowoafrykańskiej nie są przestrzegane. W rankingu Freedom in the World Republika Środkowoafrykańska znajduje się w grupie państw, w których notorycznie łamie się prawa człowieka[1]. 16 kwietnia 2013 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych oceniła stan przestrzegania praw człowieka w tym państwie za katastrofalny[2]. Od czasu wybuchu wojny domowej w Republice Środkowoafrykańskiej panuje anarchia i bezprawie, zaś po zajęciu przez rebeliantów spod Séléki stolicy Bangi przeprowadza się systematyczne łamanie praw człowieka[2]. Powszechne jest gwałcenie i znęcanie się nad kobietami i dziećmi oraz mordowanie mieszkańców państwa. Dzieci zmusza się do przystępowania do Séléki[2]. Powszechne jest ograbianie państwowych instytucji i siedzib międzynarodowych agencji humanitarnych[2].

Historia

Od czasu ogłoszenia niepodległości, w Republice Środkowoafrykańskiej powszechne było łamanie praw człowieka, zaś władzę sprawowali autorytarni politycy. Jean-Bédel Bokassa rządzący państwem w latach 1966-1979 (najpierw jako prezydent, zaś w latach 1976-1979 jako cesarz Cesarstwa Środkowoafrykańskiego) sprawował dyktatorskie rządy oraz zabijał opozycję. W 1979 roku odbyły się protesty uczniów. Bezpośrednią przyczyną manifestacji było zmuszenie do chodzenia do szkoły w drogich, jednakowych mundurach, zaprojektowanych przez Jean-Bédela Bokassę, a produkowanych w fabryce jego żony[3]. Protesty stłumiono, zaś ich uczestników zamordowano. Szacuje się, że zginęło wówczas 150 osób[3]. Pomimo obalenia Bokassy nie udało się wprowadzić demokratycznego rządu do 1991 roku[4]. Pierwsze wolne wybory prezydenckie i parlamentarne przeprowadzono w 1993 roku[4]. Prezydentem został Ange-Félix Patassé, zaś wybory parlamentarne wygrał Ruch Wyzwolenia Ludu Afryki Środkowej (MLPC), który w latach 80. działał nielegalnie[4]. Od 2013 roku panuje kryzys polityczny. W 2013 roku do pomocy humanitarnej nie miało dostępu ok. 1,7 mln mieszkańców Republiki Środkowoafrykańskiej[2]. Od wybuchu wojny domowej w 2013 roku ok. 37 tys. mieszkańców uciekło do Czadu i Kamerunu[2].

Sytuacja chrześcijan i muzułmanów

W opublikowanym przez organizację Open Doors Światowym Indeksie Prześladowań w 2019 roku Republika Środkowoafrykańska zajęła 25. miejsce[5]. Chrześcijanie są mordowaniu głównie przez islamską Séléke. Pomimo wyparcia Séléki z południowej części Republiki Środkowoafrykańskiej, organizacja ta nadal dokonuje mordów na północy kraju[5]. Powszechne jest niszczenie przez Sélékę kościołów oraz domów chrześcijan.

Obok Séléki w Republice Środkowoafrykańskiej działają zbrojne organizację, w których działają chrześcijanie. Grupy militarne chrześcijan nazywa się anty-balaka („przeciw maczetom”)[6]. Na początku 2014 roku chrześcijanie zamordowali ok. 200 wyznawców islamu. Członkowie „anty-balaka” uważają, że muzułmanie są obcokrajowcami, który muszą opuścić kraj lub zginąć[6].

Sytuacja dzieci

Ze względu na ubóstwo i wojnę domową, dzieci w Republice Środkowoafrykańskiej nie mają dostępu do edukacji oraz do podstawowego leczenia. Od stycznia do lutego 2014 roku udało się UNICEF zaszczepić ok. 150 tys. dzieci w wieku od 6 miesięcy do 15 lat przeciwko odrze oraz 32 tys. dzieci przeciwko polio[7]. Pomimo wojny domowej UNICEF otworzył tymczasowe szkoły, w których uczy się ok. 20 tys. dzieci[7].

Przypisy

  1. g, Freedom in the World 2015 [dostęp 2015-12-09] (ang.).
  2. a b c d e f Łukasz Kobeszko, ONZ: Przerażająca sytuacja w Republice Środkowoafrykańskiej, Portal Spraw Zagranicznych, 16 kwietnia 2013 [dostęp 2015-12-09].
  3. a b Michał Staniul, Diamenty i władza - krótka historia przewrotów w Republice Środkowo-Afrykańskiej, stosunkimiedzynarodowe.pl, 15 maja 2008 [dostęp 2015-08-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  4. a b c Republika Środkowoafrykańska. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-12-09].
  5. a b Republika Środkowoafrykańska, opendoors.pl [dostęp 2020-05-20].
  6. a b Raport AI: w Republice Środkowoafrykańskiej dochodzi do czystek etnicznych, Polskie Radio, 12 lutego 2014 [dostęp 2015-12-09].
  7. a b Zaostrza się sytuacja w Sudanie Południowym i Republice Środkowoafrykańskiej, UNICEF, 7 lutego 2014 [dostęp 2015-12-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-02].