Prawda (dziennik)

Prawda

Правда

„Prawda”, winieta
Częstotliwość	dziennik
Państwo	Rosja
Wydawca	KC KPZR
Organ prasowy	KPZR (dawniej) KPFR
Pierwszy numer	1912
Redaktor naczelny	Boris Komocki
Średni nakład	100 tys. egz.
Odznaczenia
Strona internetowa

Wydanie z 16 marca 1917: „Prawda” informuje o deklaracji niepodległości Polski

„Prawda” (ros. Правда) – dziennik społeczno-polityczny wydawany od 1912 w Moskwie, do 1991 organ prasowy Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.

Historia

W latach 1908–1912 w Wiedniu wychodziła socjaldemokratyczna gazeta „Prawda” kierowana przez Lwa Trockiego należącego wtedy do frakcji mienszewików (tzw. wiedeńska „Prawda”). W roku 1912 na szóstej konferencji SDPRR(b) odbywającej się w Pradze powołano z inicjatywy Lenina do istnienia gazetę o tej samej nazwie jako organ frakcji bolszewików. Pierwszy numer leninowskiej „Prawdy” wyszedł 22 kwietnia (5 maja) 1912 roku^[1]. Gazeta była przemycana na teren Imperium Rosyjskiego, a jej nakład sięgał 40-60 tysięcy egzemplarzy.

Po rewolucji lutowej Prawda była wydawana w Piotrogrodzie, jako organ KC i komitetu piotrogrodzkiego SDPRR(b). Jej nakład sięgał wtedy 85–90 tys. egzemplarzy. W marcu 1917 roku ze zsyłki wrócili Józef Stalin i Lew Kamieniew, którzy przejęli redakcję Prawdy. Pierwszy porewolucyjny numer ukazał się w niedzielę, 5 marca 1917 roku. Na winiecie pojawiło się wówczas hasło, które towarzyszyło gazecie przez kolejne lata: „Proletariusze wszystkich krajów łączcie się”^[2].

Po przejęciu władzy przez bolszewików w wyniku tzw. rewolucji październikowej siedziba gazety została przeniesiona do Moskwy, gdzie wychodziła odtąd jako organ KC partii. Przez cały okres władzy komunistycznej w Rosji i ZSRR była najważniejszym dziennikiem kraju (obok rządowego dziennika Izwiestija) i głównym narzędziem propagandy komunistycznej. Jej nakład sięgał 10,6 miliona egzemplarzy (w 1975). W roku 1991 gazeta decyzją Borysa Jelcyna wobec puczu Janajewa przestała być organem KPZR. Obecnie jej nakład wynosi ok. 100 tys. egz.

Człon nazwy „prawda” nosiły też inne dzienniki partyjne w ZSRR, np. Komsomolskaja Prawda, dzienniki lokalne. Część z nich pozostała przy tej nazwie do dziś.

Redaktorzy naczelni Prawdy

• Lenin, Połatiejew, Jegorow, Jeremiejew, Mołotow, Stalin i inni – kolegium redakcyjne (1912-1918)
• Nikołaj Bucharin (1918–1929)
• Michaił Olminski
• Maksimilian Sawieljew (1928–1930)
• Haralds Krūmiņš (1930)
• Lew Mechlis (1930–1937)
• ? (1937–1940) – okres „czystki”, red. nieznany
• Piotr Pospiełow (1940–1949)
• Michaił Susłow (1949–1950)
• Leonid Iljiczow (1951–1952)
• Dmitrij Szepiłow (1952–1956)
• Pawieł Satiukow (1956–1964)
• Aleksiej Rumiancew (1964–1965)
• Michaił Zimianin (1965–1976)
• Wiktor Afanasjew (1976–1989)
• Iwan Frołow (1989–1991)
• Giennadij Sielezniow (1991–1993)
• Wiktor Linnik (1993–1994)
• Aleksander Iljin (1994–2003)
• Walentin Szurczanow (2005-2009)
• Boris Komocki (od 2009)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wersja internetowa gazety
• Archiwalne numery